Sparnaður almennings í ESB á að bjarga bönkunum

Stjórnarmaður í Seðlabanka Evrópu, Klaas Knot, er sagður hafa haldið því fram við hollenska dagblaðið Het Financieele Dagblad, að aðferðin við björgun banka á Kýpur sé sú sem ESB muni beita framvegis. Þannig verði sparnaður fólks í bönkunum notaður til að reisa við bankakerfið.

Stjórnarmaðurinn segir að þessi aðferð hafi legið lengi á teikniborðinu hjá yfirvöldum í Evrópu. Þetta kemur fram í EUobserver.com.

Þá vitum við það. Varla verður þessi hugmyndafræði þó til þess að styrkja bankakerfið til frambúðar.

Kýpur nú - Lúxemborg, Lettland, Slóvenía eða Malta næst?

Fámennar þjóðir með ofvaxið bankakerfi eru í hættu staddar. Eftir bankahrunið á Kýpur beinast augu fjármálaspekúlanta nú að öðrum fámennum þjóðum með bankakerfi í yfirstærð. Athyglin beinist þannig að Lettlandi, Lúxemborg, Möltu og Slóveníu.

Það er því líklegt að í Lettlandi hafi almenningur þessa dagana meiri áhyggjur af bankakerfinu en áhættusæknum dorgveiðimönnum sem fara út á hafís og reka frá landi.

Hið virta breska fjármáladagblað, Financial Times, fjallar í gær um evrukreppuna og beinir blaðið einkum sjónum sínum að fámennu fjármálaþjóðunum í ESB. Þannig er minnt á ummæli Jeroen Dijsselbloem, fjármálaráðherra Hollendinga, en hann sagði að í ljósi Kýpurkreppunnar ættu þjóðir eins og Lúxemborg og Malta að taka til í bankakerfinu hjá sér áður en vandinn yrði of stór. Bankar í þessum löndum þyrftu að styrkja eiginfjárstöðu sína því nú væri ekki lengur víst að ESB og AGS, ásamt Seðlabanka Evrópu, kæmu svo skjótt til bjargar.

Stjórnvöld og almenningur í Lúxemborg tóku þessum ummælum hollenska fjármálaráðherrans skiljanlega ekki vel, en endurtekið hafa birst ásakanir á hendur bönkum í smáríkinu um að þeir þvætti peninga.

Af þessu tilefni fjallar Financial Times nánar um þau fjögur ríki sem að ofan eru nefnd og nefnir nokkur atriði um hvert þeirra:

Lúxemborg er skattaparadís fyrir fjölþjóðafyrirtæki. Landið er mikil fjármálamiðstöð en eignir bankanna eru meira en tvítugföld landsframleiðsla í ríkinu. Tekið er fram að þetta sé tvisvar til þrisvar sinnum stærra hlutfall en gilti um Kýpur, Írland og Ísland fyrir bankakreppuna.  Stjórnvöld í Lúxemborg sáu ástæðu til þess í fyrradag að senda frá sér tveggja síðna yfirlýsingu um að stærð bankakerfisins þar þar í landi fæli ekki í sér hættu fyrir ríkið.

Malta er talin líkjast Kýpur að ýmsu leyti. Eignir fjármálakerfisins eru á við áttfalda landsframleiðslu þar í landi. Rekstur bankakerfisins er þó talinn heilbrigður, meðal annars þar sem bankar eiga litlar eignir í skuldabréfum banka í krepptum ríkjum evrusvæðisins.  Opinberar skuldir Möltu eru þó áhyggjuefni, en þær nema nú um 73% af landsframleiðslu.

Vandamálið í Slóveníu er fyrst og fremst niðursveiflan í efnahagslífinu sem bitnað hefur bæði á rekstri bankakerfisins og afkomu ríkisins með tilheyrandi skuldasöfnun. Slóvensk yfirvöld hafa orðið að gefa frá sér yfirlýsingar um að bankar þar í landi stæðu traustum fótum.

Lettland er fjórða ríkið sem Financial Times beinir sjónum sínum að. Ástæðan er hvorki stór fjármálageiri né miklar opinberar skuldir. Ástæðan er fyrst og fremst sú að um helmingur allra innlána í bönkum í Lettlandi eru í eigu útlendinga, fyrst og fremst Rússa. Yfirvöld í Lettlandi hafa orðið að gefa frá sér yfirlýsingu um að það væri ekkert líkt með Lettlandi og Kýpur: Bankakerfið í Lettlandi væri aðeins á við rúma landsframleiðslu og fjármálaeftirlitið í landinu sæi til þess að bankakerfinu stafaði ekki hætta af innlánum erlendra aðila. Opinberar skýrslur, meðal annars frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum, benda þó til þess að innlán erlendra aðila hafi vaxið gríðarlega mikið á síðasta ári eða um nær 20%, sem er helmingi meira en innlán innlendra aðila, og að 80-90 prósent innlána erlendra aðila hafi komið frá íbúum fyrrum Sovétlýðvelda sem eigi erfitt með að ávaxta sitt fé í þeim evruríkjum þar sem erfiðleikar hafa steðjað að. Talið er að þessi staða gæti torveldað Lettum að taka upp evru.

Sagan sem Financial Times segir í blaðinu í gær minnir á umræðu sem kom upp eftir að Grikkir lentu fyrst í erfiðleikum í bankakreppunni fyrir nokkrum árum. Þá fóru sjónir manna að beinast að Írlandi, en írsk stjórnvöld sendu út yfirlýsingar um að það væri ekkert líkt með Grikklandi og Írlandi. Þegar bankakreppan á Írlandi var orðin staðreynd fóru sjónir manna að beinast að Portúgal, og yfirvöld þar í landi brugðust við með álíka yfirlýsingum og hin írsku. Þegar Portúgal var fallið upphófst sami söngur stjórnvalda á Spáni. Bæði þar og á Ítalíu eru vandamál í efnahagslífinu viðvarandi, svo sem fréttir bera með sér.

Erfiðleikar ESB- og evruríkjanna eru ekki að baki, en framtíðin ein mun leiða í ljós hvort útbreiðsla bankaerfiðleika smáríkja í ESB verði með þeim hætti sem óttast er.

Yfir 200 Lettar hætt komnir á ísjaka

ESB hefur fært Kýpur aftur um 40 ár

Utanríkisráðherra Kýpur, Ioannis Kasoulides, segir að skortur á samstöðu innan ESB-ríkjanna hafi feykt efnahag Kýpur aftur á það stig sem hann var á eftir innrás Tyrkja árið 1974. Þá var efnahagur Kýpur í rúst vegna innrásarinnar.

EUobserver hefur eftir ráðherranum að Evrópa þykist vera að hjálpa Kýpur, en að verðið fyrir hjálpina sé einfaldlega of hátt. Hjálpin hafi nefnilega í för með sér algjört niðurbrot á efnahagskerfi Kýpverja og muni hafa í för með sér mikla og langvarandi erfiðleika fyrir kýpversku þjóðina.

Það verður því fróðlegt að sjá hvort Jóni Daníelssyni verði að ósk sinni um að gjaldeyrishöftin muni bara vara í örstuttan tíma á Kýpur.

Vonast eftir betri efndum á Kýpur

Kýpur fyrsta ESB- og evrulandið til að setja á gjaldeyrishöft

Ástandið á Kýpur þykir mjög alvarlegt. Landið er það fyrsta í ESB og fyrsta evrulandið til að setja á gjaldeyrishöft sem takmarka notkun greiðslukorta, úttektir af bankareikningum, verslun erlendis og fleira til þess að koma í veg fyrir að bankarnir tæmist af fé.

Í Financial Times (prentaðri útgáfu) er í dag sagt frá því að það sé mat margra sérfræðinga að aðgerðirnar á Kýpur samræmist engan veginn myntbandalagi.

Talað er um að höftin séu sett á í viku, en ljóst megi vera að þeim verði framlengt að þeim tíma liðnum.

Bankar hafa verið lokaðir í 10 daga en verða opnaðir í dag. Fróðlegt verður að fylgjast með því hvernig málin þróast á Kýpur næstu dag.

Búist við öngþveiti í bönkum Kýpur

Pólverjar hafna evrunni

Tveir þriðju hlutar Pólverja vilja ekki að land þeirra gerist aðili að evrusvæðinu samkvæmt skoðanakönnun sem birt var í gær. Aðeins um þriðjungur vill taka upp evruna.

Donalt Tusk forsætisráðherra Póllands sagði við þetta tækifæri að nú væru engar aðstæður til þess fyrir Pólverja að skipta slotíinu út fyrir evruna. Eftir sem áður er þessi 38 milljón manna þjóð skuldbundin til þess að taka upp evruna samkvæmta aðildarsamningnum við ESB.

Ríkisstjórnin hefur þó lagt til hliðar áform um undirbúning að upptöku evru í yfirstandandi evrukreppu og nægur þingmeirihluti er ekki til að stíga frekari skref í átt til evrunnar sem stendur þar sem íhaldsmenn í stjórnarandstöðu leggjast gegn slíkum áformum.

Donald Tusk vonast þó til þess að Póverjar fái jafnvel að kjósa um evruna í þjóðaratkvæðagreiðslu vegna þess að hann telur að það verði auðveldara að fá hana samþykkta þar en að fá þann aukna meirihluta á þinginu sem þyrfti til.

Snúin staða það.

Gjaldeyrishöftin eru ógn við evruna segir Financial Times

Nú er komið í ljós að björgunarpakki ESB og AGS er ekki nægur til þess að hægt sé að opna bankana á Kýpur. Jafnframt telja fréttaskýrendur í hinu virta fjármálablaði Financial Times að gjaldeyrishöftin á Kýpur séu ógn við evruna og Efnahags- og myntbandalag Evrópu.

Þannig segir Guntram Wolff í vefútgáfu Financial Times að gjaldeyrishöftin á Kýpur merki í raun að það sé komið tvenns konar gengi á evruna. Höftin hafi það í för með sér að verðmæti gjaldmiðilsins sé ekki það sama í Nikósíu og annars staðar. Þingið á Kýpur hefur fallist á höftin með samþykki Seðlabanka Evrópu og framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins. Þar með segir höfundurinn, Guntram Wolff, að evrusvæðið sé komið á braut sem geti ekki aðeins stofnað evrusamstarfinu í hættu, heldur öllum hinum sameiginlega innri markaði Evrópu.

Það sem er grundvallaratriði fyrir gjaldmiðilsbandalag, segir Guntram, er getan til þess að flytja fjármagn án hafta og án skilyrða frá einum banka til annars á svæðinu. Þegar gjaldeyrishöft eru komin á er verðmæti evrunnar á Kýpur ekki það sama og verðmæti evru í öðrum bönkum á svæðinu. Það er ekki hægt að nota evru í kýpverskum banka til þess að kaupa vörur í Frankfurt án takmarkana. Í raun þýðir það að evran á Kýpur er ekki nein evra lengur.

Bankar á Kýpur áfram lokaðir

Óljóst hvenær bankastarfsemi hefst aftur á Kýpur

Hrikaleg átök voru í nótt á milli stjórnvalda á Kýpur, ESB, Seðlabanka Evrópu og AGS. Um tíma hótaði forseti Kýkur að segja af sér. Erlendir fjölmiðlar segja að Þjóðverjar hafi á endanum haft sitt fram.

Staða bankakerfisins á Kýpur minnir um sumt á íslenska bankakerfið fyrir bankahrunið og lausnin felur í sér einhverja svipaða drætti. Útlendingar hafa sparað talsvert í bönkum á Kýpur, bankakerfið var orðið allt of stórt og leggja þarf niður banka.

Bankakerfið hefur hins vegar verið lokað í tíu daga á Kýpur og óljóst er hvenær bankar verða aftur opnaðir, þótt vonir standi til að það geti orðið á morgun.

Sáttur við samkomulagið

Efnahagur Frakklands farinn að líkjast jaðarsvæðunum

Í meðfylgjandi frétt EUobserver er vitnað í sérfræðinga Danske Bank sem halda því fram að efnahagsástandið í Frakklandi sé farið að líkjast jaðarsvæðunum í Suður-Evrópu.

Dönsku sérfræðingarnir segja ástæðurnar vera ónógar umbótaaðgerðir, veikan húsnæðismarkað og það að Frökkum hafi ekki tekist að ráða við halla í rekstri franska ríkisins.