Evrukreppan er samheiti yfir efnahagsleg vandamál tengd evrunni

Í þessari frétt kemur fram að evrukreppan sé samheiti yfir þau efnahagslegu vandamál sem eru tengd þeirri staðreynd að lönd sem eru á ólíkum stað í hagsveiflunni búa við sameiginlegan gjaldmiðil.

 

Enn fremur segir:

 

Erfitt hafi reynst að samræma ríkisfjármál evruríkjanna og því má hugsa sér að gripið verði til þess ráðs að taka upp formlegra samráð þar sem einstök ríki gefa frá sér að minnsta kosti einhvern hluta þess ákvörðunarvalds sem þau hafa nú yfir eigin fjármálum.

Þessu gæti fylgt enn frekari samruni, til dæmis á sviði skattamála og hvað varðar millifærslur fjármagns milli landa evrusvæðisins. 

Mörg vandamál enn óleyst

Tillaga um afturköllun umsóknar á leiðinni

Fram kom í fréttum Bylgjunnar áðan sem Heimir Már Pétursson flutti að í næstu viku kæmi fram á Alþingi  tillaga um að afturkalla umsókn um aðild að ESB. Þar með yrði þessu aðildarferli lokið.

Fyrri ríkisstjórn hafði allt síðasta kjörtímabil til að koma okkur inn í ESB. Núverandi ríkisstjórn er búin að hafa rúmt hálft ár til þess að fara yfir málið. Nú liggur skýrsla Hagfræðistofnunar um ESB-ferlið fyrir. Þar kemur ekkert fram sem knýr á um að ferlinu verið haldið áfram. Þvert á móti. Þjóðin er á móti aðild. Ríkisstjórnarflokkarnir telja að aðild þjóni ekki hagsmunum þjóðarinnar. Auk þess bendir skýrslan á þann vanda sem við er að glíma í efnahagsmálum á evrusvæðinu vegna evrunnar með gríðarlegu atvinnuleysi á stórum svæðum - svo aðeins fátt eitt sé nefnt.

Það er kominn tími til að slíta þessu aðlögunarferli formlega með samþykkt Alþingis og snúa sér að einhverju öðru. 

Umsóknarferlið var á fölskum forsendum

Skýrsla Hagfræðistofnunar um ESB sýnir að umsóknarferlið sem fyrrverandi ríkisstjórn lagði í án þess að spyrja þjóðina var á fölskum forsendum. Jóhanna, Össur, Steingrímur, Árni Páll og fleiri sögðu ekkert mál að klára þessar viðræður á einu til einu og hálfu ári. Það sýndi sig hins vegar að ESB ræður algjörlega ferðinni, enda voru þetta engar venjulegar samningaviðræður heldur aðlögunarferli að ESB.

 

Jafnframt kemur í ljós að stækkunarferli ESB var breytt þannig að ESB gæti náð þvingunartaki á viðræðuríkjum. Slíkum ráðum beitti ESB til að reyna að þvinga okkur til hlýðni bæði varðandi Icesave og makrílveiðar.  

 

Frétt mbl.is um þetta er hér: 

 

 

 

Strax varð ljóst að Ísland fengi enga sérstaka meðferð þannig að það gæti stytt sér leið í aðildarferlinu. Ný stefna Evrópusambandsins í stækkunarmálum sem innleidd var árið 2006 hafði mikil áhrif á gang viðræðnanna og tók aðildarferlið í upphafi aðra stefnu en vonast hafði verið til.

Þetta kemur fram í viðauka Ágústs Þórs Árnasonar, aðjúnkts við lagadeild Háskólans á Akureyri, við Evrópuskýrslu Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands.

Ágúst Þór segir að aðildarferlið hafi sætt gagnrýni bæði fræðimanna og stjórnmálamanna fyrir að vera þungt og ófyrirsjáanlegt. Í greininni segir hann að nýja stækkunarstefnan hafi haft í för með sér strangari skilyrðasetningu sem átti eftir að hafa mikil áhrif á aðildarferlið með innleiðingu á opnunar- og lokunarviðmiðum.

Hann segir að árið 2006 hafi verið opnað fyrir möguleikann á því að setja opnunar- og lokunarviðmið í einstökum köflum viðræðna við umsóknarríki Evrópusambandsins.

Ágúst Þór Árnason, aðjúnkt við lagadeild Háskólans á Akureyri.

Þá hafi aðildarríki sambandsins fengið aukin tækifæri til að þrýsta á um lausn tvíhliða deilumála við umsóknarríki.

Þessi breyting hafi verið gagnrýnd fyrir að valda því að aðildarferlinu geti verið haldið í gíslingu til að þjóna hagsmunum einstakra aðildarríkja.

Eðlilegt að endurmeta stöðuna

„Eins og alkunna er komu tvíhliða deilur við sögu í tilfelli Íslands. Þannig lýstu Hollendingar því yfir sumarið 2010, um það leyti sem ákveðið var að hefja aðildarviðræður við Ísland, að þeir myndu tefja aðildarferlið leystist Icesave-deilan ekki í samræmi við kröfur þeirra.

Þá voru deilur um skiptingu makrílkvótans taldar hafa áhrif á stöðu sjávarútvegskaflans og vera meðal þess sem tafði aðildarviðræðurnar,“ segir í grein Ágústs Þórs.

Því hafi það verið bæði eðlilegt og nauðsynlegt að staldra við og endurmeta stöðuna. 

 

Ísland gat ekki stytt sér leið

Efnahagslegt misvægi í ESB

Efnahagslegt misvægi í ESB er mun meira en í Bandaríkjunum. Efnahagslegt misvægi í ESB er einnig miklu meira en evrusmiðirir lofuðu þegar mynsamstarfið var tekið upp.

Það er fjallað um þetta í ESB-skýrslu Hagfræðistofnunar. Þar segir á síðu 71 í meginhluta skýrslunnar:

Það er áhugavert að reyna að slá einhverju nákvæmara máli á efnahagslega sundurleitni innan Evrópusambandsins og setja hana í samband við efnahagslegt misvægi milli fylkja í Bandaríkjunum, sem einnig er stórt, öflugt sambandsríki með sameiginlegan innri markað.

Ein aðferð til að meta breytileika í gögnum er að skoða dreifni ólíkra hagstærða. Ef borin er saman dreifni í vergri landsframleiðslu, vergri landsframleiðslu á mann og hagvexti sést glöggt að breytileiki milli landa í Evrópusambandinu er meiri en breytileiki milli fylkja í Bandaríkjunum hvað varðar allar þessar hagstærðir. Þessi niðurstaða endurspeglar mikinn mun í hagþróun og efnahagsstigi milli hinna fátæku og ríku þjóða í Evrópusambandinu. 

 

Bjarni Benediktsson afdráttarlaus um ESB

Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, er hér afdráttarlaus um ESB-málin í viðtali við mbl.is:

 

Þá segir hann skýrsluna sýna skýrt að ekki sé um eiginlegar samningarviðræður að ræða því sambandið gangi út frá þeirri forsendu að þeir sem sæki um vilji fara inn í ESB og hann bendir jafnframt á að lítill stuðningur sé við slíkt samkvæmt skoðanakönnunum.

Alþingiskosningarnar í vor hafi ennfremur undirstrikað vilja fólks í þeim efnum með því að kjósa Framsóknarflokk og Sjálfstæðisflokk sem séu andsnúnir aðild og því sé skýrslan ekki líkleg til að breyta neinu um afstöðu ríkisstjórnarinnar gagnvart þjóðaratkvæðagreiðslu um aðildarviðræðurnar. 

Tíðindi í hagfræðilegri úttekt

ESB-skýrslan: Hrikalegur lýðræðishalli í ESB

Í viðauka með skýrslu Hagfræðistofnunar um ESB er fjallað sérstaklega um hinn mikla lýðræðshalla sem einkennir ESB og stofnanir þess og undirstrikað að hann sé alveg sérstakt vandamál.

 

Viðaukinn er skrifaður af  Dr. Maximilian Conrad, lektor við stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, og er á ensku. Þar segir hann m.a. (í lauslegri þýðingu): Það eru ekki neinar ýkjur að segja að samband lýðræðis og ESB er sérstakt vandamál (It is no exaggeration that the relationship between democracy and the EU can be described as problematic.)

 

Í þessari um það bil 30 síðna skýrslu er nánst minnst á lýðræðishallann á hverri síðu, enda hefur hann verið alveg sérstakt viðfangsefni stofnana ESB. Nægir að minna á þær ESB-kosningar sem framudan eru, en þar hafa forystumenn ESB af því nokkrar áhyggjur að þátttakan verði vart meira en 20-30 prósent.

 

Sem dæmi um lýðræðishalla má nefna starfsemi Seðlabanka Evrópu. Þar eru ekki fundargerðir birtar um vaxtaákvarðanir eins og gert er í Bretlandi, Svíþjóð, hér á landi og víðar.

 

Innsæi almennings og kjörinna fulltrúa með því sem er að gerast í Seðlabanka Evrópu er afar lítið. Samt aukast völd Seðlabanka Evrópu, fyrst og fremst vegna þess að hann tekur sér þau sjálfur.

 

Þannig er nú lýðræðið í ESB.

 

RUV birtir ESB-skýrsluna: Brotalamir á myntsamstarfi og vaxtamunur mikill

Á vef Ríkisútvarpsins er búið að birta hluta af skýrslu Hagfræðistofnunar um ESB og leggja út frá því. Þar kemur fram að efnahags- og myntsamstarf ESB hefur verið meingallað, sundurleitni vaxið meðal evruríkjanna sérstaklega varðandi ríkisfjármál og atvinnu. Þá sé mikill munur á vöxtum á svæðinu.

 

Þetta kemur fram í því sem RUV birti úr skýrslu Hagfræðistofnunar um ESB.

 

Í tilvitnun RUV kemur m.a. fram:

 

 

Hagvaxtarspár sem ná til allra næstu ára gera ráð fyrir að hagvöxtur í Evrópusambandinu muni verða minni en í Bandaríkjunum. Hagvaxtarþróun einstakra landa innan sambandsins getur þó orðið mjög ólík. Verðbólga er mismikil í löndum Evrópusambandsins og jafnvel innan evrusvæðisins, þrátt fyrir sameiginlegan markað og mynt. Á undanförnum árum hefur hins vegar dregið töluvert úr sundurleitni verðbólgu innan Evrópusambandsins. Þau lönd sem glímdu við háa verðbólgu fyrir inngöngu í Evrópusambandið gerðu það í nokkurn tíma eftir inngöngu en síðan virðist sem verðbólga hafi leitað í jafnvægi á svæðinu. Flestar spár benda til að mismunur í verðbólgu hinna ýmsu aðildarríkja Evrópusambandsins muni fara minnkandi með tímanum.

   Enn fremur segir þar: 

Löndum Evrópusambandsins hefur gengið misjafnlega að uppfylla markmið Maastricht skilyrðnanna um afgang af rekstri og skuldir hins opinbera sem hlutfall af vergri landsframleiðslu. Hefur hlutfall landa sem ná ekki markmiðunum hækkað undanfarin ár. Það endurspeglar verri stöðu hins opinbera bæði á evrusvæðinu og í Evrópusambandinu. Evrukreppan leiddi í ljós ýmsar brotalamir í sameiginlega myntkerfinu. Sundurleitni í efnahag evrusvæðisins, sérstaklega þegar litið er til stöðu ríkisfjármála einstakra ríkja, hefur valdið vandræðum. Seðlabanki Evrópu tók að sér ný hlutverk til hliðar við það meginmarkmið bankans að stuðla að stöðugu verðlagi. Má þar nefna þátttöku í kostnaðarsömum björgunaraðgerðum til ríkja sem standa höllum fæti sem og inngrip á fjármálamörkuðum.

 Greint er sérstaklega frá miklum mun á vöxtum á svæðinu: 

 Þrátt fyrir sameiginlega mynt er talsverður munur á vöxtum milli landa á evrusvæðinu. Gildir það bæði hvað varðar fólk og fyrirtæki, innláns- og útlánsvexti. Mikill munur er á atvinnuleysi milli svæða í Evrópusambandinu. Þrátt fyrir sameiginlegan vinnumarkað virðist sem tiltölulega lítið sé um búferlaflutninga milli landa sambandsins og því dregur hægt úr þessum mun. Þá hafa komið í ljós vandamál sem snerta starfsumhverfi fyrirtækja. Fram undir síðustu aldamót minnkaði munur í framleiðni milli Evrópulanda og Bandaríkjanna en rétt fyrir síðustu aldamót tók hann að vaxa aftur. Þegar fjármálakreppan reið yfir heiminn hélt framleiðni áfram að vaxa í Bandaríkjunum meðan hún minnkaði í Evrópu.

Um sjávarútveginn segir: 

Sameiginleg sjávarútvegsstefna Evrópusambandsins ber mark sitt af þeim vandamálum sem sjávarútvegur í aðildarlöndunum hefur átt við að glíma. Þau vandamál eru nokkuð annars eðlis en þau sem við þekkjum hér á landi. Helstu viðfangsefnin í sjávarútvegi Evrópusambandslandanna hafa snúist um ofveiði, offjárfestingar í skipum og slæma afkomu í greininni. Við síðustu breytingar á sameiginlegu sjávarútvegsstefnunni voru aðildarþjóðum sambandsins gefnar frjálsari hendur en áður hvað varðar að ákveða hvernig markmiðum fiskveiðistjórnunar sambandsins yrði náð. Markmiðin sjálf og þar með taldar ákvarðanir um heildarafla verða þó áfram í höndum Evrópusambandsins.

 

Kynningarátak Nei við ESB um hvað í umsókn felst

Eins og fram kemur þessari frétt er herferð framundan hjá Nei við ESB til að kynna það sem felst í umsókn að ESB. 

 

Samtökin NEI við ESB ráðast nú í upplýsinga- og kynningarátak um hvað felst í umsókn að ESB og því framsali á lýðræðisrétti og fullveldi þjóðarinnar sem aðild að sambandinu hefur í för með sér. Fyrir utan framsal á löggjafarvaldi og dómsvaldi snertir aðildin að ESB ekki hvað síst forræði okkar á náttúruauðlindum, sjávarútvegi, fiskimiðum, landbúnaði og matvælavinnslu í landinu. Sóknarfærin eru fólgin í sjálfstæðum samskiptum við aðrar þjóðir.

Fyrstu baráttufundir eru:

Á Sauðárkróki, Kaffi Krók, miðvikudaginn 19. febrúar, kl.20:30.

Á Blönduósi, Pottinum og Pönnunni, fimmtudaginn 20. febrúar, kl. 20:30.

Ávörp flytja: Vigdís Hauksdóttir, alþingismaður og formaður Heimssýnar; Jón Bjarnason, fyrrverandi ráðherra og varaformaður Heimssýnar; Halldóra Hjaltadóttir, formaður Ísafoldar; Erna Bjarnadóttir, aðstoðarframkvæmdastjóri Bændasamtaka Íslands; Árni Gunnarsson, fyrrverandi alþingismaður, Sauðárkróki; Sigríður Ólafsdóttir, bóndi og ráðunautur, Víðidals­tungu; Guðrún Lárusdóttir, bóndi Keldudal, formaður Búnaðarsambands Skagfirðinga; og Gísli Árnason, framhaldsskólakennari, Sauðárkróki.

Fundarstjórar: Agnar Gunnarsson bóndi, Miklabæ, og Björn Magnússon, bóndi, Hólabaki. 

Ráðast í kynningarátak á því hvað felst í umsókn

Engar varanlegar undanþágur í sjávarútvegsmálum

Eins og fram kom í þessari frétt á mbl.is í mars í fyrra hefur ekkert ríki fengið varanlega undanþágu í sjávarútvegsmálum. Það kom m.a. fram í riti Stefáns Más Stefánssonar, lagaprófessors og sérfræðings í Evrópurétti, Landbúnaðarlöggjöf Evrópusambandsins og Evrópska efnahagssvæðisins frá 2011.

Í fréttinni segir enn fremur:  

Einungis hafa verið veittar tímabundnar undanþágur. Hins vegar hefur í ákveðnum tilfellum verið boðið upp á sérlausnir í sjávarútvegsmálum sem fela þó ekki í sér undanþágur frá yfirstjórn Evrópusambandsins heldur einungis breytta stjórnsýslu til þess að koma að ákveðnu marki til móts við aðstæður einstakra ríkja innan ramma regluverks sambandsins. 

Fást varanlegar undanþágur?