Nýtt örlagatímabil fer nú í hönd. Hver vinnur að þessu sinni?

Christian Anton Smedshaug, sem er norskur hagfræðingur, skrifar reglulega greinar í Klassekampen, þar sem heimsmálin eru krufin og birtir síðan á fésbókarsíðu sinni. Nýjasta grein hans þar heitir "Tideverv": 

https://www.facebook.com/photo/?fbid=1978099626001688&set=a.111056742705995

Greinin fjallar um nýtt tímabil hnattrænna breytinga sem hófst árið 2020 og hann lýsir sem fjölskaðatímum þar sem margir mikilvægir atburðir áttu sér stað samtímis. Þar nefnir hann m.a. að Græni sáttmálinn í Evrópusambandinu var stórt skref til endurskipulagningar efnahagskerfa með áherslu á orku, loftslagsmál og endurnýjanlega orku. Brexit gekk eftir og breytti formlegum tengslum Bretlands við ESB. COVID-19 heimsfaraldurinn rauf alþjóðlegar birgðakeðjur og opinberaði veikleika hnattvæðingar.

Í greininni bendir hann á að erfitt sé að greina milli hagkerfa og stjórnmála í nútímasamfélögum. Stjórnvöld grípa inn í hagkerfin í auknum mæli með iðnaðarstefnum, með áherslu á innlenda framleiðslu, sjálfbærni og efnahagslegt öryggi. Smedshaug bendir á mögulega erfiðleika Evrópusambandsins í að viðhalda hnattrænni samkeppnishæfni á meðan það innleiðir strangar loftslags- og iðnaðarbreytingar. Gríðarleg fjárfestingarþörf og umfang efnahagslegra umbreytinga getur veikt stöðu þess samanborið við önnur hagkerfi sem fylgja öðrum stefnum. Hann lítur svo á að baráttan um iðnvæðingu og virðiskeðjur sé lykillinn að þessum umbreytingum. Þrátt fyrir metnaðarfullar aðgerðir ESB, sérstaklega með grænum stefnumálum, stendur sambandið frammi fyrir harðri samkeppni frá Bandaríkjunum, Kína og öðrum stórveldum.

Niðurstaða hans er að staða ESB sé í senn bæði framsækin og ótrygg. Græni sáttmálinn er mikilvæg umbreytingarstefna sem markar skref í átt að sjálfbærni, en áhættan felst í kostnaði, samkeppnishæfni og hnattrænni efnahagsstöðu sambandsins. Það stendur frammi fyrir áskorunum að viðhalda pólitískri einingu og forystu í sívaxandi alþjóðlegri samkeppni.