Uppnám meðal danskra stjórnmálamanna vegna íhlutunar ESB-dómstólsins í velferðarmál

Miklar umræður eru meðal danskra stjórnmálamanna um stöðuna gagnvart ESB eftir að ESB-dómstóllinn hafnaði fimmtudaginn 18. júlí kröfu þýska ríkisins um að tveir námsmenn skyldu hafa búið þrjú ár samfleytt í Þýskalandi til að hljóta þýskan styrk til náms í öðru ESB-landi.

Þetta kemur fram á Evrópuvaktinni í gær.

Þar kemur einnig fram þetta:

Danskir stjórnmálamenn telja að í dóminum felist afskipti af velferðarkerfinu og þar með óviðunandi virðingarleysi fyrir fullveldi einstakra ríkja.

Alls verja Danir 12 milljörðum danskra króna (240 milljörðum ISK) til SU (Statens Uddannelsesstøtte), opinberrar fjárhagsaðstoðar til að stunda nám. Þeir sem óttast íhlutun ESB-dómstólsins minna á að í febrúar 2013 komst hann að þeirri niðurstöðu að danska ríkinu bæri að greiða SU til borgara frá öðru ESB-landi sem mætti skilgreina sem launþega. Talið er að sú niðurstaða kosti danska ríkið 200 milljónir króna (4 milljarða ISK). Þá hefur danska ríkið einnig verið dæmt til að greiða barnabætur með vísan til reglna ESB um frjálsa för. Leggur ESB-dómstóllinn höfuðáherslu á að verja þann rétt og að tryggja að unnt sé að nýta hann án hindrana, þótt viðurkennt sé eitthvert, óskilgreint, svigrúm þjóðþinga til að setja sérreglur innan eigin landamæra.

Brian Mikkelsen, þingflokksformaður danskra íhaldsmanna, hefur lagt til að gerð verði „þjóðarsátt“ til að „vernda“ danska velferðarkerfið gegn íhlutun af hálfu ESB. Hann hefur ekki lagt fram fastmótaða tillögu en hreyft því að ef til vill megi lækka skatta en þess í stað borgi menn iðgjald vegna SU og heilbrigðisþjónustu.

Í leiðara Berlingske Tidende sem birtist 15. júlí áður en þessi nýi ESB-dómur féll kemur fram að Danir séu sérstaklega viðkvæmir fyrir íhlutun af hálfu ESB á þessu sviði vegna þess að skipan velferðarmála sé önnur hjá þeim en almennt innan ESB. Í flestum Evrópulöndum greiði vinnuveitendur og launþegar gjald í tryggingarsjóð. Þar leggi því farandverkafólk sitt af mörkum til gagnkvæms sjóðs. Í Danmörku sé þess ekki krafist að menn inni neitt slíkt gjald af hendi. Í Danmörku sé nóg að menn séu í landinu og þarfnist aðstoðar. Vandinn komi til sögunnar þegar sífellt fleiri frá Austur-Evrópu setjist að í Danmörku. Blaðið minnir á að Austur-Evrópubúar séu gott vinnuafl sem sætti sig við að vinna fyrir samningsbundin laun en það eigi ekki endilega við um Dani.

Í viðbrögðum lesenda við leiðara blaðsins á netinu kemur fram að í Danmörku fylgist menn náið með umræðum um ESB í Bretlandi, Danir hafi farið með Bretum inn í ESB og íhugi Bretar brottför kunni að vera rökrétt fyrir Dani að huga að eigin framtíð í ESB. „Húsið brennur og kannski er skynsamlegast að leita að útgönguleið,“ segir lesandi Berlingske Tidende.

Aðlögunferlið felur í sér aðlögun að ESB áður en samningur er undirritaður

Þegar lesin er lýsing ESB á því hvað umsókn að ESB felur í sér verður varla dregin önnur ályktun en sú að umsóknarferli feli í sér aðlögun að regluverki ESB og að umsóknarríkið eigi að uppfylla aðildarsamninginn fyrir undirritun.

Þetta sést þegar skoðuð er vefsíða á vegum ESB. Í tilviki Íslands var því með aðlögunarferlinu verið að þvinga Ísland inn í ESB án þess að þjóðin hefði verið spurð að slíku.

Umrædd vefsíða ESB er hér:

http://ec.europa.eu/enlargement/policy/steps-towards-joining/index_en.htm

Brot af þessu hefur verið birt áður, en hér er lausleg þýðing á öllum textanum, að öðru leyti en því sem fjallar um löndin á Balkanskaga.

Það væri kannski ráð fyrir fréttamenn Ríkisútvarpsins og yfirmenn þeirrar stofnunar að kynna sér þessa síðu.

Skref í átt að aðild

Ferli aðildar að ESB (aðlögun) felst í stórum dráttum í þremur skeiðum:

1. Þegar land er reiðubúið verður það opinber umsækjandi (e. candidate) að aðild – en þetta felur samt ekki nauðsynlega í sér að formlegar samningaviðræður hafa verið opnaðar. (Athugasemd þýðanda: Hér er áhersla á að land sé reiðubúið.)

2. Umsækjandinn fer í formlegar aðildarsamningaviðræður, sem er ferli sem felur í sér upptöku þeirra laga sem eru í gildi í ESB, undirbúning þess að vera í almennilegri aðstöðu til að nota lögin og beita þeim, og auk þess að innleiða lögfræðilegar, stjórnsýslulegar og efnahagslegar umbætur sem landið verður að innleiða til þess að geta uppfyllt skilyrði um aðild, en þetta er þekkt sem aðlögunarskilyrði.

3. Þegar samningaviðræðum og meðfylgjandi umbótum er lokið að mati beggja aðila getur landið orðið aðili að ESB.

Aðildarsamingaviðræður – í smáatriðum

Samningaviðræður um aðild geta ekki hafist fyrr en allar ríkisstjórnir ESB hafa samþykkt, með einróma ákvörðun ráðs Evrópusambandsins, ramma eða umboð til samninga við umsóknarlandið.Samningaviðræður eiga sér stað á milli ráðherra og sendiherra ríkisstjórna ESB og umsóknarlandsins á vettvangi sem kallaður er milliríkjaráðstefna (intergovernmental conference).

Samningaviðræður fyrir hvern kafla byggjast á eftirfarandi atriðum:

1. Skimun – framkvæmdastjórnin framkvæmdir nákvæma skoðun, ásamt umsóknarlandinu, á hverju málefnasviði (kafla), til þess að ákvarða hve vel landið er undirbúið. Niðurstöður úr skimun undir hverjum kafla birtir framkvæmdastjórnin hverju aðildarlandi í formi skimunarskýrslu. Niðurstaða þessarar skýrslu eru síðan meðmæli framkvæmdastjórnarinnar um að annað hvort hefja samningaviðræður beint eða meðmæli um að krefjast þess að sérstök skilyrði – opnunarviðmið – verði uppfyllt.

2. Samningastaða – áður en samningaviðræður geta hafist verður umsóknarlandið að greina frá stöðu sinni og ESB verður að fallast á sameiginlega stöðu. ESB setur lokunarviðmið fyrir flesta kafla sem umsóknarlandið verður að uppfylla áður en samningaviðræðum á viðkomandi málefnasviði er hægt að loka. Fyrir kafla 23 og 24 leggur framkvæmdastjórnin til að í framtíðinni verði þessir kaflar opnaðir á grunni aðgerðaáætlana, með tímabundin viðmið sem verður að uppfylla á grunni innleiðingar áður en lokunarviðmið eru sett.

Hraði samningaviðræða ræðst síðan af hraða umbóta og því hve fljótt ríki aðlagast lögum ESB. Lengd samningaviðræðna getur verið breytileg – það að ríki byrji á sama tíma er engin trygging fyrir því að þau ljúki samningaviðræðum á sama tíma.

Að ljúka samningaviðræðum

1. Einstökum köflum lokað

Samningaviðræðum um einstaka kafla er ekki hægt að loka fyrr en allar ríkisstjórnir í ESB eru sáttar við framför umsóknarríkis á því málasviði sem kaflinn fjallar um, eins og slíkt kemur fram í greiningu af hálfu framkvæmdastjórnarinnar. Samningaferlinu í heild sinni er svo ekki lokið fyrr en öllum köflum hefur verið lokað. 2. Aðlögunarsamningur

Aðlögunar(accession)samningurinn er það sem límir saman aðild landsins að ESB. Hann felur í sér sundurliðuð ákvæði og skilyrði fyrir aðild, öll bráðabirgðaákvæði og fresti, og auk þess nákvæma lýsingu á fjárhagslegum skuldbindingum og fyrirvörum.

Samningurinn er ekki endanlegur og bindandi fyrr en hann:

o hlýtur stuðning ESB-ráðsins, framkvæmdastjórnarinnar og Evrópuþingsins

o er undirritaður af umsóknarlandinu og fulltrúum allra ESB-landa

o er fullgiltur af umsóknarlandinu og hverju einstöku ESB-landi, samkvæmt þeirra eigin stjórnarskrárreglum (afgreiðslu þings, þjóðaratkvæðagreiðslu, o.s.frv.) 3. Land í samþykktarferli
Þegar samningur hefur verið undirritaður, gerist umsóknarland land í samþykktarferli. Þetta felur í sér að gert er ráð fyrir að það verði fullgildur aðili að ESB á þeim degi sem tilgreindur er í samningi, að því gefnu að samningurinn hafi verið fullgildur. Í millitíðinni nýtur umsóknarlandið kosta sérstaks fyrirkomulags, svo sem þess að geta gert athugasemdir við drög að tillögum ESB, samskipti, tilmæli eða frumkvæði, og vera í virkri áheyrnarstöðu í stofnunum ESB og stjórnsýslueiningum (aðildarlandið hefur leyfi til að tjá sig en ekki greiða atkvæði). Svo er í lokin fjallað um atriði sem snerta löndin á Balkanskaga, en því er sleppt hér.

SDG: makríldeilan sannar ágæti þess að standa utan ESB

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra segir makríldeiluna sanna ágæti þess fyrir Íslendinga að standa utan Evrópusambandsins.

Evrópuvaktin fjallar um þetta.

Þar segir:

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra var í Brussel þriðjudaginn 16. júlí þegar rétt fjögur ár voru frá því að alþingi samþykkti ESB-aðildarumsóknina. Erindi ráðherrans var að upplýsa æðstu menn ESB um stefnu ríkisstjórnar um fráhvarf frá aðildarumsókninni.

SDG með Herman Van Rompuy, forseta leiðtogaráðs ESB, í Brussel 16. júlí 2013.

Daginn áður en Sigmundur Davíð hitti ESB-ráðamennina sagði sjávarútvegsstjóri ESB, Maria Damanaki, að hún ætlaði að taka ákvörðun um refsingu Íslendinga og Færeyinga fyrir makrílveiðar fyrir lok þessa mánaðar.

Á visir.is er Sigmundur Davíð spurður hvort hótun Damanaki sýni ekki að betra sé að vera innan ESB en utan við það þegar deilt sé um mál af þessu tagi, Sigmundur Davíð svaraði:

„Þá hefðum ekki haft aðstöðu til að verja rétt okkar. Þetta er því þvert á móti áminning um mikilvægi þess að hafa yfirráð yfir eigin auðlindum. Verja fullveldið til þess að geta varið hagsmuni þjóðarinnar út á við.“

Forsætisráðherra lítur á reynsluna af makríldeilunni sem rök fyrir að vera utan ESB. Í samtalinu segir Sigmundur Davíð að hann hafi rætt makrílmálið við Herman Van Rompuy, forseta leiðtogaráðs ESB, og José Manuel Barroso, forseta framkvæmdastjórnar ESB. Sigmundur Davíð segir við visir.is:

„Barroso lagði áherslu á að Evrópusambandið vildi leysa málið með samningum og að það vildi ekki beita þvingunaraðgerðum sem gengju í berhögg við EES-samninginn og WPO-samningana. Það var auðvitað mjög jákvætt og æskilegt viðhorf enda er nú ekki langt síðan Evrópusambandið fór illa út úr því að sækja að Íslandi án þess að hafa til þess lagalegan grundvöll. Menn vilja því varla eiga á hættu að fara út í aðgerðir sem síðar verða dæmdar ólögmætar.“

Fréttamaður 365 sem spyr á visir.is spyr: En nú áttu Íslendingar ekki fulltrúa á fundi sjávarútvegsráðherranna [ESB í Brussel 15. júlí], sýnir þessi staða ekki að það er vont fyrir þjóðina að standa fyrir utan sambandið?

Sigmundur Davíð svarar:

„Þvert á móti. Ef við værum innan sambandsins hefði þetta ekki einu sinni komið upp. Þá hefði sambandið bara ákveðið hvernig það ætlaði að hafa þetta. Þá hefðum ekki haft aðstöðu til að verja rétt okkar. Þetta er því þvert á móti áminning um mikilvægi þess að hafa yfirráð yfir eigin auðlindum. Verja fullveldið til þess að geta varið hagsmuni þjóðarinnar út á við.“

Áfram atvinnuleysi á evrusvæðinu

OECD, Efnahags- og framfarastofnunin, varar við því að atvinnuleysi ungs fólks á evrusvæðinu verði enn mikið næstu misseri. Í árlegri spá stofnunarinnar um atvinnuhorfur segir að þrengingar gætu líka blasað við eldra fólki á vinnumarkaði, eftir því sem harðnar á dalnum.

Þetta kom fram í frétt Ríkisútvarpsins.

Þar segir ennfremur:

Sjónum er beint að því hve misjafnt atvinnuástandið er í löndunum. Búist er við því að atvinnuleysi á evrusvæðinu verði um 12,3% í lok næsta árs að meðaltali, einu prósentustigi meira en meira en það mælist nú. Í Þýskalandi, einu evrulanda, gera menn ráð fyrir því að atvinnuástand batni og atvinnuleysi verði undir 5% en í Grikklandi og á Spáni um 28%. Nú eru hátt í 48 milljónir manna atvinnulausar í OECD löndunum, sextán milljónum fleiri en þegar kreppan skall á fyrir sex árum.

Sjá hér einnig frétt Viðskiptablaðsins um sama efni.

Hvorki Sjálfstæðisflokkur né Framsókn vilja kosningu um viðræður

Æðstu stofnanir Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks, og ríkisstjórnin, telja enga ástæðu til að láta kjósa um áframhald viðræðna við ESB nema því aðeins að til þess bær stjórnvöld vilji halda viðræðunum áfram.

Þessi afstaða er alveg skýr í samþykktum æðstu stofnana flokkanna og í stjórnarsáttmálanum.

Létu flokkarnir fara fram þjóðaratkvæðagreiðslu um áframhald viðræðna væri það ekkert annað en stór svik við kjósendur, engu minni en svik Vinstri grænna við kjósendur sína vorið og sumarið 2009.

Þetta ætti hverjum einstaklingi að vera ljóst. Það er alveg ljóst að Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn vilja vera utan ESB og því hætta viðræðum um aðild. Þeir vilja ekki hefja viðræður að nýju. Komi hins vegar til þess, þvert gegn öllum vísbendingum, að ætlunin sé að hefja viðræður að nýju þá verði það ekki gert öðruvísi en svo að afstaða verði tekin til slíkra viðræðna í atkvæðagreiðslu.

Í sáttmála ríkisstjórnar Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks segir um umsóknina um aðild að ESB: Gert verður hlé á aðildarviðræðum Íslands við Evrópusambandið og úttekt gerð á stöðu viðræðnanna og þróun mála innan sambandsins. Úttektin verður lögð fyrir Alþingi til umfjöllunar og kynnt fyrir þjóðinni. Ekki verður haldið lengra í aðildarviðræðum við Evrópusambandið nema að undangenginni þjóðaratkvæðagreiðslu.

Það er fróðlegt að bera sáttmálatextann við samþykktir æðstu stofnana flokkanna sem að ríkisstjórninni standa.

Landsfundarsamþykkt Sjálfstæðisflokksins hljóðar svo: „Landsfundur telur að hagsmunum Íslands sé betur borgið með því að standa fyrir utan Evrópusambandið. Áréttað er að aðildarviðræðum við ESB verði hætt og þær ekki teknar upp aftur nema að undangenginni þjóðaratkvæðagreiðslu.“

Flokksþingssamþykkt Framsóknarflokksins hljóðar svo: „Framsóknarflokkurinn telur hag lands og þjóðar best borgið utan Evrópusambandsins. Ekki verði haldið lengra í aðildarviðræðum við Evrópusambandið nema að undangenginni þjóðaratkvæðagreiðslu.“

Skýrsla um ESB kynnt í haust

Stjórnvöldum í Evrópu mistekst að auka atvinnu

Eins og þessi frétt ber með sér hefur stjórnvöldum í Evrópu mistekist að bæta atvinnuástandið. Sparnaður hefur verið mikill í opinberum rekstri víðast hvar og Seðlabanki Evrópu gerir lítið annað en að halda í horfinu, því þrátt fyrir lága vexti og víðtæk lán til fjármálafyritækja hefur ekki tekist að fá hjól atvinnulífsins til að snúast hraðar.

Eins og fréttin ber með sér er staðan þó ólík eftir löndum. Atvinnuleysi er tiltölulega „lítið“ í Þýskalandi, eða 5%, en það er næstum 30% í Grikklandi og á Spáni, en í þessum löndum eru 55-60% ungmenna án atvinnu.

Atvinnuleysið er að meðaltali 12,3% á evrusvæðinu.

Svartnættið blasir við ungu fólki

Hundalæti í ESB

ESB er búið að urra og gjamma og nú vill ráðherra á Írlandi að ESB sýni Íslendingum tennurnar. Þannig vonast hann til að ná af okkur makrílnum.

Eftir aldalangt sambýli við hunda vita Íslendingar að hundur sem sýnir tennurnar vonast yfirleitt til að það dugi og ekki er víst að hann sé tilbúinn í slaginn.

Það er þó vissara að umgangast ESB líkt og hund - og við vitum að það er aldrei hægt að treysta því fullkomlega að rándýrseðlið nái ekki yfirhöndinni hjá þessum skepnum.

Þess vegna skulum við alveg vera undir það búin að á eftir urri, gjammi og tannskini geti ferlíkið farið að glefsa.

Vill að ESB „sýni tennurnar“

Evrukreppan kemur niður á lánshæfi Frakka

Evruvandræðin hafa valdið því að lánshæfismatsfyrirtækið Fitch hefur lækkað lánshæfiseinkunn franska ríkisins um einn flokk. Þar með mun lántökukostnaður franska ríkisins að líkindum aukast á alþjóðlegum mörkuðum.

Ástæðan fyrir lægri einkunn Frakka er evrukreppan sem veldur samdrætti í framleiðslu í Frakklandi og rekstrarvandræðum franska ríkisins. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn reiknar með að framleiðsla í Frakklandi dragist saman um 0,2% á þessu ári.

Bloomberg.com fjallar meðal annars um þetta.

Evrópuvaktin fjallar einnig ítarlega um þetta hér.

Frakkar sviptir hæstu einkunn