Evrukreppan breiðist út - nú til Slóveníu

Nú er það komið á daginn sem fjölmiðlar sögðu fyrir allnokkru: Evrukreppan hefur skotið rótum í Svóveníu. Bankar þar eru í vaxandi vandræðum og nú fer það ekki fram hjá fjölmiðlum að ráðherrar evruríkjanna hafa af þessu verulegar áhyggjur.

Hér eru tvö ágæt komment um þessa frétt sem birtist á Eyjunni - sjá neðst:

Jóhannes Björn · Virkur í athugasemdum · Vinnur hjá Sjálfstæður

Evran er hreinlega búin að ganga frá hagkerfum ríkja S-Evrópu og gömlu kommúnistaríkin eru í vondum málum. Núverandi kerfi stenst ekki og róttækar breytingar geta ekki verið langt undan. Þegar heilar kynslóðir upplifa 50 - 60% atvinnuleysi hljómar "einn fyrir alla og allir fyrir einn" frekar innantómt. Ég er enginn sérstakur andstæðingur ESB en sé að þessi tilraun með sameiginlegan gjaldmiðil gjörólíkra hagkerfa hefur mistekist herfilega.

Einar Björn Bjarnason · Virkur í athugasemdum · University of Lund

Þetta er krísa sem hefur verið að smá ágerast sl. 3 ár. En eins og löndin í kring er það statt í viðvarandi kreppuástandi. Slæmum lánum hefur farið fjölgandi í bankakerfinu jafnt og stöðugt. Vandinn stefnir í að verða stærri en ríkið ræður við að fjármagna. Þarna var samt engin risa-bankabóla. Landið hefði ráðið við ástandið, ef það hefði verið nokkur hin minnsta von um viðsnúning til kröftugs hagvaxtar - þessi ár, eða fyrirsjáanlega í náinni framtíð. En 0,1-0,5% er ekki nóg.

 

Eyjan.is segir svo frá:

 

Fjármálaráðherrar evruríkjanna eru sagðir vera að íhuga hvort Slóvenía þurfi á fjárhagsaðstoð að halda til að koma bönkum landsins á lygnan sjó. Fjármálaráðherrar evruríkjanna funda í dag föstudag og þar munu málefni Slóveníu verða til umræðu.

Fjármálaráðherra Slóveníu, Uros Cufer, mun væntanlega á fundinum kynna starfsbræðrum sínum fjárhagsstöðu Slóveníu sem hefur farið versnandi síðustu mánuði að sögn Der Spiegel. Samdráttur er í efnahagslífi landsins og stjórnvöld hafa átt í erfiðleikum með að halda fjárlagahallanum innan þeirra þriggja prósenta af vergri landsframleiðslu sem krafist er af evruríkjunum.

Slóvenía var fyrsta fyrrum ríki Júgóslavíu til að ganga í NATO og ESB og var eitt sinn lofsungið sem fyrirmyndarríki fyrir önnur fyrrum kommúnistaríki sem reyndu að koma á efnahagskerfi byggðu á frjálsum markaði. En svo virðist sem landið hafi spennt bogann of hátt og að lífsmáti landsmanna hafi að mestu verið byggður á lánsfé.

Í síðustu viku tilkynntu stjórnvöld í Slóveníu að þau myndu taka yfir tvo litla einkabanka og ábyrgjast starfsemi þeirra. Ríkissjóður lagði þeim til 1,3 milljarða evra til að hægt væri að stand við skuldbindingar þeirra. Seðlabankastjóri landsins sagði þetta gert til að forða öðrum bönkum í landinu frá áhlaupi.

Þessir tveir bankar eiga aðeins 4,4 prósent af eignum allra banka í Slóveníu en sérfræðingar á fjármálamarkaði telja að vandinn sé miklu meiri í landinu en áður hefur verið talið og að hugsanlega séu ´slæm lán´ slóvenskra banka rúmlega 7 milljarðar evra.

Handelsblatt hefur eftir ónafngreindum heimildarmönnum að Seðlabanki Evrópu verði líklega að veita slóvenskum bönkum neyðarlán eins og kýpverskum bönkum í undanfara björgunarpakka ESB til handa Kýpur í mars.

Stjórnvöld í Ljubljana vilja fyrir alla muni forðast að verða fimmta evrulandið til að fá alþjóðlega aðstoð til að halda fjármálakerfinu og ríkisrekstrinum gangandi en það hafa Grikkland, Írland, Portúgal og Kýpur þurft að gera og hafa þurft að skera útgjöld ríkisins mikið niður og hækka skatta. Spánverjar hafa einnig fengið neyðarlán hjá ESB fyrir bankakerfið en hafa ekki enn þurft að fá lán til að halda rekstri hins opinbera gangandi.