Kýpur nú - Lúxemborg, Lettland, Slóvenía eða Malta næst?

Fámennar þjóðir með ofvaxið bankakerfi eru í hættu staddar. Eftir bankahrunið á Kýpur beinast augu fjármálaspekúlanta nú að öðrum fámennum þjóðum með bankakerfi í yfirstærð. Athyglin beinist þannig að Lettlandi, Lúxemborg, Möltu og Slóveníu.

Það er því líklegt að í Lettlandi hafi almenningur þessa dagana meiri áhyggjur af bankakerfinu en áhættusæknum dorgveiðimönnum sem fara út á hafís og reka frá landi.

Hið virta breska fjármáladagblað, Financial Times, fjallar í gær um evrukreppuna og beinir blaðið einkum sjónum sínum að fámennu fjármálaþjóðunum í ESB. Þannig er minnt á ummæli Jeroen Dijsselbloem, fjármálaráðherra Hollendinga, en hann sagði að í ljósi Kýpurkreppunnar ættu þjóðir eins og Lúxemborg og Malta að taka til í bankakerfinu hjá sér áður en vandinn yrði of stór. Bankar í þessum löndum þyrftu að styrkja eiginfjárstöðu sína því nú væri ekki lengur víst að ESB og AGS, ásamt Seðlabanka Evrópu, kæmu svo skjótt til bjargar.

Stjórnvöld og almenningur í Lúxemborg tóku þessum ummælum hollenska fjármálaráðherrans skiljanlega ekki vel, en endurtekið hafa birst ásakanir á hendur bönkum í smáríkinu um að þeir þvætti peninga.

Af þessu tilefni fjallar Financial Times nánar um þau fjögur ríki sem að ofan eru nefnd og nefnir nokkur atriði um hvert þeirra:

Lúxemborg er skattaparadís fyrir fjölþjóðafyrirtæki. Landið er mikil fjármálamiðstöð en eignir bankanna eru meira en tvítugföld landsframleiðsla í ríkinu. Tekið er fram að þetta sé tvisvar til þrisvar sinnum stærra hlutfall en gilti um Kýpur, Írland og Ísland fyrir bankakreppuna.  Stjórnvöld í Lúxemborg sáu ástæðu til þess í fyrradag að senda frá sér tveggja síðna yfirlýsingu um að stærð bankakerfisins þar þar í landi fæli ekki í sér hættu fyrir ríkið.

Malta er talin líkjast Kýpur að ýmsu leyti. Eignir fjármálakerfisins eru á við áttfalda landsframleiðslu þar í landi. Rekstur bankakerfisins er þó talinn heilbrigður, meðal annars þar sem bankar eiga litlar eignir í skuldabréfum banka í krepptum ríkjum evrusvæðisins.  Opinberar skuldir Möltu eru þó áhyggjuefni, en þær nema nú um 73% af landsframleiðslu.

Vandamálið í Slóveníu er fyrst og fremst niðursveiflan í efnahagslífinu sem bitnað hefur bæði á rekstri bankakerfisins og afkomu ríkisins með tilheyrandi skuldasöfnun. Slóvensk yfirvöld hafa orðið að gefa frá sér yfirlýsingar um að bankar þar í landi stæðu traustum fótum.

Lettland er fjórða ríkið sem Financial Times beinir sjónum sínum að. Ástæðan er hvorki stór fjármálageiri né miklar opinberar skuldir. Ástæðan er fyrst og fremst sú að um helmingur allra innlána í bönkum í Lettlandi eru í eigu útlendinga, fyrst og fremst Rússa. Yfirvöld í Lettlandi hafa orðið að gefa frá sér yfirlýsingu um að það væri ekkert líkt með Lettlandi og Kýpur: Bankakerfið í Lettlandi væri aðeins á við rúma landsframleiðslu og fjármálaeftirlitið í landinu sæi til þess að bankakerfinu stafaði ekki hætta af innlánum erlendra aðila. Opinberar skýrslur, meðal annars frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum, benda þó til þess að innlán erlendra aðila hafi vaxið gríðarlega mikið á síðasta ári eða um nær 20%, sem er helmingi meira en innlán innlendra aðila, og að 80-90 prósent innlána erlendra aðila hafi komið frá íbúum fyrrum Sovétlýðvelda sem eigi erfitt með að ávaxta sitt fé í þeim evruríkjum þar sem erfiðleikar hafa steðjað að. Talið er að þessi staða gæti torveldað Lettum að taka upp evru.

Sagan sem Financial Times segir í blaðinu í gær minnir á umræðu sem kom upp eftir að Grikkir lentu fyrst í erfiðleikum í bankakreppunni fyrir nokkrum árum. Þá fóru sjónir manna að beinast að Írlandi, en írsk stjórnvöld sendu út yfirlýsingar um að það væri ekkert líkt með Grikklandi og Írlandi. Þegar bankakreppan á Írlandi var orðin staðreynd fóru sjónir manna að beinast að Portúgal, og yfirvöld þar í landi brugðust við með álíka yfirlýsingum og hin írsku. Þegar Portúgal var fallið upphófst sami söngur stjórnvalda á Spáni. Bæði þar og á Ítalíu eru vandamál í efnahagslífinu viðvarandi, svo sem fréttir bera með sér.

Erfiðleikar ESB- og evruríkjanna eru ekki að baki, en framtíðin ein mun leiða í ljós hvort útbreiðsla bankaerfiðleika smáríkja í ESB verði með þeim hætti sem óttast er.

Yfir 200 Lettar hætt komnir á ísjaka