Vinstri græn og sjálfstæðismenn þurfa að skerpa sig í Evrópumálum

Það er fróðlegt að skoða þær tillögur sem liggja fyrir til samþykktar á landsfundum vinstri grænna og sjálfstæðismanna sem haldnir verða um næstu helgi. Báðir flokkarnir vilja að Ísland standi utan ESB og hvorugur vill taka upp evru samkvæmt þeim drögum að landsfundarsamþykktum sem aðgengilegar eru á vefsvæðum flokkanna. Báðir flokkarnir fara þó undan í flæmingi þegar mat á stöðu umsóknarinnar frá 2009 er skoðað.  

Það er athyglisvert hvað varðar vinstri græn að í fyrstu útgáfu af landsfundarályktunum frá 2. október er hvorki minnst á ESB, evru né Evrópu. Orðið utanríkismál kemur ekki einu sinni fyrir í þeim drögum að því er best verður séð. Í öðrum drögum sem dagsett eru 19. október er búið að bæta úr þessu. Þar segir skýrum stöfum að Ísland skuli standa utan ESB. Annað er ekki um Evrópumálin og ekkert sjáanlegt um evruna. Þar er heldur ekkert fjallað um stöðu þeirrar umsóknar sem send var um aðild að ESB árið 2009. Vinstri græn hafa til þessa viljað klára það umsóknarferli þótt það sé algjörlega í andstöðu við þá yfirlýstu stefnu flokksins að standa fyrir utan ESB. Það má í þessu samhengi minna á að flokkur vinstri grænna var stofnaður beinlínis til þess að standa gegn umsókn um aðild að ESB. Enn er þó í gildi samþykkt landsfundar flokksins frá 2013 um að ljúka skuli viðræðum við ESB. Á meðan Vinstri græn hafa ekki tekið afdráttarlausa afstöðu um afturköllun umsóknarinnar eða hafa fallið frá henni fyrir sitt leyti verður að telja að flokkurinn sé enn sömu skoðunar og hann var þegar hann stóð að umsókninni sumarið 2009. Vinstri græn, Samfylkingin og fleiri stóðu svo saman að tillögu um framhald umsóknarinnar á þingi síðasta vetur. Komi ekkert nýtt fram virðist ljóst að það er í raun lítill munur á vinstri grænum og Samfylkingunni hvað þetta varðar.

Sjálfstæðismenn segja í sínum drögum að ályktun um utanríkismál að Sjálfstæðisflokkurinn árétti að hagmunir Íslands séu best tryggðir með því að standa utan Evrópusambandsins og því að aðildarviðræðum við ESB hafi verið hætt. Mikilvægt sé að tryggt verði að aðildarviðræður verði ekki teknar upp að nýju án þess að þjóðin verði spurð hvort hún óski eftir aðild að Evrópusambandinu. Það er hins vegar ekkert komið til móts við þau sjónarmið fjölda sjálfstæðismanna að umsóknin verði formlega afturkölluð. Umsóknin er því látin liggja í lausu lofti eins og hjá vinstri grænum.

Ljóst er að þeir flokkar sem eru í stjórnarandstöðu á Alþingi hafa litið svo á að umsóknin frá 2009 sé í fullu gildi. Því geti ríkisstjórn á næsta kjörtímabili, kjósi hún svo, tekið upp þráðinn þar sem frá var horfið á síðasta kjörtímabili. Þetta undirstrikaði Árni Páll Árnason, formaður Samfylkingarinnar, á fundi hjá Heimssýn nýlega. Yfirlýsing núverandi stjórnarflokka um að umsóknarferlinu sé hætt er samkvæmt því ekki bindandi fyrir þá sem stóðu að umsókninni á sínum tíma.  

Fróðlegt verður að sjá hvaða meðferð þessar tillögur vinstri grænna og sjálfstæðismanna fá á landsfundum flokkanna. Við í Heimssýn munum fylgjast með af áhuga en áréttað skal að Heimssýn hefur hvatt til þess að umsóknin verið refjalaust og formlega afturkölluð þannig að ekkert fari á milli mála í þeim efnum.