Evrópuelítan, evran og eymdin framundan

Theo Waigel var fjármálaráðherra Þýskalands 1989 til 1998 og einn aðalhöfundur evrunnar, raunar talinn hafa gefið henni nafn. Þegar hann segir að Grikkjum hefði aldrei átt að hleypa inn í samstarf evruríkjanna staðfestir það reginmistök valdaelítunnar í Evrópu.

Evran var of stórt skref að stíga í samrunaþróun álfunnar. En árangur áratuganna eftir seinna stríð steig höfðingjunum í París og Berlín til höfuðs. Þegar þýsku ríkin tvö sameinuðust var ákveðið að nýtt Þýskaland skyldi bindast Evrópu með nýjum gjaldmiðli.

Gjaldmiðillinn átti fyrst og fremst að þjóna pólitísku markmiði. Evrópuelítan hélt að hægt væri að nýta smákreppur evrunnar til að hvetja áfram samrunaþróunina. 

Mistökin liggja í því að sérhver aðildarþjóð Evrulands er að nafninu til fullvalda án þess að geta stýrt gjaldmiðli sínum. Þegar Grikkir vakna upp við vondan draum, eru skuldugir og ósamkeppnishæfir er þeim meinað að gera það eina hagfræðilega rétta í stöðunni - fella gengið.

Þegar rennur upp fyrir Grikkjum að þeir eru ekki fullvalda vilja þeir að Þjóðverjar greiði reikninginn fyrir skert grískt fullveldi. En Þjóðverjar líta allt öðrum augum á málið: þeir telja sig niðurgreiða lífskjör Grikkja sem lifi um efni fram.

Ef Grikkir og Þjóðverjar byggju í einu og sama ríkinu væri vettvangur til að leysa málið. Á vettvangi ríkisvaldsins væri hægt að samræma lög og reglur, t.d. eftirlaunaaldur, lífeyrir, félagsleg réttindi og skattheimtu. Jafnframt væri hægt að miðla skattfé til þess hluta ríkisins sem stæði höllum fæti.

Eina varanlega lausnin á vanda Grikkja og jaðarríkjanna er að Evrulandið með sínum 17 ríkjum fái til muna meiri valdheimildir til að glíma við afleiðingar fjármálakreppunnar. Þjóðir Evrulands eru ekki tilbúnar í slíka samsteypu. Hin lausnin er að Grikkir fari úr Evrulandi og þar með er evrópska bræðralagið orðið að engu.

Líklegast er að blanda af tvennu verði reynd: auknar valdheimildir til Brussel að stýra efnahagskerfum Evrulanda og varanleg niðurgreiðsla á lífskjörum grísks almennings gegn hörðum skilmálum, - sem Grikkir munu játast í orði en ekki borði.

Blandan mun virka í skamma stund, kannski tvö til fjögur ár, en þá verður Evrópuelítunni orðið svo bumbult að hún gefst upp á verkefninum um Stór-Evrópu.

Áttu aldrei að taka upp evru