Skuldir, lýðræði og lögmæti

Skuldir og hallarekstur Suður-Evrópuríkja óx hröðum skrefum með upptök evrunnar. Lánveitendur litu svo á að þýski ríkissjóðurinn stæði á bakvið skuldir annarra evru-ríkja og buðu stór lán á lágum vöxtum.

Í skuldakreppunni rifjaðist upp að í grunnsáttmála Evrópusambandsins er grein sem aftekur að eitt ríki beri ábyrgð á skuldum annars.

Án sameiginlegrar ábyrgðar er ekki hægt að reka gjaldmiðlasamstarf, - það er lærdómurinn af evru-kreppunni. Þeir voru margir sem bentu á þessa grundvallarstaðreynd í upphafi en á þá var ekki hlustað.

Tilburðir til að búa til stofnanaumgjörð utanum evru-samstarfið núna eru fjarska erfiðar þar sem í húfi eru gjaldþrot ríkja. Í grein í Economist, sem Evrópuvaktin birtir þýdda, segir

Frá því að evru-kreppan kom til sögunnar snemma árs 2010 hefur ekki færri en níu af 17 stjórnarleiðtogum evru-landanna verið ýtt úr embætti. Stuðningur almennings við ESB hefur minnkað samkvæmt könnunum. Kjósendur hafa hallast meira en áður að smáflokkum. Í Grikklandi fengu öfgahópar byr í seglin, nærri 70% atkvæða runnu til flokka sem vildu breyta eða hafna alfarið neyðarlána-samningnum sem ríkið hafði gert. Svipuð þróun en þó mildari er greinanleg frá Finnlandi til Hollands og Þýskalands. Það getur verið erfitt að greina á milli óvildar í garð ríkjandi stjórnvalda og óvildar í garð Brussel-valdsins – í því felst einmitt hluti vandans. Þegar engin leið er fær til að hafa áhrif á valdhafana í Brussel nema í gegnum ríkisstjórnir sem virðast ekki hlusta grefur um sig vanmetakennd sem leiðir til kaldhæðni og vantrúar á stjórnmálum.

Vantrú á stjórnmálin sem hönnuðu og bjuggu til evru-samstarfið er útbreidd. Harla litlar líkur eru á að almenningur í evru-ríkjum muni fylkja sér um stjórnmálaelíturnar sem nú boða ,,meiri Evrópu" til að bjarga evru-klúðrinu.

Spánn skuldar 72,1% af landsframleiðslu