Húsnæðiskostnaður lægri á Íslandi en víða í Evrópu

Húsnæðiskostnaður hér á landi er ekki mikill í evrópskum samanburði þegar hann er skoðaður sem hluti af neyslu heimila. Árið 2023 var húsnæðiskostnaður sem hlutfall af neyslu íslenskra heimila 22,7% eftir því sem fram kemur í grein eftir Jón Helga Egilsson, verkfræðing og doktor í hagfræði, í Morgunblaðinu í dag, en þar vitnar hann til gagna frá evrópsku hagstofunni Eurostat.

Þetta hlutfall er lægra á Íslandi en í velflestum Evrópulöndum, segir Jón Helgi. Hlutfallið í Finnlandi er 29,7%, Danmörku 29,1%, Írlandi 26,3% og í Frakklandi 26,2%. Samanburðurinn sýnir að Ísland kemur vel út í evrópskum samanburði, þrátt fyrir hærri vaxtakostnað. Hærri vaxtakostnaður sé hins vegar birtingarmynd meiri hagvaxtar, öflugs atvinnulífs og hárra launa.

Jón Helgi segir mikinn hagvöxt á Íslandi vera jákvætt vandamál þar sem hærri vextir séu oft fylgifiskur þróttmikils efnahagslífs og vaxtar. Á sama hátt fari lægri vextir, hnignun og samdráttur efnahagslífsins oft saman. Landsframleiðsla á Íslandi á hvern íbúa sé meðal þess sem best gerist í heiminum. Öflugt atvinnulíf og hagvöxtur sé grundvöllur hærri launa og bættra lífskjara. Í aðdraganda kosninga sé nú rætt um upptöku evru, en upptaka evru geti haft neikvæð áhrif á samkeppnishæfni, atvinnustig, þjóðarframleiðslu og lánshæfismat. Í greininni segir Jón að kostur við eigin mynt sé aðlögunarhæfni að raunverulegri stöðu efnahagslífsins á hverjum tíma sem auki líkur á að viðhalda samkeppnishæfni Íslands, sem er grunnur að öflugu atvinnulífi. Þá vitnar höfundur til nýlegrar skýrslu Mario Draghi, fyrrverandi bankastjóra Evrópska seðlabankans, um versnandi stöðu Evrópu í samanburði við Bandaríkin, þar sem fram kom að hlutfallsleg samkeppnisstaða Evrópu hafi versnað stórlega síðustu 25 árin. Evran var einmitt kynnt fyrir 25 árum. Þá segir Jón: Án eigin gjaldmiðils sem endurspeglar efnahagslegan veruleika hverju sinni fer aðlögun efnahagslífsins fram í gegnum vinnumarkaðinn með tilheyrandi atvinnuleysi og fólksflótta eins og víða er raunin á evrusvæðinu.

Í lok greinarinnar segir Jón:

Á Íslandi hefur sögulega verið lítið atvinnuleysi. Í mörgum evrulöndum hefur ungt fólk hins vegar átt erfitt með að finna vinnu og gjarnan leitað tækifæra annars staðar, innan og utan Evrópu. Þegar vel menntað hreyfanlegt vinnuafl flytur í burtu hefur það neikvæð áhrif á efnahaginn til lengri tíma. Atvinnuleysi ungs fólks á Íslandi árið 2023 var 3,8% í samanburði við 12,7% á Ítalíu, 11,6% í Grikklandi, 10,5% í Frakklandi, 9,9% Spáni og 7,7% í Portúgal og Finnlandi svo dæmi séu tekin. Langvarandi og mikið atvinnuleysi er böl og getur haft neikvæð áhrif á efnahagslegan framgang þjóða svo ekki sé talað um lífsgæði og framtíðarhorfur fyrir ungt fólk og þar með efnahag til langrar framtíðar.

Málefnaleg og vel ígrunduð stjórnmálaumræða dregur fram kosti og galla stefnumála flokka – svo sem upptöku evru – svo að kjósendur geti tekið upplýsta ákvörðun um stuðning við stefnumál og flokka. Markmið okkar hlýtur að vera öflugt og sanngjarnt þjóðfélag sem byggist á öflugum efnahagslegum grunni, segir Jón Helgi undir lok greinar sinnar.

Skondin mótsögn

Hjörtur bendir á skoplega mótsögn hjá talsmanni Viðreisnar í nýrri Vísisgrein, nefnilega að það sé í senn nauðsynlegt og ekki hægt að stunda góða hagstjórn með krónunni. 

 

Forsenda þess að hægt sé að ganga í Evrópusambandið og taka upp evruna er að tekið verði á ríkisfjármálunum og stuðlað að ábyrgri hagstjórn. Þetta var á meðal þess sem fram kom í máli Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur, formanns Viðreisnar, í Forystusætinu í Ríkisútvarpinu fyrir helgi. Í sama viðtali vildi hún hins vegar aðspurð meina að slíkt væri hreinlega ekki hægt með krónuna sem gjaldmiðil þjóðarinnar!

 

Mergurinn málsins er auðvitað að efnahagsvandi, ef einhver er, verður ekki leystur með því að skipta um lit á peningaseðlunum.  

 

https://www.visir.is/g/20242652857d/haegt-med-kronunni-

Heimssýn á Samstöðinni

Evrópumál voru rædd á Rauða borðinu á Samstöðinni 21. nóvember.  Tengill er hér að neðan.

Auk Björns Þorlákssonar voru Helga Vala Helgadóttir og Haraldur Ólafsson við borðið. 

Goðsögnin um að peningamál mundu sjálfkrafa fara í betri farveg ef Ísland segði sig til sveitar í Evrópusambandinu var rædd, ásamt þeirri einföldu staðreynd að Evrópusambandið framleiðir ekki fé fyrir aðildarríkin, heldur innheimtir fé frá ríkjunum, tekur af því bita til eigin þarfa og útdeilir svo aftur til hinna verðugu. 

https://www.youtube.com/watch?v=mYw-m2nf4vg

Til almennrar dreifingar!

Fjöldi fólks virðist trúa því að það sé um eitthvað efnislegt að semja þegar ríki hefja aðildarferli að Evrópusambandinu.  

Hér að neðan er tengill á stutt myndskeið þar sem fv. æðstiprestur Evrópusambandsins skólar fv. formann Samfylkingar í malinu  

 

REGLUR EVRÓPUSAMBANDSINS ERU

ÓUMSEMJANLEGAR

 

Niðurstaða svona "viðræðna" er alltaf sú sama:  Evrópusambandið fær völdin.  Það ræður.

 

Lesendur eru hvattir til að dreifa þessu skýra myndbandi.

 

https://www.youtube.com/watch?v=0O4fkcYwpu8

Krónan er ekki vandi

Agnar Tómas Möller fjárfestir ritar athyglisverða grein sem birt er í Morgunblaðinu í dag. Þar segir hann meðal annars:

„Hátt vaxtastig á Íslandi varð hins vegar ekki til í tómarúmi þótt það megi oft ráða af umræðunni. Í því samhengi þarf að horfa til mismunandi hagþróunar ríkja sem hefur verið sérstaklega ólík á Íslandi og á evrusvæðinu síðastliðinn áratug – samtals 41% hagvöxtur á Íslandi en 16% á evrusvæðinu, til samanburðar við 27% í Bandaríkjunum. Fleira mætti tína til; 51% kaupmáttaraukningu á Íslandi samanborið við 4% á evrusvæðinu ... Í það minnsta er augljóst að samanburður á vaxtastigi á Íslandi við evrusvæðið er með öllu marklaus í ljósi ólíkrar þróunar hagkerfanna.“

Enn fremur segir Agnar:

„Þótt munur á stýrivöxtum Seðlabanka Íslands og Bandaríkjanna sé mikill en fari minnkandi, 4,25% fyrir vaxtaákvörðun Seðlabankans í nóvember, stafar það af miklum verðbólgumun, um 2,5%, auk þess sem langtímaverðbólguvæntingar hafa undanfarin misseri verið í kringum tvöfalt hærri hér. Engu að síður hefur munur á langtímanafnvöxtum Íslands og Bandaríkjanna minnkað jafnt og þétt undanfarin tólf ár og stendur í dag í um 1,4% sem samsvarar verðbólgumun ríkjanna síðastliðinn áratug. Enn markverðara er að munur á langtímaraunvöxtum hefur verið á stöðugri niðurleið og í nær tvö ár verið næstum hverfandi (um 0,2% í dag), einkum þegar litið er til ójafnrar stærðar og seljanleika myntanna.“

Ísland náð sér fyrr eftir COVID en ESB

Það var athyglisvert sem fram kom á kynningarfundi Seðlabankans vegna vaxtaákvörðunar í morgun þegar aðalhagfræðingur bankans nefndi að Ísland hefði náð sér mun fyrr efnahagslega eftir COVID en bæði  Evrópusambandið og flest önnur lönd. Um leið sýndi hagfræðingurinn mynd máli sínu til stuðnings sem finna má í riti bankans, Peningamálum, en þar segir (bls. 60):

„Á heildina litið hefur innlendur þjóðarbúskapur náð að vinna upp það framleiðslutap sem var í kjölfar farsóttarinnar árið 2020 og þeirra efnahagslegu áskorana sem heimsbúskapurinn hefur staðið frammi fyrir undanfarin ár. Eins og sést á mynd 7 hefur innlendur þjóðarbúskapur staðið þessi áföll betur af sér en búskapur annarra landa (sjá Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, 2023).“

Að munstra sig á sökkvandi skip

Nú er að koma í ljós að stjórnmálaflokkur sem nefndur er Viðreisn hyggst gera að forgangsmáli að taka skref í átt að því að koma Íslendingum öllum um borð í hið sökkvandi skip Evrópusambandsins.  

Þarna höfum við líklega vinningshafa í keppninni um undarlegasta forgang í stefnumálum fyrir kosningar.  

https://www.visir.is/g/20242651658d/fordast-ad-tala-um-meginstefnuna

 

https://www.facebook.com/photo?fbid=10160688762968481&set=a.88759853480

Alltaf sama platið - hin skelegga Birna

Birna Bragadóttir er skelegg í hjálagðri grein.  

Það stefnir í að þessar kosningar verði um hvort hrinda eigi af stað inngönguferli Íslands í Evrópusambandið á ný. Ljóst er að það kostar himinháar upphæðir og mundi setja samfélagið og stjórnmálin í stórkostlegt uppnám. 

Planið er að efna til atkvæðagreiðslu um "viðræður". Hver er svosem á móti viðræðum?  Í skjóli hennar á svo að óska formlega eftir innlimun Íslands í bandalagið með tilheyrandi braki og brestum.  Síðan verður lagt af stað með aðlögun undir yfirskini "viðræðna".  

Áhugamenn um innlimun Íslands í Evrópusamband eiga að reyna að vinna þeirri skoðun fylgi, en ekki að troða Íslandi þar inn með brögðum. 

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10161767769642438&set=a.10151431265457438

Leyndarhjúpur evrópska seðlabankans

Evrópusambandið og seðlabanki evrunnar þora ekki að greina frá því hvernig atkvæði falla þegar seðlabankastjórar evrulandanna taka ákvörðun um stýrivexti á evrusvæðinu. Það er reyndar óljóst hvort þeir fái yfir höfuð að greiða atvkæði. Það er vegna þess að aðstæður í evrulöndunum eru mjög mismunandi og það hentar ekki sama vaxtastefna alls staðar. Þess vegna hafa löndin, einkum á jaðarsvæðunum, orðið að sætta sig við kolvitlausa vaxtastefnu sem helst hentar Þýskalandi og stærri hagkerfunum. Fulltrúar landanna sem taka ákvörðun um vexti mega helst ekki viðra skoðanir sínar opinberlega eða standa fyrir máli sínu heima fyrir. Allir vita að þeir geta neyðst til að taka ákvörðun sem ekki hentar heimalandi þeirra - en þeir mega ekki einu sinni ræða um það opinberlega.

Sjá hér fundargerðir seðlabanka evrunnar.

Efnahagslífið á evrusvæðinu nánast botnfrosið

Íþyngjandi regluverk og skortur á frumvkæði á sinn þátt í því að efnahagslífið á evrusvæðinu er nánast botnfrosið. Áætlað er að í ár verði hagvöxtur á evrusvæðinu 0,8% en aðeins meiri ef Evrsópusambandið er skoðað í heild, eða 0,9%. Þar er evran því ekki að hjálpa.

Nánar um þetta á vef Evrópusambandsins.