Ísland og Bretland samstíga utan ESB

Afstaða Íslendinga til ESB kann að hafa verið áhrifavaldur um úrslit Brexit-kosninganna í Bretlandi á síðasta ári. Oft veldur lítil þúfa þungu hlassi og dómínóáhrif ESB-andstæðinga á Íslandi kunna, þegar sagan verður skrifuð er fram líða stundir, að verða það sem réð gangi sögunnar í Evrópu.

Th­eresa May, for­sæt­is­ráðherra Bret­lands, undirstrikar í nýlegri ræðu sinni að Bretland skuli semja við ESB sem frjálst og fullvalda ríki í tvíhliða samningum. Theresa endurspeglar þannig sjónarmið ESB-aðildarandstæðinga á Íslandi á borð við marga félaga í Heimssýn sem eru þeirrar skoðunar að Ísland skuli vera frjálst og fullvalda ríki, ráða málum sínum sjálft en í vinsamlegum og góðum samskiptum við þjóðir nær sem fjær.

Þannig segir mbl.is um stöðu Bretlands:

Bret­land get­ur ekki und­ir nokkr­um kring­um­stæðum verið áfram hluti af innri markaði Evr­ópu­sam­bands­ins enda þýddi það að Bret­ar myndu alls ekki yf­ir­gefa sam­bandið. Þetta sagði Th­eresa May, for­sæt­is­ráðherra Bret­lands, í ræðu sem hún flutti í Lanca­ster Hou­se í London í dag þar sem hún greindi frá því með hvaða hætti Bret­ar muni ganga úr Evr­ópu­sam­band­inu. Samþykkt var að ganga úr sam­band­inu í þjóðar­at­kvæði í Bretlandi síðasta sum­ar.

May sagði hins veg­ar sam­kvæmt frétt breska rík­is­út­varps­ins BBC að rík­is­stjórn henn­ar hefði í hyggju að semja við Evr­ópu­sam­bandið um eins greiðan aðgang að innri markaði Evr­ópu­sam­bands­ins og mögu­legt væri í kjöl­far þess að Bret­land seg­ir skilið við sam­bandið. Hún greindi enn­frem­ur frá því að báðar deild­ir breska þings­ins, neðri deild­in og lá­v­arðadeild­in, fengju tæki­færi til þess að greiða at­kvæði um end­an­leg­an samn­ing við Evr­ópu­sam­bandið um úr­sögn Bret­lands þegar hann lægi fyr­ir.

For­sæt­is­ráðherr­ann hét því enn­frem­ur sam­kvæmt frétta­vef breska rík­is­út­varps­ins BBC að Bret­ar myndu ekki leng­ur greiða háar fjár­hæðir til Evr­ópu­sam­bands­ins. Lögð yrði enn­frem­ur meðal ann­ars áhersla á að semja um toll­frjáls viðskipti við sam­bandið, viðhalda ferðaf­relsi á milli Norður-Írlands og Írlands, semja um nýja viðskipta­samn­inga við ríki utan Evr­ópu­sam­bands­ins og áfram­hald­andi sam­starf á sviði leyniþjón­ustu- og lög­reglu­mála.

Enn­frem­ur hef­ur rík­is­stjórn Bret­lands lagt ríka áherslu á mik­il­vægi þess að taka í eig­in hend­ur að fullu stjórn inn­flytj­enda­mála lands­ins. Þá sagði May bresk stjórn­völd vilja að úr­sögn Bret­lands myndi eiga sér stað skref fyr­ir skref þannig að hags­mun­um viðskipta­lífs­ins yrði ekki stefnt í hættu. Hún varaði Evr­ópu­sam­bandið við því að beita Breta refsiaðgerðum vegna úr­sagn­ar­inn­ar enda myndi það verða til þess að skaða hags­muni ríkja sam­bands­ins.

For­sæt­is­ráðherr­ann lagði enn­frem­ur áherslu á að með úr­sögn­inni væru Bret­ar að opna fangið gagn­vart heim­in­um. Bret­land myndi áfram laða að sér hæfi­leika­fólk alls staðar að. Bret­ar yrðu hins veg­ar að fara með stjórn landa­mæra sinna sjálf­ir. Bresk­ir kjós­end­ur hefðu kosið með bjart­ari framtíð fyr­ir Bret­land og að landið yrði í kjöl­farið sterk­ara, rétt­lát­ara og sam­einaðra. Saga Bret­lands sýndi að Bret­ar væru í eðli sínu alþjóðasinn­ar og svo yrði áfram.

Við ríki Evr­ópu­sam­bands­ins sagði May að Bret­land yrði áfram traust­ur sam­starfsaðili þeirra, vilj­ug­ur bandamaður og ná­inn vin­ur. „Við vilj­um kaupa vör­ur ykk­ar, selja ykk­ur okk­ar vör­ur, eiga í eins frjáls­um viðskipt­um við ykk­ur og mögu­legt er og vinna með ykk­ur að því að tryggja ör­yggi okk­ar og vel­meg­un með áfram­hald­andi vin­skap. Hún kallaði eft­ir nýju sam­starfi á jöfn­un grund­velli. Ekki fyr­ir­komu­lagi þar sem Bret­land yrði að hluta til í sam­band­inu.

„Við ætl­um ekki að ganga inn í fyr­ir­komu­lag sem önn­ur ríki búa við. Við ætl­um ekki að halda í hluta af aðild­inni [að Evr­ópu­sam­band­inu] þegar við hverf­um á braut,“ sagði May. Bresk­ir kjós­end­ur hefði kosið með opin augu og vitað hvað þeir voru að greiða at­kvæði um. Breska þjóðin væri að sam­ein­ast í kjöl­far þjóðar­at­kvæðis­ins. Tíma­bært væri að binda endi á and­stæðar fylk­ing­ar í mál­inu og tals­mát­an­um sem hefði fylgt þeim og snúa bök­um sam­an og tryggja að úr­sögn­in úr Evr­ópu­sam­band­inu skilaði sem hag­stæðastri niður­stöðu fyr­ir Bret­land.

Verða utan innri markaðar ESB