Dómur yfir pylsureglunni - Er nýr kafli að hefjast?

Eins og við mátti búast ýtti dómur hæstaréttar í Noregi  um orkupakkamálið af stað umræðu þar í landi.  Fjallað er um ýmsa anga málsins og snert er á grundvallaratriðum er varða lög og rétt. Lögfræðiprófessorarnir Cristoffer Conrad Eriksen við Háskólann í Osló og Eirik Holmöyvik við Háskólann í Björgvin eru uggandi yfir ýmsum þáttum dómsins og líkja honum við loftkastala á traustum grunni og er þar vísað í Ibsen.  Þeim verður tíðrætt um óvissu sem dómurinn skapar og eru augljóslega hissa á því að hæstiréttur skuli staðfesta lögmæti pylsureglunnar sem gengur út á að valdaframsal án aukins meirihluta sé í góðu lagi, ef þess er gætt að það sé gert í nógu smáum skrefum.

 

Orðrétt segja þeir um pylsuregluna:

 

Høyesteretts konklusjon var at hverken Stortinget eller domstolene var forpliktet til å ta tidligere tilfeller av myndighetsoverføringer i betraktning ved vurdering av om en myndighetsoverføring er lite inngripende. Det betyr at de enkelte tilfeller av myndighetsoverføring kan deles opp i mer eller mindre tynnes skiver.

 

Þótt það sé ekki sagt berum orðum má lesa út úr greininni, sem lesa má ókeypis ef menn skrá sig inn, að Noregur hafi tekið stórt skref í þá átt að koma samskiptunum við meginland Evrópu í annan farveg en þann sem EES markar.  Þangað leita nú öll vötn, bæði í Noregi og á Íslandi.

 

https://www.aftenposten.no/meninger/kronikk/i/69G9O0/hoeyesterett-har-i-acer-dommen-konstruert-et-ibsensk-luftslott-med-grunnmur

Hátt flug

Oft er djúpur sannleikur í því sem Arnar Þór Jónsson segir og skrifar.  Maður les hann helst ekki nema hafa a.m.k. nokkrar mínútur til skoðunar og meltingar.  Arnar Þór er á góðu flugi þessa dagana og segir m.a.:

Það er kominn tími til að við, almennir borgarar þessa lands, tökum höndum saman og sýnum í orði og verki að okkur er sannarlega annt um íslenskt lýðræði, lýðveldið okkar, sjálfstæði íslensku þjóðarinnar og þann dýrmæta sjálfsákvörðunarrétt sem frelsi okkar og mannréttindi grundvallast á.

Áminningin er ágæt. Takk fyrir. 

 

Hér eru greinar Arnars Þórs:

https://arnarthorjonsson.blog.is/blog/arnarthorjonsson/entry/2296271/

Liðkað til fyrir afnámi lýðræðis

Fram er komin á Alþingi tillaga um að liðka til fyrir breytingum á stjórnarskrá íslenska lýðveldisins.

Það er varla launungarmál að megintilgangur tillögu af þessu tagi er að auðvelda framsal á ríkisvaldi til vandalausra í útlöndum.   Áhugamenn um slíkt gera sér grein fyrir að eina leiðin til að gera það er að búa svo um hnúta að það megi gera hratt og fumlaust á örskömmum tíma, t.d. á meðan þjóðin er að reyna að ná áttum eftir hrun eða ámóta áfall.

Væri ekki farsælla fyrir áhugamenn um stjórnmál að finna sér verðugri verkefni en að grafa undan stjórnarskrá lýðveldisins og liðka til fyrir afnámi lýðræðis?

 

Niður á við

Evrópusambandið vill stækka – til austurs í þetta sinn. 

Þar eru fyrir samfélög þar sem hugmyndir um ýmis konar mannréttindi og lýðræði eru ekki með alveg sama hætti og flestir þeir sem þetta lesa eiga að venjast. 

Þar eru fyrir samfélög sem eiga lítið af peningum og sagt er að drjúgur hluti þess sem þó er aflað, hverfi eftir óútskýrðum leiðum.    Fátækrahjálp Evrópusambandsins fær ný og stór verkefni.  Það verður ekki auðvelt að eiga við þau þegar Bretar hættir að borga og aðrir, sem hingað til hafa borgað, eiga í erfiðleikum, m.a. vegna orkuskorts.  Ekki kæra núverandi þurfamenn sig um að þeirra styrkir verði skertir.  Það stefnir í að baráttan um brauðið í Evrópusambandinu harðni.  

Samband sem leitast við að vera lýðræðislegt í einhverjum skilningi verður alltaf einhvers konar meðaltal af ástandi samfélaganna sem mynda það.   Það horfir ekki gæfulega fyrir meðalástandið í Evrópusambandinu, hvort sem litið er til peninga eða annarra mála.  

Allt þetta minnir okkur á að gæta þess að Ísland sogist ekki lengra inn í sambandið en orðið er og að taka til endurskoðunar þá fjötra sem settir hafa verið á íslenskt samfélag að þarflausu og til tjóns, í því skyni einu að þóknast stórveldunum á meginlandi Evrópu og fylgiríkjum þeirra.

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/statement_23_5641

Stóri munurinn

Manndráp fyrir botni Miðjarðarhafs eru óneitanlega óhugguleg og þeim verður að linna.  Ekki á það síður við um öll þau óhæfuverk sem unnin hafa verið í A-Evrópu undanfarin 1-2 ár.   Þar hafa kjötkvarnirnar unnið á nokkur hundruð þúsund ungum mönnum. 

Aðkoma Evrópusambandsins og aðildarríkja þess er þar mikil og hefur hún falist í að dæla olíu á eldinn.  Það kemur ekki alveg á óvart, þannig er nefnilega saga stórvelda Evrópu.  Það er ekki saga Íslands. 

Þar er stór munur sem rétt er að hafa í huga næst þegar einhver vill að Íslendingar gerist þegnar í verðandi stórriki Evrópu.

Undarlegur málflutningur sprettur upp

Hæstiréttur Noregs hleypti 3. orkupakkanum í gegn.  Það eru vissulega vonbrigði, en félagar okkar í Noregi liggja nú yfir dómnum og meta næstu skref.  

Á Íslandi eru sprettur þá upp umræða sem minnir á fáránleikann í orkupakkaumræðunni, en hann fólst í því að helstu rök með orkupakkanum voru þau að það væri alls ekki alveg öruggt að aðild að orkubandalagi Evrópusambandsins yrði Íslandi til mjög mikils tjóns. 

Engum tókst að útskýra kostina við að gangast undir orkulöggjöfina!

 

Sjö minnispunktar

Þessa dagana fara sumir mikinn í umræðu um vaxtamál og evru.  Rétt er að rifja upp nokkur atriði í því sambandi.

1. Raunvextir eru mælikvarði á verð á lánsfé, ekki nafnvextir. Raunvextir á íbúðalánum á Íslandi eru frá því að vera neikvæðir upp í um 4%.  Það er ekki sérlega hátt í sögulegu samhengi.
2. Þung greiðslubyrði kallar á tæknilegar útfærslur, ekki breytingu á gjaldmiðli.
3. Ekki er augljóst samhengi milli stærðar myntsvæða, raunvaxta og verðbólgu.
4. Í sumum löndum, innan og utan Evrópusambandsins má segja að gefið sé með lánsfé. Raunvextir eru með öðrum orðum neikvæðir.  Deila má um hvort slíkt sé réttlátt, en í því sambandi er rétt að hafa í huga að eignamenn skulda oft mikið.  Þeir hafa eignir sínar gjarnan bundnar í fyrirtækjum og fasteignum.  Stærstu lánveitendur eru iðulega eftirlaunasjóðir.
5. Sé pólitískur vilji til þess að færa peninga frá fjármagnseigendum til skuldara er hægur vandi að hækka fjármagnstekjuskatt og vaxtabætur. Það er miklu nærtækara og margfalt einfaldara en að taka upp nýjan gjaldmiðil sem óvíst er hvernig muni hegða sér í framtíðinni.  
6. Ekkert bannar evrópskum bönkum að stofna útibú á Íslandi. Þeir virðast bara ekki hafa áhuga á því.  Ekki er augljóst að áhugi þeirra yrði meiri þótt evra væri notuð á Íslandi.  Bankamenn kunna upp til hópa að reikna verðgildi peninga í ólíkum gjaldmiðlum.  Þeir kunna líka á ýmis konar framvirka gengissamninga og finnst gaman að selja svoleiðis.
7. Verulegt óhagræði er af því að nota gjaldmiðil sem er ekki í neinu sambandi við efnahagsástandið. Færa má fyrir því rök að öreigar tapi mestu á slíku fyrirkomulagi.

 

Bannað

Fyrir nokkrum áratugum bárust öðru hverju fréttir af því að menn hefðu verið nappaðir fyrir "and-sovéskan áróður" í Sovétríkjunum sálugu. Þá hristu vesturlandabúar höfuðið og prísuðu sig sæla fyrir að búa við þokkalegt frelsi til orðs og æðis. 

Það er af sem áður var.  Evrópusambandið bannar fréttasíður sem því finnst vondar og sett hafa verið lög sem bera skammstöfunina DSA og eiga að taka á illmælgi og því sem Evrópusambandinu finnst að ekki eigi að segja. Maður að nafni Elon Musk hefur verið stórtækur á netinu og hann fékk um daginn viðvörun frá Evrópusambandinu.  Sagt er að hann íhugi að hætta að bjóða þegnum sambandsins þjónustu sína. 

Viðvörun Evrópusambandsins er forvitnilegur lestur, en hana má sjá ef smellt er á tengilinn hér að neðan.  Í henni segir m.a.:

... when you receive notices of illegal content in the EU, you must be timely, diligent and objective in taking action and removing the relevant content when warranted. We have, from qualified sources, reports about potentially illegal content circulating on your service despite flags from relevant authorities.

Ekkert er nýtt undir sólinni segja þá þeir sem muna fréttir frá Sovétríkjunum.

https://www.theguardian.com/technology/2023/oct/10/eu-warns-elon-musk-over-disinformation-about-hamas-attack-on-x