Lítil vinna fyrir ungdóminn á evrusvæðinu

Atvinnuleysi hefur verið mikið meðal ungs fólks í Evrópusambandinu. Í apríl voru 2,9 milljónir ungmenna undir 25 ára aldri, eða 14,8%, án atvinnu samkvæmt Eurostat. Í heild meðal allra aldurshópa var atvinnuleysið á þessum tíma um 5,9%. Á bak við þá tölu eru 13 milljónir manna án atvinnu. Atvinnuleysið hefur almennt verið aðeins meira á evrusvæðinu þar sem það er nú um 6,2%. Einna mest hefur atvinnuleysið verið á jaðarsvæðum Evrópusambandsins, s.s. á Spáni, Ítalíu, Finnlandi – og víðar þar sem stífur og stirður vinnumarkaður heldur fólki lengi án vinnu. Nýjustu tölur um atvinnuleysi hér á landi eru 3,1% samkvæmt vef Hagstofu Íslands.

Aðeins meira um veikleika Evrópusambandsins

Stjórnskipulag Evrópusambandsins gerir það að verkum að það bregst seint og illa við aðsteðjandi vanda. Það sást vel í evrukreppunni sem varaði nánast í um áratug eftir fjármálakreppuna 2008, en einnig í viðbrögðum við COVID og það má einnig heimfæra þetta upp á viðbrögðin við stöðu heimsmála nú. Þannig á ESB erfitt með að takast á við ýmsar innri og utanaðkomandi áskoranir, svo áraun vegna landfræðilegrar spennu, eins og sést á viðbrögðum við mannflutningum yfir Miðjarðarhafið og vegna viðskiptadeilna. Í öllu þessu eru það þjóðarleiðtogar í Evrópu sem stíga fram og takast á við vandann um leið og þeir keppast um að staðfesta áhrif sín meðal þjóðarleiðtoga heims.

 

Veikleikar Evrópusambandsins

Evrópusambandið hefur staðið frammi fyrir ýmsum vandamálum, sem sum hefðu ekki átt að koma á óvart  ef litið hefði verið raunsætt á málin og varast að trúa á blindni á kennisetningar. Í fyrsta lagi er mjög mikill mismunur á efnahagslegum styrk á milli aðildarríkja sem skapar spennu í samstarfi ríkja sambandsins. Evran átti meðal annars a koma í veg fyrir þetta með sameiginlegri peningastefnu, sem átti að stuðla að sams konar útlánsvöxtum, sama verðlagi og hagvexti. Reyndin hefur orðið önnur. Í öðru lagi hefur sameiginlegt landamæraeftirlit skapað gífurlegan vanda og spennu í samstarfinu vegna mikilla og sveiflukenndra fólksflutninga og mismunandi viðbragða hinna ýmsu ríkja sem vilja fara þvert gegn stefnu ESB. Lýðræðishallinn er þekkt vandamál. Veigamiklar ákvarðanir eru teknar víðsfjarri lýðræðislegum vettvangi aðildarþjóðanna og lýðræðislegt aðhald að þeim sem taka veigamiklar ákvarðanir er veikt og óljóst, enda margar ákvarðanir teknar af embættismönnum í Brussel sem þurfa ekki að standa kjósendum reikningsskil gerða sinna. Þessu tengt er hið óheyrilega skrifræði ESB og kostnaður við ótrúlegan hægagang við margar sjálfsagðar ákvarðanir. Til dæmis hefur tekið óratíma að vinda ofan af skrifræðiseftirliti Evrópusambandsins á fjármálamarkaði þar sem ótölulegur fjöldi embættis- og starfsmanna situr daglangt við að tikka í eftirlitsbox um það sem ekkert er í stað þess að beina sjónum sínum að raunverulegum og fyrirsjáanlegum vanda sem hægt væri að vinna með mun færri starfsmönnum. Þannig er með regluveldisbáknið að það fer ekkert burt heldur er það nokkurn veginn kjurt.

Kári sveiflar sverði

Kári heitir penni sem fær rými hjá Ögmundi Jónassyni.  Í nýlegum pistli fjallar hann um bókun 35, andóf nokkurra þingmanna gegn henni og EES-samninginn. 

Þar eru nokkur sannleikskorn sem vert er að staldra við.  Eitt þeirra er hugmyndin um að Evrópulög verði "íslensk lög" við það að Alþingi stimpli þau.  Það eru ekkert annað en skrauthvörf til að breiða yfir fullveldisafsalið sem fylgir núverandi fyrirkomulagi á samstarfi Íslands við Frakkland, Þýskaland og fylgiríki þeirra. 

Kári mælir gegn því að aðgangur að markaði sé keyptur með fullveldi.  Það er rétt, og óhætt er að bæta við að aðgangur Íslendinga að markaði Evrópusambandsins er aðeins að litlu leyti háður EES.  Alþjóðlegir samningar og fríverslunarsamningur EFTA við Evrópusambandið skipta þar mun meira máli. Ísland er með öðrum orðum að kaupa sáralítið fyrir mikið. 

Niðurlag pistils Kára er þetta:

"Er ekki kominn tími til að segja skilið við óttann og leita nýrra leiða og gera viðskiptasamninga sem víðast, án fullveldisafsals?"  

 

https://www.ogmundur.is/static/files/pdfskjol/fullveldisafsal-bokun35.pdf

Svaraði Markús ekki?

Undarleg orðaskipti urðu 6.júní á Alþingi.

Fyrir liggur að Markús Sigurbjörnsson, fv. forseti hæstaréttar skrifaði fyrir nokkrum árum það sem ekki hefur verið túlkað öðruvísi en að bókun 35 gengi gegn stjórnarskrá íslenska lýðveldisins. 

Kl. 20:28 upplýsir Ingibjörg Davíðsdóttir, þingmaður Miðflokksins að neitað hafi verið að óska eftir að Markús kæmi á fund nefndarinnar.   Örfáum mínútum síðar segir Dagbjört Hákonardóttir, þingmaður Samfylkingar hið gagnstæða, að Markúsi hafi verið boðið. 

Ef Ingibjörg hefur rétt fyrir sér, hvers vegna mátti ekki bjóða Markúsi á fund nefndarinnar? Vilja Alþingismenn ekki hlýða á sjónarmið fv. forseta hæstaréttar um hvort eða hvers vegna frumvarp sem liggur fyrir Alþingi gangi gegn stjórnarskrá?  

Ef Dagbjört hefur rétt fyrir sér vaknar upp spurningin hvers vegna Markús kom ekki fyrir nefndina. Svaraði hann hvorki tölvupósti né síma? 

Umræðan á Alþingi:

https://www.althingi.is/altext/upptokur/raeda/?raeda=rad20250606T203641

Umfjöllun Hjartar J. Guðmundssonar um þetta sama mál:

https://www.stjornmalin.is/?p=18671

 

 

Einföld lausn

Átök eru um bókun 35. Stjórnarflokkunum finnst réttlátt og sanngjarnt að "áframhald á viðræðum" sem eru skrauthvörf fyrir "umsókn um innlimun" gangi til þjóðaratkvæðagreiðslu.

Hvers vegna skyldi þetta sama fólk ekki vilja hafa þjóðaratkvæðagreiðslu um bókun 35 um leið og kosið er til sveitarstjórna á næsta ári? 

Getur það tengst því að trúin á að Íslendingar muni ekki, þegar til kastanna kemur, skilja hina djúpu hugsun sem segir að framsal á valdi til ókjörinna manna í útlöndum séu "réttarbætur"?

 

 

Gleðilega þjóðhátíð

Segja má að 17. júní 1944 hafi verið lokadagur einnar aldar verkefnis sem fólst í að flytja stjórnvald inn í landið, í hendur kjörinna fulltrúa íslensku þjóðarinnar. 

Með mátulegri einföldun má segja að það sem tapaðist á einum degi í fyrndinni tók öld að endurheimta.   

Tíminn eftir lýðveldisstofnun er efalítið farsælasti tími Íslendinga.  Það er varla tilviljun, það er nefnilega farsælast að þjóðir stjórni sér sjálfar.  Það er kjarni málsins.  

Heimssýn óskar landsmönnum nær og fjær gleðilegrar þjóðhátíðar.

 

Nagli Hjartar og nokkrar einfaldar staðreyndir

Í pistli dagsins hittir Hjörtur nagla á höfuðið.  Niðurlagið er efnislega að hagsmunir Dana fari mun nær hagsmunum kjarna Evrópusambandsins, en hagsmunir Íslendinga mundu nokkru sinni gera.  

Ísland er vissulega óralangt frá þeim sem ráða í Evrópusambandinu, en það skiptir ekki mestu máli.  Önnur atriði á borð við fámenni, dreifbýli, örtungusamfélag, herleysi, mikla fjarlægð frá stórum mörkuðum, hlutfallslega mikið vægi ferðaþjónustu, sjávarútvegs og orkuframleiðslu eru allt atriði sem vega þungt þegar kemur að þvi að velta fyrir sér hvort best sé að Alþingi eða embættismenn Evrópusambandsins setji Íslandi lög. 

 

https://www.stjornmalin.is/?p=16335

Horft í gegnum þokuna í bókunarmálinu

Frumvarp um valdaframsal frá lýðæðislega kjörnum fulltrúum til Evrópusambandsins er til umfjöllunar á Alþingi.   Einn flokkur virðist ekki ætla að bila í því máli.  Óvíst er með hina.   Rifjum upp nokkrar staðreyndir um þetta mál:

 

Um er að ræða valdaframsal sem klætt er í búning réttarbóta. Það eru álíka góð föt og þau sem allsberi keisarinn skrýddist.

Réttarbætur fást með löggjöf sem Alþingi setur.  Fráleitt er að leita réttarbóta með almennu valdaframsali til vandalausra með ófyrirsjáanlegum afleiðingum.

Meirihluti þjóðarinnar vill ekki bókun 35, samkvæmt skoðanakönnun prósents. 

Bókun 35 er ljómandi gott tækifæri fyrir ríkisstjórn Íslands að sýna í verki ást sína á lýðræði og þjóðaratkvæðagreiðslum.  Hvers vegna grípur hún ekki það tækifæri?  

Einn ríkisstjórnarflokkanna gekk til kosninga með þá afdráttarlausu og skýru afstöðu að hafna bæri bókun 35.  Meirihluti Alþingismanna hefur ekkert umboð frá kjósendum sínum til valdaframsalsins sem fylgir bókun 35.

Einn núverandi ráðherra ríkisstjórnarinnar sagði afdráttarlaust að bókun 35 stæðist ekki stjórnarskrá skömmu fyrir kosningar.  Það hefur líka landsliðið í lögfræði gert.

Bókun 35 stenst ekki stjórnarskrá.  Alþingi getur ekki leyft sér að setja lög sem ekki standast stjórnarskrá lýðveldisins.  Slíkt hefur óhjákvæmilega eftirmál.

Ekkert kallar á samþykkt bókunar 35.  Viðsnúningur stjórnvalda í málinu er óútskýrður.  Allt tal um réttarbætur er augljóslega yfirvarp.  Svara þarf spurningunum:  Hvaða hagsmunir liggja að baki og hverju hótaði eða lofuðu embættismenn Evrópusambandsins?

Ef bókun 35 er sett í salt gerist ekki neitt sem skiptir máli.

 

Að lokum er vert að velta fyrir sér hvernig á því stendur að þingmenn vilja iðulega fullveldi fyrir kosningar, en ganga í björg með þeim sem vilja framselja sem mest af völdum til gömlu nýlenduveldanna að kosningum loknum.  Hvað er það sem togar?  Von um disk kúfaðan baunum með floti?

 

 

 

 

 

Landráð?

Hvað gerir þjóð þegar margir af fulltrúum hennar sem valdir hafa verið til löggjafar ganga meðvitað til þess verks að brjóta stjórnarskrá, færa erlendu stórveldi aukið vald á Íslandi, undir hótunum um refsiaðgerðir, verði valdið ekki framselt?

Um svona lagað hefur verið notað orðið "landráð".  Margir tengja það við blóðugar styrjaldir þar sem menn taka sér stöðu með liði sem aðrir telja að þeir eigi ekki að styðja, en merkingin er auðvitað víðtækari. 

Kæra hóps manna sem sagt er frá í hjálögðum tengli kann að hljóma undarlega í eyrum sumra, en þegar betur er að gáð er hún rökrétt viðbrögð við fyrirætlun stjórnvalda um lögfestingu bókunar 35.

https://arnarthorjonsson.blog.is/blog/arnarthorjonsson/entry/2315027/