Flugbraut handa Von der Leyen

Evrópuþjóðir hafa lengi horft til Íslands sem lykillands í norðri. Áhugi þeirra birtist nú í gegnum Evrópusambandið, sem vill tryggja sér ítök á norðurslóðum. Í því samhengi lítur það til Íslands. Ekki sem lítils ríkis sem sækir um aðild, heldur sem flugbrautar til norðurs: lykillands á mörkum Norður-Atlantshafsins og Norður-Íshafsins.

Hagsmunakort Evrópusambandsins

Öllum er ljóst að þegar siglingaleiðir um Norður-Íshafið styttast til Asíu, eykst mikilvægi Íslands sem brúar milli Evrópu og Norður-Ameríku. Þegar kemur að öryggis- og varnarmálum í norðri, gegnir landfræðileg staða Íslands lykilstöðu fyrir aðgerðir, viðveru og áhrif. Og þegar ESB þarf orku, hráefni og flutningsleiðir sem liggja ekki í gegnum pólitísk óróa svæði, þá skiptir Ísland með sína lögsögu og auðlindir meira máli en margur vill viðurkenna.
Séð í þessu ljósi snýst áhugi ESB á því að halda „umsókn Íslands“ lifandi ekki um lýðræðislegan vilja íslensku þjóðarinnar heldur um áhrif. Ísland er þar ekki þátttakandi í viðræðum heldur hluti af stærri heildarsýn, þar sem hagsmunir annarra ráða för.

Hvað stendur til?

Að öllu jöfnu koma aðilar að viðræðum um samskipti þjóða fram á jafningjagrunni. En þegar Brussel er farið að segja okkur til um hvort tiltekið ferli hafi verið stöðvað eða ekki, er hlutunum snúið á hvolf og íslenskir hagsmunir settir til hliðar. Þetta var aldrei né verður neitt samtal.

Styrkleiki ESB er hins vegar augljós. Þar á bæ hafa menn lært landafræði og gera sér grein fyrir því hvar þarf að tryggja áhrif til framtíðar. Kannski snýst þetta bara um staðsetningu. Og kannski ætti þjóð sem á sjálfa sig að gera sér grein fyrir því, áður en hún lætur „kaupa sig“ inn á flugstjórnarsvæði sem hún fær hvorki að stjórna né koma með eigin hagsmuni að borðinu.

Þegar öllu er á botninn hvolft snýst þetta allt kannske mest um GPS punkta og landafræði.

Við erum ekki að tala um framtíðarsýn Íslands, heldur hvernig Ísland smellpassar á hagsmunakort annarra.