Haraldur veðurfræðingur tætir í sig útreikninga Árna Páls, Marðar, Björgvins G. og Magnúsar Orra

Íslendingar sem tekið hafa óverðtryggð lán hafa undanfarin ár borgað ívið minna fyrir húsnæðislán en ýmsir aðrir íbúar Evrópu. Miðað við vexti Arionbanka og Írlandsbanka og verðbólguþróun eru Írar að borga helmingi meira að raungildi en Íslendingar af húsnæðisláni.

Þetta er inntakið í grein sem Haraldur Ólafsson, prófessor í veðurfræði, ritar og birt er í Fréttablaðinu í dag. Greinin ber heitið Írinn borgar þrjár íbúðir en Íslendingurinn tvær. Árni Páll og Samfylkingarfólkið hafa farið mikinn yfir því að húsnæðislánin séu dýr hér á landi, en Haraldur sýnir fram á með mjög einföldum hætti að þetta er alls ekki rétt miðað við algeng lán sem í boði hafa verið.

Framsetning Haraldar er mjög skýr og auðskilin og er grein hans endurbirt hér í heild, en feitletranir og undirstrikanir eru Heimssýnar.

Haraldur segir:

Fáar þjóðsögur eru lífseigari en sú að lánsfé sé óhemju dýrt á Íslandi, nema ef vera skyldi sú saga að með innlimun landsins í Evrópusambandið opnist flóðgáttir ódýrra peninga sem rigna muni yfir Íslendinga.

Viðskiptablaðið hefur eftir ummæli Björgvins G. Sigurðssonar á Alþingi 13. mars sl. um að Íslendingar greiði sem nemur aukaíbúð umfram aðra í formi hárra vaxta. Í Fréttablaðinu 10. apríl segir Magnús Orri Schram að Íslendingar borgi miklu meira fyrir íbúðir en aðrir. Ekki ósvipað stef kveður Mörður Árnason í Fréttablaðinu 18. apríl og margir aðrir hafa haft svipuð orð, oft í sama mund og vistin í Evrópusambandinu er lofuð og prísuð.

Raunvextir mæla verð á lánsfé, en það eru vextir að frádreginni verðbólgu. 7% vextir í 5% verðbólgu samsvara nærri 2% raunvöxtum. Fáir mundu telja slíkt leiguverð á peningum tilefni til sárra kvartana, þótt einhverjum gæti þótt 7% hátt hlutfall við fyrstu sýn. Miðað við verðbólgu 2012 og lán með föstum vöxtum til 5 ára í Arion banka eru raunvextir húsnæðisláns á Íslandi 2,3%. Í því evrulandi sem næst okkur er, Írlandi, eru raunvextir húsnæðislána í Írlandsbanka reiknaðir með sama hætti 3,6%. Að gefnum þessum forsendum óbreyttum og eins að tekið sé kúlulán fyrir öllu kaupverðinu má segja til samræmis við það orðfæri sem nú er vinsælt að eftir 30 ár borgi Íslendingurinn tæpar tvær íbúðir en Írinn tæpar þrjár íbúðir. Ekkert segir þó að þessi munur geti ekki breyst í hvora áttina sem er. Eins má vafalaust finna staði í Evrópu þar sem kjörin eru ýmist lakari eða betri fyrir lántaka en í Írlandsbanka.

Íslendingar sem tekið hafa óverðtryggð lán hafa undanfarin ár borgað ívið minna fyrir húsnæðislán en ýmsir aðrir íbúar Evrópu, en það hefur ekki alltaf verið þannig.

Raunvextir á Íslandi hafa oft verið 1-2 prósentustigum hærri en í nágrannalöndunum. Það ætti ekki að koma á óvart. Vextir ráðast m.a. af aldri einstaklinga í samfélaginu og vilja til sparnaðar, en hvorugt vinnur með lágum vöxtum á Íslandi. Ekki er á hinn bóginn augljóst samhengi milli stærðar myntsvæða og raunvaxta, enda eru raunvextir ekki bara breytilegir í tíma heldur líka milli landa á sama myntsvæði og jafnvel milli hreppa í sama landi. Eins er peningur misdýr eftir því hver lánar. Það þekkja þeir sem flutt hafa viðskipti sín milli banka eða sjóða á Íslandi. Einhvern tímann gæti sú staða komið upp að verð á lánsfé verði hátt á Íslandi, svo hátt að menn vilji grípa í taumana. Þá eru hæg heimatökin, því til er kerfi vaxtabóta og fjármagnstekjuskatts sem stilla má með einu pennastriki. Nú þegar er það kerfi reyndar keyrt á fullu þrátt fyrir að raunvextir séu lágir.

Nú er það svo að fyrrnefndir frambjóðendur sem tóku til máls um verð á lánsfé eru sómamenn, enda hafa þeir allir gefið kost á sér til að sinna fremur vanþakklátum þjónustustörfum fyrir þjóðina. Skiljanlega hafa þeir ekki haft tækifæri til að fara yfir skrýtnar vaxtatölur sem sveima um í umræðunni eins og draugar að nóttu. Þeim gefst vonandi góður tími til þess eftir kosningar.

Aðrir ákafamenn um innlimun Íslands í Evrópusambandið ættu svo að leita að öðrum og betri rökum en að með aðild Íslands komi miklir og ódýrir leigupeningar. Sú leit gæti reynst erfið og þá er hægast að hætta henni og snúa sér að þarfari málum. Það yrði auðvitað best fyrir alla.

Athugasemdir

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir, 26.4.2013 kl. 14:44]

Það er nauðsynlegt að taka mið af síðustu áratugum, en ekki síðustu árum!

Það er ekki langt þangað til "föstu-vaxta-5 ára-fresturinn" hjá Arion banka er útrunninn. Hvers vegna voru bara fastir vextir í fimm ár af óverðtryggðu lánunum frá Arion banka, sem veitt voru eftir hrun?

Það væri fínt ef fjölmiðla-mafían á Íslandi gæti upplýst almenning um jafn sjálfsagða kröfu almennings og blekktra auðvaldskúgaðra stjórnmálamanna!

Það er engin undankomuleið lengur fyrir glæpaklíkur bankanna. Bankamafíu-fjölmiðlarnir geta haldið áfram sínum ofbeldisverkum, en það munu allir fá að vita hvernig þeir nauðga almenningi heimsins!

Ég bendi fólki á að lesa bls. 14 og 15 í endurútgefinni og nýlegri bók Jóhannesar Björns: Falið Vald.Þar lýsir hann hvernig nýir stjórnmálamenn eru kúgaðir.

M.b.kv.

[Sigurður R Kristinsson (IP-tala skráð) 26.4.2013 kl. 18:04]

Það hvarflar ekki að mér að verja evrópudrauma samfylkingar eða þeirra hugmyndir um "jöfnuð" í húsnæðismálum en ég verð samt að segja að þetta er það alvitlausasta sem ég hef séð skrifað um íbúðalán á klakanum! Í fyrsta lagi hafa óverðtryggð fasteignalán verið í boði til mjög fárra ára og í annan stað þá er það lítill hluti fasteignakaupenda sem stenst greiðslumat til að borga af þeim. Því eru verðtryggð lán ennþá allsráðandi og til fróðleiks er hér dæmi úr reiknivél Landsbanka: Ef ég kaupi 30 milljóna íbúð og fæ 70% (21m) lánað til 40 ára á 3,75 % verðtryggðum vöxtum og reikna með 4% verðbólgu út lánstímann þá þarf ég að greiða samtals 98.524.124 kr. til baka af láninu. Í sömu reiknivél fæ ég út að til þess að greiða 98,5 milljónir til baka af óverðtryggðu láni þurfa vextirnir að fara í 11,6 % !! Verðbólgan í dæminu er 4% svo raunvextirnir sem flestir búa við eru 7-8 % en ekki rúm tvö eins og Haraldur heldur hér ranglega fram. Það verður vonandi eitt af fyrstu verkum næstu ríkisstjórnar að aftengja verðtryggingarvítisvélina frá húsnæðismálum almennings og erum við Haraldur þó sammála um að þar er evrópusambandsaðild engin töfralausn og eru mér enn í fersku minni fréttir frá Ítalíu fyrir nokkrum mánuðum þar sem íbúðaeigendur stukku fram af svölum íbúða sinna og frömdu sjálfsmorð frekar en að láta bera sig út. Hef ekki heyrt af neinu slíku hér á landi, ekki einu sinni í umdæmi sýslumannsins á Selfossi! :-)