Heimssýn

Ríkisstjórnin vill halda þjóðaratkvæðagreiðslu um samband Íslands við Evrópusambandið. 

Það mætti spyrja svona:

Viltu að íslenska ríkið leiti samninga um víðtæka fríverslun við Evrópusambandið, sem leyst gæti af kvaðir sem leiða af upptöku laga og reglna samkvæmt EES-samningnum? 

Svo mætti spara helling með því að ríkisstjórnin kanni hvað hægt sé að semja um í þessu sambandi, án þess að halda þjóðaratkvæðagreiðslu.  Hún hefur til þess fulla heimild sem enginn hefur hingað til dregið í efa. Enginn krafðist þess að fríverslunarsamningur við Kína yrði borinn undir þjóðina. 

Goðsögninum "samningarviðræður" við Evrópusambandið lifir enn í einhverjum afkimum samféalgsins.  Einverjir virðast telja forvitnilegt að kanna hvað fáist í svokölluðum viðræðum.  Í því sambandi þarf að huga að þessu:

1. Það stendur ekki til boða af hálfu Evrópusambandsins að semja um varanlegar undanþágur frá reglum sambandsins.  Það hefur margoft komið fram, meðal annars á frægu myndbandi hér:

https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=0O4fkcYwpu8&fbclid=IwY2xjawH54TsBHVsfdOa48BJBJ5yQ9p6D_wFc9A8Je5ChlGaYR4XqA9JDrtNO3yUa_-Yt1g

Samningar við einstök ríki fyrir mörgum áratugum síðan eru ekki fordæmi.  Þá giltu aðrar reglur en gera nú.

2. Evrópusambandið hefur svo miklar og víðtækar valdheimildir gagnvart aðildarríkjum að því er í lófa lagið að knýja fram hvers konar breytingar á hvaða samningum sem er.

3. Það verður ekki samið um hvernig lög Evrópusambandsins verða í framtíðinni. Það veit enginn hvernig þau verða og hverju þau eiga að bregðast við.  Það eina sem er víst er að aðildarríkin, sérstaklega þau litlu, þurfa að fylgja lögunum. 

Umræða er um að dómur í máli sem lýtur að virkjun hefði hugsanlega orðið annar en hann varð ef bókun 35 hefði verið samþykkt á sínum tíma. 

Það ætti að vera óþarfi að minna á það, en það skal samt gert, að vilji menn að eitthvað í virkjunarmálum verði öðruvísi en það er, þá hefur Alþingi vald til að setja lög þar að lútandi.

Leiðin til þess er ekki að samþykkja lög um forgang Evrópulaga, sem enginn veit hvert gætu leitt okkur. 

https://www.ruv.is/frettir/innlent/2025-01-16-nidurstada-heradsdoms-ad-likindum-onnur-hefdi-bokun-35-verid-innleidd-433132

Fyrir hálfum öðrum áratug síðan sótti ríkisstjórn Íslands um aðild að Evrópusambandinu.  Annar stjórnaflokkanna hafði þá afdráttarlausu stefnu að verja fullveldi Íslands og sækja ekki um aðild.  Stefnuna áréttaði formaður flokksins kvöldið fyrir kjördag.  Flokkurinn sem um ræðir hefur nú engan þingmann.  

Nú er við völd ríkisstjórn þriggja flokka.  Einn þeirra svaraði öllum helstu spurningum, fyrir kosningar, um aðild að Evrópusambandinu og vegferð í þá átt með einu stóru NEI-i.  Hinir flokkarnir öfluðu sér fylgis með því að láta sem allra minnst bera á áhuga sínum á að innlima Ísland í Evrópusambandið. 

Spyrja má um umboð stjórnarinnar til að taka skref í átt að aðild að Evrópusambandinu.  Og svo má líka spyrja um spurningarnar sem týndust.  Þær voru í skoðanakönnun Evrópusinna sl. sumar og voru um áhuga kjósenda á flokkum sem vilja Evrópusambandsaðild. 

Svörin voru aldrei birt, eins og Hjörtur rifjar upp:

 https://www.stjornmalin.is/?p=3022

Tveir af núverandi stjórnaflokkum fengu stóran hluta af fylgi sínu þrátt fyrir áhuga sinn á Evrópusambandinu, ekki vegna hans.  Þriðji flokkurinn fékk drjúgan hluta af fylgi sínu vegna þess að hann lofaði að styðja við fullveldi Íslands og gera ekkert til að koma Íslandi nær gini sambandsins.