Miklir óvissutímar framundan á evrusvæðinu

Hörður Ægisson heitir ungur blaðamaður á Morgunblaðinu sem hefur oft vakið athygli fyrir yfirvegaðar og yfirgripsmiklar samantektir um ýmsa þætti efnahagsmála. Hann fjallar um hina óleysanlegu evrukreppu í viðskiptablaði Moggans í vikunni.

Hörður greinir í pistli sínum frá bók David Marsh, fyrrverandi Evrópuritstjóra Financial times, The Euro: The Battle for the New Global Currency (evran: baráttan fyrir nýjum alþjóðlegum gjaldmiðli). Í bókinni grienir Marsh frá 10 ástæðum þess að evrukreppan gæti verið óleysanleg og rekur Hörður þessar ástæður stuttlega. Þetta greinarkorn Harðar er athyglisvert og það leiðir hugann að því sem einn fremsti alþjóðahagfræðingur og gjaldmiðlasamstarfssérfræðingur í Evrópu, Paul De Grauwe, segir í viðtali við Morgunblaðið í dag og á vef vb.is.

Lesendur eru hvattir til að lesa stuttan pistil Harðar í Morgunblaðinu síðastliðinn fimmtudag, en hér eru endursögð í styttu máli þau tíu atriði sem gera það að verkum að evrusvæðið býr við mjög mikla erfiðleika. Grein Marsh er að finna á vefnum marketwatch.com, en hér er stuðst við samantekt Harðar:

1. Kosningaúrslitin á Ítalíu nýverið eru til marks um að almenningur dregur stórlega í efa ávinning þeirrar stefnu sem hefur verið mörkuð af ítölskum ráðamönnum í samstarfi við ESB.

2. Djúpstæð gjá er á milli þýskra og franskra stefnusmiða um þær leiðir sem eigi að leggja mesta áherslu á til að stuðla að efnahagsbata á evrusvæðinu. Frakkar tala um »samstöðu,« Þjóðverjar einblína á »samkeppnishæfni«.

3. Þær kerfislægu umbætur sem þörf er á til að efla samkeppnishæfni ítalsks atvinnulífs hafa enn ekki verið kynntar. Ítalir vilja ekki undirgangast skilyrði um aðstoð frá Seðlabanka Evrópu.

4. Þjóðverjar hvorki geta né vilja ráðast í aðgerðir til að örva heildareftirspurn á evrusvæðinu sem myndi stemma stigu við samdrætti í verst stöddu evruríkjunum.

5. Angela Merkel þorir ekki að samþykkja róttækar aðgerðir til lausnar á evrukreppunni vegna ótta við þýska kjósendur í september. Margir hafa gagnrýnt Þjóðverja fyrir skort á samstöðu með jaðarríkjunum. Ekkert bendir til stefnubreytinga í þeim efnum.

6. Þrátt fyrir gríðarlega efnahagserfiðleika sjá evruríkin í suðri ekki ástæðu til þess að kasta evrunni, sem er skiljanlegt í ljósi neyðaraðstoðar ESB og skuldabréfakaupa evrópska seðlabankans. Kjarnaríkin í myntbandalaginu, sem gegna í raun hlutverki lánveitanda til þrautavara gagnvart jaðarríkjunum, munu ekki og geta ekki þvingað fram brotthvarf þeirra.

7. Nánast útilokað er að Þjóðverjar segi einhliða skilið við evrusvæðið. Hinar pólitísku og efnahagslegu afleiðingar þess myndu þýða endalok þeirrar utanríkisstefnu sem Þýskaland hefur fylgt frá lokum seinni heimsstyrjaldar. Það ríkir því pattstaða. Sú staða mun þó ekki vara til frambúðar.

8. Bandaríkin, Kína og Japan hafa lítinn áhuga á að þrýsta á róttækar aðgerðir til lausnar á evrukreppunni sem gæti orsakað flótta fjárfesta frá evrusvæðinu. Niðurstaðan yrði gengishækkun gjaldmiðla þessara ríkja og þar með hægari efnahagsbati.

9. Marsh telur að frönsk stjórnvöld muni í auknum mæli leita eftir samstarfi við þýska jafnaðarmenn til að draga úr sigurlíkum Merkel, en það muni ekki takast. Afleiðingin yrði enn minni samstarfsvilji ráðamanna í París og Berlín.

10. Evrópski seðlabankinn gæti freistast til að ganga á bak fyrri orða og keypt skuldabréf ítalska ríkisins þrátt fyrir að ráðamenn í Róm muni á sama tíma ekki fallast á skilyrði um kerfislægar efnahagsumbætur. Slíkt gæti haft ófyrirséðar pólitískar afleiðingar í för með sér í Þýskalandi.

Í lokin segir Hörður: Stefnusmiðir á evrusvæðinu standa frammi fyrir fordæmalausri áskorun. Hin alþjóðlega fjármálakreppa varpaði ljósi á kerfislæga galla evrunnar. Þeir gallar verða ekki leystir í bráð. Framundan eru miklir óvissutímar.