Seigtrúa ESB-sinnar

Það er sérstakt að fylgjast með málflutningi þeirra sem enn aðhyllast þá skoðun að rétt sé að Íslendingar gerist aðilar að Evrópusambandinu. Það er eins og þetta fólk, sem virðist annars alveg þokkalega vel upplýst, hafi ekkert lært af þeim hremmingum sem evrusvæðið hefur gengið í gegnum á síðustu árum. Það lætur sem það hafi engu breytt og að allt verði eins og það var áður en evru-kreppan hélt innreið sína.

Það mátti sjá nýlega um það umræðu á vef Evrópusamtakanna þar sem því er haldið fram að það sé heppilegra fyrir neytendur á Íslandi að ganga í Evrópusambandið. Það verður ekki annað skilið af framsetningu af þessu tagi en að ESB-aðildarsinnarnir telji að eðlilegt sé að flokka hagsmuni fólks eftir því
hvort það séu neytendur, launþegar, atvinnulausir eða eitthvað annað. Enginn kemst af án neyslu og því er öll þjóðin neytendur í einhverjum skilningi. Getur verið að ESB-sinnar séu að segja að það sé aðeins hagstæðara fyrir þjóðina að vera hluti af ESB, þ.e. þegar hún er neytandi að þeim tveimur tegundum
neysluflokka sem nefndir eru, þ.e. húsnæði og matvæli (auk neytendaverndar)? Það getur verið ágætt að greina hagsmuni með þessum hætti, en þá verða menn líka að reyna að klára heildardæmið og taka með í reikninginn aðra þætti eins og mögulega atvinnuþróun, sbr. ástandið á evrusvæðinu í þeim efnum.

Málflutningur ESB-sinnanna að þessu leyti er ófullburða. Þeir segja að við aðild að ESB myndu vextir lækka. Þeir sögðu reyndar að við umsókn að ESB myndu vextir lækka, en það er ekkert samhengi á milli vaxtaþróunar og umsóknar um aðild, enda hefur slíkt tal ESB-sinnanna algjörlega þagnað. Þeir virðast heldur ekki gera neinn greinarmun á ESB-aðild og því að taka upp evruna hvað þetta varðar. Ekki að ég teljið það skipta neinu máli úr því sem komið er – en við eðlilegar aðstæður – eins og voru kannski fyrir evru-kreppuna  - hefði slíkt getað skipt máli.

Þetta vaxtatal Evrópusambandsfólksins er trú sem byggð er á sandi eftir þær hremmingar sem evrulöndin hafa gengið í gegnum. Þetta fólk lítur algjörlega framhjá því hvaða þýðingu evrukreppan hefur haft fyrir vaxtaþróun á svæðinu og horfur á fjármagnsmörkuðum í framtíðinni. Vextir hafa farið í hæstu hæðir og vaxtaálög benda til þess að lánveitendur hafi ekki trú á stórum hluta ríkja evrusvæðisins  sem stendur – jafnvel á meðan þau eru hluti af evrusvæðinu. Forkólfar evrunnar eins og Otmar Issing virðast í raun draga sömu ályktun.

Þegar meta á áhrif aðildar verður að horfa vítt á málin. Varla getur það talist hagstætt fyrir þjóðir þegar vextir hafa rokið upp um leið og fjármagn er af skornum skammti og atvinna í lágmarki. Fyrir vikið hafa ríkissjóðir mun minni tekjur en áður – og þeir eiga erfiðara að fá lán til að láta enda ná saman. En ESB-sinnar líta bara framhjá þessu og halda að heimurinn verði fjármálaleg paradís líkt og á uppgangsárunum eftir síðustu aldamót bara ef Íslendingar sækja um aðild að ESB. Framsetning af þessu tagi er ekki einungis flónska. Hún er óheiðarleg.

Það er heldur ekki úr vegi að minna þetta fólk á að það eru aðallega þættir á borð við framboð af fjármagni og eftirspurn eftir því sem ráða vöxtum. Þá hefur það sýnt sig að jafnvel innan evrusvæðisins hafa vextir þróast með mjög mismunandi hætti og vextir á lánum til almennra neytenda hafa verið mjög mismunandi í hinum ýmsu löndum og svæðum þótt millibankavextir séu hinir sömu.

Portúgalskur bóndi fer ekki til Þýskalands til þess að taka lán – hann fer í sinn héraðsbanka. Og við vitum jú hvernig vextir hafa þróast í Portúgal, á Spáni og víðar. Hvorki í Portúgal né á Íslandi verða aðstæður eins og í
Dusseldorf aðeins við það að gengið sé í ESB. Lönd og héruð hafa haft sína sérstöðu, jafnvel innan ESB á sæmilega skikkanlegum tímum fyrir kreppuna. En það sem hrjáir Spánverja, Íra, Ítala og fleiri er fyrst og fremst sú dauðatreyja sem evran hefur sett þau í. Án hennar hefði skuldastaða þessara ríkja án efa verið mun betri og vextir lægri. Saga þessara þjóða síðustu árin ætti að vera okkur Íslendingum víti til að varast. Það er aðeins í augum íslenskra ESB-sinna sem harmsaga þessara þjóða er aðeins undantekningin sem
sannar tilvist evrusæluríkisins. - SJS