Skyggnigáfa Össurar?

Fríverslunarviðræður milli Íslands og Kína hófust í apríl 2007 en viðræðum var síðar frestað tímabundið vegna alþjóðlegu fjármálakreppunnar og áhrifa hennar á íslenskt efnahagslíf. Viðræður hófust svo á ný í tíð Össurar Skarphéðinssonar sem utanríkisráðherra og var fríverslunarsamningurinn undirritaður í heimsókn Jóhönnu Sigurðardóttur, þáverandi forsætisráðherra Íslands, til Kína í apríl 2013 með gildistöku 1. júlí 2014.

Þessi samningur var fyrsti fríverslunarsamningur Kína við Evrópuríki og náði til fjölbreyttra vara og þjónustu. Hann lækkaði tolla verulega og fækkaði viðskiptahindrunum á milli landanna. Umfjöllun um samninginn má finna á heimasíðu stjórnarráðsins.

https://www.stjornarradid.is/verkefni/utanrikismal/utanrikisvidskipti/vidskiptasamningar/friverslun-vid-kina/

Með samningnum voru nánast allir tollar felldir niður á iðnaðar- og sjávarafurðum í viðskiptum milli landanna. Þessi samningurinn er með öðrum orðum lykillinn að því að kínverskir rafbílar og innflutningur frá netverslunum eins og Temu og Aliexpress bjóðast íslenskum neytendum á mun betri kjörum en neytendum í löndum sem eru aðilar að ESB.

Á sínum tíma þótti það e.t.v. skjóta skökku við að íslenska stjórnsýslan væri að verja kröftum í að gera fríverslunarsamning við Kína á sama tíma og unnið var í viðræðum um aðild Íslands að ESB. Það er nefnilega þannig að við aðild að ESB hefði slíkur samningur milli Íslands og Kína sjálfkrafa fallið úr gildi.

Líklega hefur Össur Skarphéðinsson þáverandi utanríkisráðherra verið nógu skyggn, hið minnsta pólitískt, til að átta sig á að aðild Íslands að ESB væri ekki að raungerast í náinni framtíð og því engin ástæða til að hafa öll eggin í sömu körfu. Hér er frábært dæmi um stöðu sem Ísland getur skapað sér sem sjálfstætt ríki utan tollabandalags eins og ESB, með tvíhliða viðskiptasamningum.