ESB saumar að Færeyingum

ESB ætlar að taka hart á móti Færeyingum í deilum um veiðar í Atlantshafi, eins og meðfylgjandi frétt á visir.is ber með sér. ESB ætlar greinilega að taka deilurnar við Færeyinga og Íslendinga í nokkrum skrefum:

 

ESB gefur Færeyingum mánaðarfrest í síldardeilunni

Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins tilkynnti í dag að Færeyingar hefðu eins mánaðar frest til að svara ESB um hvort þeir ætluðu að endurskoða ákvörðun sína um stóraukinn kvóta úr síldarstofninum í Norður Atlantshafi.

Í frétt um málið á vefsíðu börsen segir að ef svar komi ekki innan þessa fresta munu refsiaðgerðir ESB á hendur Færeyingum taka gildi. Þær fela m.a. í sér bann á sölu á færeyskri síld og síldarafurðum innan ESB sem og löndunarbann á færeysk síldarskip í öllum höfnum sambandsins.

Deila þessi hefur staðið frá því í desember í fyrra. Þá ákváðu Færeyingar að segja sig frá samningaviðræðum um síldaveiðar í Norður Atlantshafi. Auk þeirra og ESB áttu Íslendingar, Norðmenn og Rússar aðild að þessum viðræðum. Í framhaldinu ákváðu Færeyingar einhliða að auka síldarkvóta sinn um 145% frá þeim kvóta sem þeir höfðu fengið árið áður.

Hinar þjóðirnar, og ESB, höfðu áður ákveðið að skera síldarkvótann niður um 26% en það var talið nauðsynlegt til þess að viðhalda stofninum í þeirri stærð sem hann er núna.

Evran dregur Pólverja niður

Eins og þessi frétt ber með sér þá er evran að draga Pólverja niður jafnvel þótt þeir séu ekki komnir með þann gjaldmiðil enn. Ófarir evrunnar valda nú efnahagssamdrætti í Póllandi.

Það er hluti af samningi Pólverja við ESB að þeir skulu taka upp evru í fyllingu tímans. Harðar deilur eru þó um það í Póllandi. Meirihluti þingmanna og almennings vill ekki taka það í mál. Stjórnin verður hins vegar að vinna að upptöku evrunnar.

Evran veldur hægagangi efnahagslífsins um alla álfuna, hvort sem þjóðir nota þennan gjaldmiðil beint eða ekki.

Evrópa dragbítur á Póllandi

Evran skapaði falska öryggiskennd

Jaðarríkin á evrusvæðinu eru í spennitreyju myntbandalagsins sem skapaði um tíma öryggiskennd sem því miður reyndist fölsk.

Um þetta fjallar meðal annars pistill Harðar Ægissonar, blaðamanns í viðskiptakálfi Moggans í dag.

Hörður segir:

„Það er merkilegt að fylgjast með þróun mála á evrusvæðinu. Gengi evrópskra hlutabréfa - jafnvel í kauphöllum margra jaðarríkja evrusvæðisins - hefur hækkað talsvert á síðustu mánuðum. Evran hefur sömuleiðis meira og minna haldið verðgildi sínu gagnvart helstu alþjóðlegu myntum. Vísbendingar um aukna áhættusækni fjárfesta á mörkuðum berast á sama tíma og hagtölur sýna samdráttarskeið.

Hvað veldur þessu? Ljóst er að þrátt fyrir að dregið hafi úr umróti á evrópskum fjármálamörkuðum - og minni líkur séu nú taldar á uppbroti myntbandalagsins - þá fer því fjarri að evrukreppan sé að líða undir lok. Sá djúpstæði vandi sem stefnusmiðir myntbandalagsins glíma við á alls ekki rætur sínar að rekja til fjármálakreppunnar sem braust út haustið 2008. Bankakreppa evrusvæðisins er aðeins birtingarmynd kerfislægra galla evrunnar.

Samtímis því að hafist var handa við að koma evrunni á fót um miðjan tíunda áratug síðustu aldar varð samleitni í vaxtakjörum þeirra ríkja sem stefndu að upptöku evrunnar. Varnarorð um að slík skipan mála gæti aldrei staðið til lengdar án pólitísks sambandsríkis og ríkisfjármálabandalags voru virt að vettugi.

Óeðlilegt árferði

Það sem fylgdi í kjölfarið kom því ekki á óvart. Nánast ótakmarkað lánsfé á lágum vöxtum kynti undir ósjálfbærri lánsfjárbólu í jaðarríkjunum. Í krafti þess að ríkisstjórnum og einkaaðilum bauðst að sækja sér lánsfé á meira og minna sömu kjörum og Þýskaland gat niðurstaðan að lokum aldrei orðið með öðrum hætti. Í þessu mjög svo óeðlilega árferði á fjármagnsmörkuðum, sem upptaka evrunnar átti ekki síst þátt í að skapa, varð til gríðarlegt ójafnvægi á greiðslujöfnuði innan evrusvæðisins og samkeppnishæfni margra jaðarríkjanna fór hratt þverrandi gegn kjarnaríkjunum í Norður-Evrópu. Við venjulegar aðstæður myndi slíkt ójafnvægi leiðréttast af sjálfu sér með gengislækkun. Í spennitreyju myntbandalags er það hins vegar ekki valkostur.

Evran skapaði falska öryggiskennd. Þrátt fyrir að ójafnvægi á greiðslujöfnuði innan myntbandalagsins hafi verið til staðar allt frá því að evran var kynnt til sögunnar þá varð þetta ekki að vandamáli fyrr en með alþjóðlegu fjármálakreppunni. Frá og með árinu 2008 stöðvaðist innstreymi lánsfjármagns til verst stöddu evruríkjanna. Bankar og fyrirtæki þurftu í kjölfarið að snúa sér til peningamálayfirvalda í viðkomandi ríkjum sem fjármögnuðu viðskiptahallann í gegnum greiðslumiðlunarkerfi Evrópska seðlabankans - betur þekkt sem Target2. Seðlabankar kjarnaríkja evrusvæðisins, fyrst og fremst Þýski seðlabankinn, eiga um 800 milljarða evra kröfu á Evrópska seðlabankann sem aftur byggist á kröfum á seðlabanka jaðarríkjanna.

Á síðustu misserum hafa sést vísbendingar um hægfara aðlögun á þessari skekkju í greiðslumiðlunarkerfi Evrópska seðlabankans. Skuld jaðarríkjanna í gegnum Target2-kerfið hefur til að mynda minnkað um 200 milljarða. Sú þróun helst í hendur við hratt minnkandi viðskiptahalla. Samkvæmt nýjustu spá Alþjóðagjaldeyrissjóðsins verður jafnvægi á greiðslujöfnuði flestra jaðarríkjanna á næsta ári.

Atvinnuleysi eða viðskiptahalli?

Er þetta til marks um að verst stöddu evruríkjunum sé að takast að endurreisa samkeppnisstöðu sína með lækkun á hlutfallslegum launakostnaði og kerfislægum efnahagsbótum? Tæplega. Ástæðurnar eru fremur efnahagssamdráttur í kjölfar aðhaldsaðgerða sem hefur orsakað hrun í innlendri eftirspurn og um leið minnkandi innflutning einkageirans. Aukið atvinnuleysi endurspeglar þá staðreynd að tekist hefur snúa viðskipahallanum yfir í afgang sökum efnahagssamdrátts.
Rétt eins og hagfræðingurinn Gavyn Davies hefur bent á þá þýðir þetta - miðað við óbreytta stefnu Þýskalands sem lánveitanda til þrautavara á evrusvæðinu - að stefnusmiðir jaðarríkjanna standa frammi fyrir vali á milli þess að viðhalda áfram miklu atvinnuleysi eða auknum viðskiptahalla sem mun reynast sífellt erfiðara að fjármagna. Hvorugur kosturinn getur talist góður. Viðvarandi atvinnuleysi og efnahagsstöðnun blasir við jaðarríkjunum út þennan áratug. Að lokum munu kjósendur snúast gegn þessari ósjálfbæru skipan mála. “

Viðvarandi efnahagslægð á evrusvæðinu

Erlendum fjölmiðlum er tíðrætt um viðvarandi lægð í efnahag evruríkjanna. Ástæðan fyrir lægðinni er ekki hvað síst evran sjálf þótt fleira komi til. Æ fleiri evruríki hafa nú lent í kreppu eins og hún er almennt skilgreind.

Þannig greinir Financial Times frá því í dag að evrublökkin (eru farnir að nota sama tungutak um evrusvæðið og um Austurblökkina á sínum tíma) búi nú við lengstu efnahagslægð frá því evran var innleidd, og að atvinnuleysi sé nú í hæstu hæðum. Landsframleiðsla svæðisins dróst saman um 0,2% á fyrsta ársfjórðungi, en það vekur þó sérstaka athygli að þróunin í Frakklandi og Þýskalandi er á ólíkan veg, en Þýskaland er hið eina af stóru ríkjunum þar sem var hagvöxtur í upphafi árs eftir nokkurn samdrátt í lok síðasta árs.

Það kemur svo sem ekki á óvart miðað við þessa þróun að þrátt fyrir mikil inngrip Seðlabanka Evrópu í fjármál bankanna þá hefur gengi evrunnar látið undan síga. En það er í sjálfu sér líka ágætt fyrir þau lönd á evrusvæðinu sem eiga um sárt að binda. Þau þurfa á gengislækkuninni að halda.

 

Stuðningur Frakka við ESB snarminnkar

Eftir að evrukreppan hélt innreið sína að fullu hefur stuðningur Frakka við ESB snarminnkað. Þetta kemur fram í frétt á vef Financial Times í dag.

Fram kemur að 77% Frakka telja að efnahagssamvinnan í Evrópu hafi haft slæm áhrif á frönsk efnahagsmál. Nú er svo komið að hlutfall Frakka sem eru jákvæðir í garð Evrópusambandsins er meira að segja lægra en gildir um Breta. Hlutfall jákvæðra í Frakklandi í garð ESB er aðeins 41%, en var um 60% fyrir aðeins ári síðan.

Ennfremur kemur fram í könnuninni að Frakkar eru lítt hrifnir af frekari miðstýringu efnahagsmála í Evrópu.

Fjárfestar spá nýrri evrukreppu í sumar

Meirihluti evrópskra fjárfesta telur að ný evrukreppa muni skella á í sumar. Þetta er niðurstaða skoðanakönnunnar á vegum matsfyrirtækisins Fitch Ratings.

Þetta kemur fram á visir.is í dag.

Þar kemur ennfremur fram:

„Fjallað er um málið á vefsíðu börsen. Þar segir að fjárfestar þeir sem tóku þátt í könnuninni stjórni samanlagt fjármagni sem nemur um 8.600 milljörðum evra.

Fram kemur að 59% af þessum fjárfestum reikna með nýrri evrukreppu í sumar. Þar af segja 29% að sú ró sem komist hefur á fjármálamarkaði í Evrópu undanfarnar vikur og mánuði verði ekki langlíf. 30% segja að markaðir hegði sér ekki eðlilega í augnablikinu og horfi framhjá merkjum um að efnahagsleg framtíð Evrópu lítur ekki vel út sem stendur.

Afgangurinn eða 41% telur hinsvegar að það versta sé yfirstaðið hvað varðar skuldakreppuna á evrusvæðinu. Gífurleg inngrip seðlabanka Evrópu hafi bjargað stöðunni og aukið bjartsýni á framtíðina.

Fitch Ratings hallast að skoðunum þeirra svartsýnu í hópi fyrrgreindra fjárfesta. Fitch bendir á þversögnina sem ríkir í efnahagsmálum Evrópu þar sem á aðra hönd hefur verið mikill uppgangur í kauphöllum álfunnar en á hina höndin haldi atvinnuleysi stöðugt áfram að vaxta í flestum löndum hennar.“

Flestir Lettar eru á móti upptöku evrunnar en verða samt

Evran er ekki vinsæl þessi árin í Evrópu. Svíar, Danir og Bretar vilja ekki sjá hana, Tékkar og Póverjar óttast hana og Þjóðverjum og Frökkum líður ekki vel með hana. Þau ríki sem síðast gengu í ESB eiga að taka evruna upp þegar þau uppfylla m.a. skilyrði um verðbólguþróun, vaxtaþróun og skuldaþróun.

Lettar vilja samt ekki taka evruna upp - en þeir fá líklega engu um það ráðið úr þessu. Sextíu og tvö prósent þjóðarinnar eru á móti því að taka upp evruna, en þjóðin verður samt líklega látin taka hana upp í byrjun næsta árs.

EUobserver greinir frá þessu.

 

Ráðherrar Íhaldsmanna í Bretlandi vilja úr ESB

Eins og þessi frétt ber með sér er vaxandi andstaða við aðild Breta að ESB, einnig meðal Íhaldsmanna sem eiga aðild að ríkisstjórn.

Menntamálaráðherra Breta virðist vilja ganga mun lengra en Cameron forsætisráðherra. Blaðið Telegraph hefur eftir honum í dag að hann myndi greiða atkvæði með úrsögn Breta úr ESB.

Íhaldið gerir uppreisn