Umsögn um orkumál frá Heimssýn

Athugasemdir við

Frumvarp til laga um breytingu á raforkulögum nr. 65/2003 með síðari breytingum

og

Tillögu til þingsályktunar um breytingu á þingsályktun nr 26/148 um stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfis raforku

 

Ofangreint frumvarp og þingsályktunartillaga tengjast lögleiðingu á orkulagabálki Evrópusambandsins sem nefndur hefur verið 3. orkupakki og ber að skoða í því ljósi.

Ekki verður hjá því komist að gera athugasemdir við þann skamma tíma sem gefinn er til að gera athugasemdir.  Málið er harla flókið og ekki er eðlilegt að gera ráð fyrir að umsagnaraðilar geti komið með vel ígrundaðar athugasemdir á aðeins þremur dögum.  Um hríð hefur verið altalað að stjórnvöld hyggist afgreiða mál þetta með hraði í því skyni að forðast umræðu.  Svo virðist sem það sé staðfest með þeim stutta fresti sem hér gefinn, því ekkert kallar á ofsahraða við afreiðslu málsins.  Vinnubrögð af því tagi eru ámælisverð og ósæmandi í lýðræðisríki. 

Í fyrrgreindu frumvarpi og þingsályktunartillögu er vald íslenskra stjórnvalda í orkumálum áréttað.  Óvíst að að áréttingar af slíku tagi hafi nokkurt gildi þegar úrskurðir verða upp kveðnir hjá erlendum dómstóli eða stjórnvaldi, eins og raunin mun verða ef mál þetta nær í heild sinni fram að ganga.

Í orkulagabálki Evrópusambandsins sem fyrr er nefndur er meðal annars gert ráð fyrir valdaframsali í orkumálum Íslands til erlends ríkjasambands.  Valdmörk hinna erlendu aðila (landsreglara og orkustofu Evrópusambandsins, (e. ACER)) eru umdeild og ekki verður annað séð en að hinn erlendi aðili, þ.e. Evrópusambandið eigi sjálft að dæma um þau.  Það er afar óvíst með hvaða hætti þessir erlendu aðilar munu fara með vald sitt og nánast víst að hagsmunir Íslendinga munu ekki sitja í fyrirrúmi, stangist þeir á við hagsmuni annarra aðila sem meira vægi hafa innan sambandsins.

Vart verður annað séð en að fyrrgreint valdaframsal brjóti í bága við stjórnarskrá Íslands.

Síðast en ekki síst hefur ekki komið fram hvers vegna Íslendingar ættu að framselja vald í orkumálum til erlends aðila.  Rætt hefur verið um mikilvægi markaðsvæðingar í því sambandi.  Er því til að svara að íslenskum stjórnvöldum er í lófa lagið að gera hvers kyns breytingar á orkumálum og orkumarkaði án þess að framselja vald til útlanda.  Slíkar breytingar yrðu afturkræfar sem gæti komið sér vel ef þær reyndust illa.  Vald sem fært hefur verið til erlendra aðila, ekki síst verðandi stórvelda á borð við Evrópusambandið, gæti á hinn bóginn reynst afar torvelt, ef ekki ómögulegt, að endurheimta.  Hér er með öðrum orðum gengið á rétt óborinna kynslóða til að skipa málum í eigin landi.

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 27.3.2019 kl. 04:14]

"Ekkert kallar á ofsahraða við afreiðslu málsins.  Vinnubrögð af því tagi eru ámælisverð og ósæmandi í lýðræðisríki," segir hér ofar.

Ég tek svo sannarlega undir þau orð.

Við fjölda frumvarpa, raunar flest eða öll frumvörp og þingsályktanamál, er gefinn margfalt lengri athugasemdafrestur en þessir ÞRÍR DAGAR!

Þetta er HNEYKSLI. Hér er um afar umdeilt mál að ræða, og vægi þess er flestum þingmálum meira, -- það fellur undir þá skilgreiningu, sem sjá má í 16.-19. gr. stjórnarskrárinnar, sem nefna ekki aðeins lög, heldur líka "mikilvægar stjórnarráðstafanir", sem skuli "bera upp fyrir forseta í ríkisráði", já, svo mikilvægar eru sumar stjórnarráðstafanir, að þetta er einnig áskilið um þær. 

Og í 17. gr. stjórnarskrárinnar segir ennfremur: "Ráðherrafundi skal halda um nýmæli í lögum og um mikilvæg stjórnarmálefni.

Þá segir í 18. gr.: "Sá ráðherra, sem mál hefur undirritað, ber það að jafnaði upp fyrir forseta."

Og takið eftir: "19. gr. Undirskrift forseta lýðveldisins undir löggjafarmál eða stjórnarerindi veitir þeim gildi, er ráðherra ritar undir þau með honum." Enginn gat efazt um, að umsókn naums meirihluta á Alþingi um, að Ísland yrði meðlimur ESB, væri mikilvægt stjórnarmálefni. Samt trássaðist utanríkisráðherra við að bíða samþykktar forseta Íslands -- hefur jafnvel óttazt, að það fengist ekki -- heldur rauk ráðherrann með hina naumu samþykkt þingsins til útlanda, bæði til sænsks ráðamanns og annars í Brussel !

Og enginn getur efazt um, að Þriðji orkupakkinn sé mikilvæg stjórnarráðstöfun eða stjórnarerindi, eins og nefnt er í stjórnarskrá. Hvers lags virðing er það þá gagnvart stjórnlögum Íslands, þegar ríkisstjórnin ætlar að lauma þessu ófarsæla máli sínu, orkupakkanum, í gegnum þingið án þess að gefa almenningi færi á því einu sinni að skoða það og senda inn ígrundaðar athugasemdir?

Það er vel vitað, að annar viðkomandi ráðherra, sem málið snertir, Þórdís Kolbrún, tekur ekki í mál að leyfa þjóðaratkvæðagreiðslu um málið. En er það líka þrautaráð þessara ESB-hlýðnu ráðherra að leyfa ekki einu sinni eðlilegan athugasemdatíma um málið?

Ljós eru þá svikin, sem hér eru í aðsigi. En þjóðin hefur áður risið upp og staðið á rétti sínum. Gerum það öll nú!

[Bjarni Jónsson, 27.3.2019 kl. 16:31]

Þótt innleiðing Orkupakka #3 með skilyrði, sem getið er um í fréttatilkynningu URN & ANR 22.03.2019, standist íslenzku Stjórnarskrána, er engan veginn þar með sagt, að ESB sé lagalega skuldbundið til að virða slíka skilyrta innleiðingu.  Sameiginleg fréttatilkynning ráðherra og kommissars dugar auðvitað engan veginn.  Þar með er ekkert hald í varnaglanum, ef upp kemur deilumál, t.d. við sæstrengsfjárfesti, sem vill hefjast handa samkvæmt Orkumarkaðslagabálki #3.  Hefur nokkur lögfræðingur lýst því yfir, að skilyrt innleiðing, sem ekki hefur hlotið samþykki Sameiginlegu EES-nefndarinnar, Framkvæmdastjórnarinnar, Ráðsins og ESB-þingsins, sé gild að Evrópurétti ?

[Halldór Egill Guðnason, 27.3.2019 kl. 22:03]

 Ofsi núverandi stjórnvalda í því að fá samþykktan 3. orkupakkann er með öllu óskiljanlegur venjulegu fólki. Ef samningi sem "engu máli skiptir og engu breytir" um yfirráð okkar yfir okkar auðlindum er svona bráðnauðsynlegur nákvæmlega núna og á að samþykkja, hvað hangir þá á spýtunni hjá duglausum stjórnmálamönnum, sem draslast eins og aumir taglhnýtingar embættismannaelítunnar út í tómið?. Það skal enginn velkjast í vafa um að nú þegar eru einhverjir innan stjórnkerfisins og slektingjar þeirra þegar búnir að taka sér stöðu, sér til nýtingar þessarar fullveldisafsalsglæpamennsku.

 "Money makes the world go round, world go round, world go round!". 

 Góðar stundir, með kveðju að sunnan.

[Júlíus Valsson, 27.3.2019 kl. 22:20]

Líkt og í Icesave málinu er almenningur farinn að átta sig á því að það er maðkur í mysunni. Enginn hefur enn komið með haldbær rök fyrir því að innleiða 3. orkupakka ESB hér á landi, enginn. Er það ekki dásamlegt!

[Jón Valur Jensson, 28.3.2019 kl. 11:09]

Tek undir með ykkur öllum hér, samherjar, og enn er Bjarni Jónsson með gildustu rökin, en fréttnæmt líka, að meiri háttar greinar er að finna um málið í Morgunblaðinu í dag, eftir Tómas Inga Olrich og Sighvat Björgvinsson, sem báðir eru fyrrverandi ráðherrar, og sýna stöðu þessara mála í afar skýrri mynd, þótt enn steinhaldi Bjarni Ben kjafti og ætti þó að vera ábyrgur fyrir því að gera grein fyrir hvert flokksforysta hans er að stefna. Hann ber þar fulla ábyrgð, þótt hann láti sem hann hafi með þögninni þvegið hendur sínar af málinu eins og Pílatus.

Orkupakki 3 mun stórskaða íslenska garðyrkju, heimili og allt atvinnulíf  er fyrirsögn Bændablaðsins í dag, með afar fróðlegu viðtali við Gunnar Þorgeirsson, formann Sambands garðyrkjubænda, sem sér fram á stórskell fyrir atvinnugrein sína og raunar allan almenning og fyrirtæki í landinu, ef þriðji orkupakkinn verður að veruleika. Hann segir þar m.a.:

„Það er algjörlega ljóst í mínum huga að við innleiðingu á orkupakka 3 og hækkandi raforkuverði í kjölfarið verða ekki framleiddir hér framar tómatar, gúrkur, jarðarber eða grænmeti sem krefst raflýsingar. Kryddjurtirnar frá mér myndu örugglega hverfa úr verslunum.“ 

Og hann skortir ekki skerpu til að sjá hvað orkupakkinn felur í sér þrátt fyrir að "skilyrt innleiðing" eigi að kallast, með "fyrirvara" Guðlaugs Þórs eða "varnagla", sem Bjarni kallar svo. Gunnar formaður sér, að þótt við tækjum þessa ákvörðun um að við ætlum ekki að heimila sæstreng nema með sérstöku samþykki Alþingis, þá er borðleggjandi, að sú ákvörðun yrði kæranleg til ESA. "Er þá ekki líklegast að ESA komist að þeirri niðurstöðu að hér gildi frjálst flæði fjármagns og afurða? Við höfum þegar reynslu af slíkum kærum og þær hafa allar fallið með ESB“ (þ.e. endað með úrskurði sem var ESB í vil).

Orkupakki 3 er landráð, segi ég með flokki mínum.

[Valdimar Samúelsson, 28.3.2019 kl. 14:04]

Vel mælt Jón Valur og ykkur öllum.

Ég heyrði RÚV segja að þeir sem samþykktu Brexit vissu ekkert  hvað þeir voru að gera. Ég segi enda eru svona mál ekki einföld en svo heyrði ég frá brexit baráttu konu að engin vissi né veit hvað er í Lisabon pakkanum áður en þjóðir samþykktu þann pakka.

Þetta verður sama með orkupakka 3 en svona pakkar eru breytingum háðir eins og allar reglur og lög sem maðurinn býr til.

Ég er farin að sjá ESB sinna í öllum þessum alþingismönnum. Allir vilja þeir stöðu í Bruzzel. 

[Helga Kristjánsdóttir, 28.3.2019 kl. 15:50]

 Enn þá hef ég ekki náð því hve þessi skammi tími,sem gefinn er til athugasemda,verður langur.- Næsti þingfundur verður 1.april kl 15:00 - er tilkynnt á Alþingisrás sjónvarpsins.

    Er þetta gabb?