Evrusvæðið er óhagkvæmt gjaldmiðilssvæði

Þessi fyrirsögn er kannski torskilin, en hún segir samt það sem segja þarf um evrusvæðið.

Svæðið er ekki hagkvæmt svæði fyrir sameiginlegan gjaldmiðil ef litið er til helstu viðmiða sem hagfræðispekingar hafa sett fyrir slík svæði.

Með „hagkvæmu“ er hér átt almennt við getu landanna til þess að takmarka þann kostnað sem fylgir gjaldmiðilsbandalagi en nýta sér kostina.

Nokkur helstu atriðin sem sýna að svæðið er óhagkvæmt fyrir einn gjaldmiðil eru þessi:

1. Vinnuafl hreyfist tiltölulega lítið. Þetta sést á því að atvinnuleysi skiptir tugum prósenta á sumum svæðum en er lítið á öðrum.

2. Raunlaun eru lítt sveigjanleg í löndunum og þess vegna eiga þau erfitt með að bregðast við atvinnuleysi. Tilkoma evrunnar hefur jafnvel dregið úr sveigjanleika launa í Evrópu - og þar með stuðlað að sundurleitni.

3. Fjármagn í smásölu er lítt hreyfanlegt á milli landanna. Fólk skiptir við sína sparisjóði eða næsta banka.

4. Hagsveiflur hafa verið mjög misstórar eftir löndum og því hentar ekki sama vaxtastefna.

Fyrir utan þetta sýnir reynslan að vaxtaþróun hefur verið mjög mismunandi á evrusvæðinu og frekar leitað í sundur en saman eins og ætlunin var. Ástæðan er meðal annars mismunandi skuldaþróun einkaaðila og opinberra aðila, sem stafar meðal annars af mismunandi haggerð og hagþróun að öðru leyti. Verðbólguþróunin hefur einnig markast af aukinni sundurleitni síðustu ár.

Þá hefur evrusvæðið skort sterkan ríkissjóð til að hafa að bakhjarli eins og gildir um flesta gjaldmiðla.

Evrusvæðið er því langt í frá að vera hagkvæmt gjaldmiðilssvæði.

Það fylgir því gífurlega mikill kostnaður fyrir stóran hluta álfunnar að hafa þennan sameiginlega gjaldmiðil. Skýrast kemur kostnaðurinn fram í miklu atvinnuleysi, en einnig í mismunandi viðskiptajöfnuði landanna og mismunandi eignamyndun og skuldasöfnun.

Síðustu spár Alþjóðagjaldeyrissjóðsins benda til þess að sundurleitnin á milli landanna muni enn aukast á næstu árum og gjáin á milli Þýskalands og annarra landa aukast áfram næstu árin.

Þjóðverjar og Frakkar hafa farið sínu fram í ESB

Hallinn á ríkissjóðum evrulandanna má ekki vera meiri en sem svarar þremur prósentum af landsframleiðslu.

Á upphafsárum evrunnar fór hallinn  upp fyrir viðmiðið í Frakklandi og Þýskalandi. Þjóðverjum og Frökkum tókst að sannfæra önnur lönd um að sektarákvæðum yrði ekki beitt í það sinn. Þessi stóru lönd höfðu sitt í gegn þá.

Nú er hallaviðmiðið orðið að bitbeini á milli Frakka og Þjóðverja - og í þetta sinnið eru það Þjóðverjar sem beita svipunni á Frakka.

Líklegast er að þessi ríki nái sameiginlegri lendingu eins og um flest stærri mál. Í þeim efnum eru önnur lönd í hlutverki áhorfenda.

Annars eru þessi vandræði enn ein sönnun þess að evrusvæðið er langt frá því að vera hagkvæmt gjaldmiðilssvæði. Efnahagsþróunin er meira segja það ólík í þessum tveimur megin ríkjum meginlandsins í innsta kjarna álfunnar.

Frakkar verða að ná hallanum niður fyrir 3%