Evran - bezt í heimi?

Í Fréttablaðinu 7. júlí sl. birtist grein eftir Árna Pál Árnason, þingmann Samfylkingarinnar, undir fyrirsögninni "Íslenska krónan - best í heimi?" þar sem hann gerði að umfjöllunarefni sínu nýlega úttekt danska viðskiptablaðsins Børsen. Niðurstaða hennar var á þá leið að íslenzka krónan væri um þessar mundir einn veikasti gjaldmiðill heimsins og hefði þannig fallið um 30% gagnvart dönsku krónunni frá síðustu áramótum. Svona lagað þekkist aðeins hjá þjóðum sem við erum ekki vön að bera okkur saman við eins og hjá íbúum einræðisríkja á borð við Zimbabwe og Túrkmenistan sagði Árni laus við allt yfirlæti.

Evran = stöðnun
Árni Páll er sem kunnugt er einhver ákafasti talsmaður þess hér á landi að Ísland gangi í Evrópusambandið og taki upp evru. Hann hefur verið iðinn við að reka áróður fyrir þeirri afstöðu sinni á undanförnum árum og er umrædd grein hans þar engin undantekning. Að venju á allt að verða svo miklu betra ef Ísland legði nú bara niður sjálfstæðið og gerðist svo gott sem áhrifalaust hérað í því evrópska ríki sem verið er að breyta Evrópusambandinu í og þá ekki sízt með tilliti til gengismála.

Staðreyndin er þó sú að sá gengisstöðugleiki sem Evrópusambandsaðild og evra býður upp á heitir réttu nafni stöðnun sem sést t.a.m. ágætlega á stöðu mála í Þýzkalandi undanfarin ár. Evrusvæðið býr í raun við fastgengisstefnu og sveiflurnar sem ekki koma fram í gjaldmiðilunum koma fyrir vikið einfaldlega fram annars staðar, þá einkum í miklu og viðvarandi atvinnuleysi sem á stundum hefur farið upp í tveggja stafa tölu. Atvinnuleysi á meðal ungs fólks víða innan Evrópusambandsins er ta.m. um og yfir 20%  og hefur verið lengi.

Ónothæfur gjaldmiðill?
Það er þó langt frá því að evran sveiflist ekki eins og allir aðrir gjaldmiðlar. Árna Páli er eins og áður segir tíðrætt um veika stöðu íslenzku krónunnar um þessar mundir og telur greinilega að það sé til marks um að hún sé ónothæfur gjaldmiðill (það er þó ekki langt síðan hún var einn sterkasti gjaldmiðill heimsins).

Þá má rifja upp að ekki er lengra síðan en 2005 að evran var einn veikasti gjaldmiðill heimsins það árið samkvæmt úttekt brezka viðskiptablaðsins Financial Times. Þegar 58 helztu gjaldmiðlar heimsins voru skoðaðir var evran aðeins í 50. sæti! Það eru heldur ekki mörg ár síðan evran féll um 30% á fáeinum mánuðum gagnvart dollaranum. M.ö.o. væntanlega alls ónothæfur gjaldmiðill samkvæmt kenningu Árna Páls, sambærilegur við það sem gerist í Túrkmenistan og Zimbabwe?

Í dag er evran einn sterkari gjaldmiðill heimsins ef ekki sá sterkasti og hefur fyrir vikið ekki sízt leikið útflutningsgreinar í evruríkjunum vægast sagt grátt. Einkum þær sem greiða rekstrarkostnað sinn í evrum en selja vörur sínar t.a.m. í dollurum eða pundum eins og t.d. evrópska flugvélaframleiðandann Airbus sem hefur fyrir vikið m.a. þurft að segja þúsundum starfsmanna sinna upp störfum undanfarin misseri. Og þetta er því miður aðeins eitt dæmi af fjölmörgum.

Er þetta það sem við viljum? Ég fyrir mína parta kýs að afþakka.

Hjörtur J. Guðmundsson

(Birtist áður á bloggsíðu höfundar)