Leita í fréttum mbl.is

Þjóðaratkvæði um draugaviðræður – með texta frá Brussel

Ríkisstjórnin boðar til þjóðaratkvæðagreiðslu. Ekki um aðild að ESB. Ekki um samningsmarkmið í þeirri vinnu. Ekki einu sinni um hvort Ísland eigi að sækja um inngöngu. Nei! Þjóðinni á að kjósa um það hvort halda skuli áfram viðræðum sem enginn veit nákvæmlega hvar eru niðurkomnar.

Viðræðum sem voru stöðvaðar árið 2013.
Viðræðum sem stjórnvöld lýstu formlega lokið árið 2015.
Viðræðum sem Evrópusambandið hefur ekki minnst á síðan og engin merki eru um að það ætli að rifja upp stöðuna á.

Samt á að bjóða þjóðinni að kjósa um að "halda þeim áfram". Eins og það nægi að rifja upp gömul skjöl áður en mætt er á næsta fund. Hver á að mæta? Með hvaða umboð? Og með hvaða markmið?

Þetta er ekki skýr stefnumótun. Þetta eru ekki hreinskiptin stjórnmál. Þetta er tilraun til að stíga aftur inn í ferli sem var aldrei klárað og enginn veit hvernig stendur í ljósi þeirra breytinga sem orðið hafa á ESB á þeim tíma sem liðinn er. Nei það á að láta duga að ná í blessun þjóðarinnar, í von um að hún spyrji ekki of margra spurninga.

Og þó við séum sögð eiga viðræðurnar, þá stjórnum við þeim ekki. Það er ESB sem setur dagskrána, metur hvaða mál eða samningskaflar eru opnaðir og eftir atvikum lokað eftir því hvernig Ísland hefur aðlagast regluverki þess. Það skilgreinir viðræðukaflana, röðina á þeim og umfangið. Það eru ekki samningaviðræður heldur aðlögunarferli með föstum reglum og fyrirfram skrifuðum kaflaheiti.

Spurt verður: Viltu halda áfram? En aldrei: Hvert erum við að fara?


Milljarðar fyrir verri kjör – og nú á að ganga alla leið?

Í umræðu um mögulegar aðildarviðræður við Evrópusambandið hefur stundum verið haldið fram að Ísland sé nú þegar svo nátengt ESB í gegnum EES-samninginn að formleg aðild sé í raun aðeins formsatriði. Að ekkert standi raunverulega í vegi fyrir inngöngu nema pólitískur vilji.

En er það svo?

Eins og Hjörtur J. Guðmundsson bendir á í nýlegri grein hefur Ísland um árabil greitt háar upphæðir í uppbyggingarsjóði EES og á næstu árum er gert ráð fyrir um tólf milljörðum króna í framlag frá Íslandi, sem rennur til verkefna í ríkjum Evrópusambandsins. Það væri eðlilegt ef um væri að ræða gagnkvæman ávinning, sérstaklega þegar kemur að tollum á íslenskar sjávarafurðir sem er lykilatvinnugrein landsins og ein af meginforsendum þess að Ísland gekk í EES á sínum tíma.

En staðreyndin er sú að Ísland hefur aldrei notið fulls tollfrelsis í viðskiptum með sjávarafurðir í gegnum EES-samninginn. Þvert á móti hafa ríki utan EES og þar með líka ESB eins og Kanada, Japan og Bretland, gert fríverslunarsamninga við ESB sem tryggja þeim betri markaðsaðgang fyrir sjávarafuðri en við höfum.

Ef þetta er niðurstaðan eftir þrjátíu ára samvinnu innan EES, hvaða rök eru þá fyrir því að Ísland eigi nú að ganga alla leið og sækja um inngöngu í sambandið þegar ríki utan þess njóta nú þegar betri kjara?

Sjá grein Hjartar J. Guðmundssonar: Milljarðar fyrir verri viðskiptakjör


Halda áfram - en við hvað nákvæmlega?

Ríkisstjórnin hefur ítrekað talað um að halda áfram aðildarviðræðum við ESB, þegar talið berst að áformum um þjóðaratkvæðagreiðslu um þetta mál. Þannig muni þjóðin ekki kjósa um vilja til inngöngu í sambandið sjálft, heldur um hvort hefja skuli að nýju viðræður sem stöðvaðar voru fyrir rúmum áratug. En einmitt þar liggur kjarninn: Við hvað er verið að halda áfram og eru þessar viðræður yfirleitt enn til?

Ísland sótti um aðild að Evrópusambandinu árið 2009. Formlegar viðræður hófust sumarið 2010 og fyrsti viðræðufundurinn var haldinn í júlí sama ár. Hluti samningskafla var opnaður og sumum þeirra lokað, en meirihluti þeirra var aldrei tekinn til umræðu. Viðræðunum var í raun frestað árið 2013, þegar samninganefndin var leyst upp og ferlinu hætt í reynd.

Síðan gerðist þetta:
Í mars 2015 sendu íslensk stjórnvöld formlega tilkynningu til Evrópusambandsins þess efnis að Ísland teldist ekki lengur umsóknarríki. Það var skýr stjórnskipuleg yfirlýsing um að ferlið væri úr gildi fallið.

Á sama tíma hefur Evrópusambandið tekið miklum breytingum. Bretland hefur gengið úr því, regluverk hefur þyngst og samningsumhverfið breyst, sérstaklega á sviði sjávarútvegs, landbúnaðar, fjármála og orkumála. Í dag er staðan allt önnur, bæði innan sambandsins og hér heima.

Í ljósi þessa er ekki aðeins óljóst hvað ríkisstjórnin á við með því að halda áfram, heldur beinlínis villandi. Um er að ræða nýja pólitíska vegferð, sem krefst nýrrar stefnumótunar, nýrrar samninganefndar og nýs umboðs frá þjóðinni.

Orðalagið "halda áfram" þjónar þó augljósum tilgangi:

Það mildar umræðuna.
Það forðast að þjóðaratkvæðagreiðslan verði túlkuð sem yfirlýsing um inngöngu.
Það réttlætir að ekki þurfi að endurmeta forsendur aðildar.

En ef þjóðin á að taka upplýsta afstöðu, verður að tala skýrt. Þjóðaratkvæðagreiðsla um að "halda áfram" viðræðum sem stjórnvöld hafa áður slitið formlega og sem Evrópusambandið hefur ekki tekið upp að nýju, verður varla talin fullnægjandi lýðræðisleg umgjörð.


Evrópuher, tollheimta Evrópusambands o.fl. á Útvarpi sögu

Pétur Gunnlaugsson og Haraldur Ólafsson fóru yfir allnokkur atriði varðandi Ísland og Evrópusambandið, m.a. þá einföldu staðreynd að aðild og þar með aðildarferli gengur gegn stjórnarskrá lýðveldisins.  Nokkuð var rætt um yfirvofandi hervæðingu Evrópusambandsins, tollastríð og fleira.

https://utvarpsaga.is/islendingar-vilja-ekki-fodra-hergagnaidnad-evropu-2/


Fyrirspurnir og fyrirgreiðsla – næsta skref í forskriftinni?

Ríkisstjórnin hefur nú lýst því yfir að hún hyggist verja tugum milljóna af almannafé til þess að efla "lýðræðislega umræðu" í aðdraganda þjóðaratkvæðagreiðslu um hvort halda eigi áfram aðildarviðræðum við Evrópusambandið. Einkum er rætt um stuðning við félagasamtök, þar á meðal stéttarfélög sem eigi að fá hlutverk í upplýsingagjöf og umræðu.

En hvers konar umræða er þetta eiginlega?

Í bæklingi Evrópusambandsins "Understanding Enlargement" kemur skýrt fram að það sé markmið sambandsins að tryggja stuðning almennings í umsóknarríkjum. Til þess séu notaðar beinar aðgerðir: styrkir, samstarfsverkefni og sérstakt samtal við félagasamtök sem tali réttum rómi. Þar stendur að stuðla skuli að "skilningi á áskorunum aðildar" og að nauðsynlegt sé að ná í gegn þeim skilningi að stækkunin sjálf sé af hinu góða.

Það vekur því spurningar þegar ríkisstjórn Íslands hyggst verja háum fjárhæðum til að undirbúa "umræðu" með fyrirfram ákveðnu sniði og samstarfsaðilum sem hafa ítrekað lýst sig fylgjandi inngöngu. Þarna er ekki um að ræða hlutlausa upplýsingagjöf, heldur hluta af samþykkisaðgerð, sem Evrópusambandið hefur sjálft skilgreint sem nauðsynlegan þátt í aðildarferlinu.

Nú vantar bara síðasta skrefið í forskriftinni: að merkja sem "upplýsta lýðræðislega umræðu" það sem í reynd er afrakstur fyrirfram ákveðinnar stefnu, þar sem aðgangur og aðstoð eru aðeins í boði fyrir þá sem er


Forskirftinni fylgt!

Eitt af því sem Evrópusambandið leggur þunga áherslu á í tengslum við aðildarumsóknir er að fá almenning í umsóknarríkjum með í lið. Þetta kemur fram í margvíslegum gögnum frá sambandinu, þar á meðal í bæklingnum "Understanding enlargement" en í honum segir orðrétt að tryggja verði "stuðning almennra borgara" og að mikilvægt sé að „miðla betur árangrinum af stækkuninni og áskorunum vegna hennar til þess að afla stuðnings almennings.

Af þessum sökum hefur sambandið beitt sér sérstaklega fyrir því að efla samtal í umsóknarríkjum m.a. á vettvangi stéttarfélaga, neytendasamtaka og annarra félagasamtaka.

Í ljósi þessa er áhugavert að sjá hvernig ríkisstjórnin hyggst verja tugum milljóna króna af skattfé í "lýðræðislega umræðu" í aðdraganda þjóðaratkvæðis um hvort hefja skuli viðræður við ESB. Þar er sérstaklega minnst á stéttarfélögin. Það er augljóslega ekki tilviljun, nei alls ekki heldur er forskrift Evrópusambandsins fylgt í hvítvetna.


Ekki eitt einasta skref í átt að inngöngu - Bylgjan í dag

Planið er auðvitað að halda þjóðaratkvæðagreiðslu um eitthvað sem fáir eru ósammála, eins og til dæmis að "talast við".  Í skjóli hennar er svo ætlunin að setja í gang aðildarferli meö öllu sem því fylgir, þar á meðal gríðarlegum fjárútlátum. 

Haraldur Ólafsson ræðir málin á Sprengisandi á Bylgjunni hér:

https://www.visir.is/k/6e12a9f7-ca74-4bf0-bc21-b2630a606ef1-1751803377289


Gegn stjórnarskrá og enn til umræðu - erindi til forseta áréttað og Jón lesinn

Í skeyti Heimssýnar til forseta Íslands í dag, 4. júlí 2025, segir m.a.:
 
Við þökkum fyrir skeyti embættisins, dags. 10. júní sl., til staðfestingar á móttöku á beiðni Heimssýnar um fund með forseta, og leyfum okkur að árétta beiðnina. 
 
Það er mikið áhyggjuefni að frumvarp sem ekki verður betur séð en að gangi þvert gegn stjórnarskrá sé enn til umræðu á Alþingi.
 
 
Bréfið er hér:
 
 
 
 
Ástæða er til að vekja athygli á tímabærri upprifjun Jóns Bjarnasonar á orðum Steingríms Hermannssonar:
 
 
Bæði Steingrímur og Guðni Ágústsson efuðust um EES-samninginn og það fór vel á því að sá síðarnefndi talaði hlýlega um forvera sinn á fjölsóttum Þingvallafundi í gær. 
 
 
 
 
 
 
 
 

Næsta síða »

Heimssýn

Heimssýn

hreyfing sjálfstæðissinna í Evrópumálum, eru þverpólitísk samtök þeirra sem telja hagsmunum Íslendinga best borgið með því að halda áfram að vera sjálfstæð þjóð utan Evrópusambandsins.

 

Sími 895 5334 (Haraldur Ólafsson, formaður)


Nánar um Heimssýn

Vertu með!

Frjáls framlög

Eldri færslur

Júlí 2025
S M Þ M F F L
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31    

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (11.7.): 27
  • Sl. sólarhring: 198
  • Sl. viku: 1538
  • Frá upphafi: 1235009

Annað

  • Innlit í dag: 21
  • Innlit sl. viku: 1297
  • Gestir í dag: 21
  • IP-tölur í dag: 21

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband