Kjarninn dafnar, en jaðarinn fúnar

Í safaríku viðtali á Útvarpi sögu fjallar Arnar Þór Jónsson, frambjóðandi til embættis forseta Íslands um sitthvað sem varðar lög og samfélag. Í upphafi viðtalsins er rætt um það einkenni stórvelda að valdamiðjan dafnar, en jaðarhreppar koðna niður.  Dæmi eru nefnd úr fornöld og frá síðari tímum, þegar sól Vínarborgar skein hvað skærast, en ólæst fólk við ystu mörk ríkisins lapti dauðann úr skel.  Dæmin eru óteljandi og raunar er það svo að það er erfitt að finna hið gagnstæða, þ.e. dæmi um að jaðarsvæði dafni á kostnað höfuðstaðar.

Í Evrópusambandinu er þetta vitaskuld eins.  Miðja valdsins er í gömlu evrópsku nýlenduveldunum á meginlandi Evrópu.  Miðjan dafnar og sveitirnar þar í kring líka.  Þangað flytur fólkið af jaðrinum.

Örlög Íslands í Evrópusambandi gömlu nýlenduveldanna yrðu að vera Hornstrandir Evrópusambandsins.  Þar fengi einhver starfsemi að dafna á meðan hún nyti sérstaks velvilja stjórnvalda.  Stjórnvöld koma og fara og enginn veit hversu lengi velviljinn entist.  Kannski í 2 ár, kannski í 20 ár, en aldrei til langframa.

Ástæða er til að mæla með viðtalinu við Arnar Þór.  Það var sent út á þrettándanum og er gott til hlustunar.

https://utvarpsaga.is/arnar-thor-jonsson-forsetaframbjodandi-verdum-ad-verja-sjalfstaedi-og-fullveldi-islands/

 

Ókeypis þrjúbíó

Fréttir berast frá Noregi um að samið hafi verið við Evrópusambandið um greiðslur Norðmanna til Evrópusambandsins.  Þær eru háar.  Fáum orðum er farið um greiðslur Íslendinga og þegna Liechtenstein.  Kannski koma upplýsingar um þær í tölvupósti frá Brussel eða Osló þegar Norðmenn eru búnir að semja.

Um er að ræða greiðslur fyrir svokallaðan markaðsaðgang.  EES-samningurinn er nefnilega þeirrar náttúru að honum er ætlað að efla viðskipti á þeim forsendum að annar aðilinn greiði hinum fyrir að eiga við hann kaup.   Sögunni fylgir reyndar að markaðsaðgangurinn svokallaði sé takmarkaður fyrir aðalútflutningsgrein Íslendinga.

EES er eins og ókeypis þrjúbíó þar sem maður þarf að borga fyrir miðann og svo er kúrekamyndin sem var auglýst ekki sýnd, heldur rauntímaupptaka úr vefmyndavél í Kolbeinsey.

https://www.tv2.no/nyheter/utenriks/sa-mye-skal-norge-betale-til-eu-for-eos-avtalen/16266572/

Arnar Þór er ekki veifiskati

Fram er komið forsetaefni sem er Arnar Þór Jónsson.

Það er fagnaðarefni.  Arnar Þór er nefnilega afar traustur fullveldissinni. Hann er líka mjög vel að sér og það yrði erfitt að þvæla honum út í einhverja vitleysu í þeim málum. 

 

 

Klappsteinn um áramót

Framtíð Íslands er til umfjöllunar í Morgunblaðinu 30. desember.   Einn þeirra sem skrifar er Róbert Spanó. Róbert fer um víðan völl og flest það sem hann fjallar um er hreint ágætt að flestra mati.  Lífið er gott, en gæti verið enn betra.  Inn á milli laumast almennt orðaðar hugleiðingar um að það þurfi að „efla stöðu landsins í samfélagi Evrópuþjóða“, að það þurfi að ræða inngöngu í Evrópusambandið af „yfirvegun og festu“, þó svo Róbert treysti sér ekki að fullyrða fullum fetum að Ísland eigi að ganga þar inn.  Þá er tekið undir sönginn um að samningurinn um EES hafi gjörbreytt Íslandi til hins betra.

Allt eru þetta kunnugleg stef, en sjálfsagt að minna á að aðild að Evrópusambandinu hefur verið rædd af yfirvegun og festu i áratugi.  Niðurstaðan er alltaf sú sama, að það sé langsamlega farsælast að Íslendingar stjórni sér sjálfir, en ekki bandalag undir stjórn gömlu nýlenduveldanna á meginlandi Evrópu.  Ekkert mælir með síðarnefnda fyrirkomulaginu.    

Þá hefur heldur ekkert handfast komið fram sem bendir til þess að samfélag á Íslandi væri lakara en það er, ef ekki hefði verið EES.  Reyndar má færa fyrir því rök að töluverður, og sívaxandi, beinn og óbeinn kostnaður sem tengist EES hefði sparast og það hlýtur að koma að því að það samstarf verði endurskoðað með frjálsa verslun að leiðarljósi.

Að svo mæltu óskar Heimssýn landsmönnum og öðrum jarðarbúum friðar, gæfu og gengis á nýju ári

Undirtónn Birgis

Ástæða er til að vekja athygli á ágætu viðtali við Birgi Örn Steingrímsson á Útvarpi sögu. Þeir Birgir og Pétur Gunnlaugsson ræða stjórnmálin á Íslandi og sérstaklega Sjálfstæðisflokkinn.  Mörg mál eru tekin til krufningar, en það er áberandi að undirtónninn í þeim öllum er að það er grundvallaratriði að halda stjórnvaldinu í landinu og láta það ekki í hendur vandalausra í útlöndum.

Það ætti að vera augljóst, en svo er að sjá að furðu margir Alþingismenn og aðrir sjái það ekki. 

https://utvarpsaga.is/valdaleysi-stjornvalda-ad-kenna-ad-ekki-se-virkjad/

 

Kjarni Evrópuhugsjónarinnar, fátækrahjálp og öryggi Íslendinga

 

Í grein í Heimildinni 11. desember sl. fer Ole Anton Bieltvedt nokkrum orðum um Evrópuhugsjónina svokölluðu og kemst nokkuð nærri kjarna máls þegar kemur að hinum raunverulegu rökum fyrir innlimun Íslands í Evrópusambandið.

Ole Anton telur að Íslendingar eigi að „leggja þar til þau gæði, sem landið og þjóðin býr yfir, til tryggingar álfunni og þjóðabandalagi hennar“.  Hann fer mörgum orðum um að Evrópumenn standi framar öðrum hvað varðar flest sem gott þykir, Evrópa sé „miðstöð lýðræðis, baráttunnar gegn spillingu, mannréttinda, virðingar við jörðina, velferðar og öryggis.“  Síðast en ekki síst telur hann að öryggi Íslendinga mannréttindum og lýðræði sé best borgið ef Íslendingar afsala sér landsréttindum sínum til gömlu evrópsku nýlenduveldanna.  Fer þá að kárna gamanið því Ole Anton segir nefnilega réttilega að þjóðarleiðtogar hafi verið með ýmsum hætti í Evrópu, sumir ægilega vondir. 

Hættulegt er smáþjóð að færa slíkum félagsskap fjöregg sitt.  Það verður fyrr eða síðar soðið og étið af einhverjum af þeim vondu.

 

Fátækrahjálp

Það er falleg hugsjón að hjálpa fátækum og hún skín í gegn í orðum Ole Antons sem er þekktur fyrir að vera málsvari málleysingja.  Það verður þó ekki gert með því að afhenda Evrópusambandinu eitt eða neitt, þó ekki væri nema vegna þess að stærstu þjóðirnar í því eru með þeim ríkustu í heiminum.  Þeir fátæku eru í Asíu og Afríku.  Það má færa fyrir því góð rök að okkur beri að hjálpa þessum fátæku þjóðum, en það gerum við vitaskuld ekki með því að afhenda þarlendum stjórnvöldum völd yfir auðlindum Íslands, heldur með því að kenna sem vilja læra til verka eða borga fyrir önnur þörf og uppbyggileg verkefni.

 

 

Pútín í hlaðvarpanum

Þá má skilja Ole að landsréttur Íslendinga sé sanngjarnt verð fyrir tryggingu fyrir lýðræði og mannréttindum og að Íslendingar verði fyrst öruggir þegar þeir eru komnir í einhvers konar framtíðarhernaðarbandalag með gömlu nýlenduveldunum á meginlandi Evrópu. 

Menn hljóta þá að spyrja sig hvað ógni Íslendingum.  „Pútín og hans menn“  kynni einhver að svara.  Það er afar langsótt af ýmsum ástæðum, en telji einhver að það halli á vesturlönd í vígvæðingu þá er að líta á að NATÓ eyðir nú þegar um 20 sinnum meira til hernaðar en Rússar.  Það er nokkuð augljóst að eitthvað fleira en ótti við Rússa drífur áfram aukin framlög margra Evrópuríkja til hervæðingar og spurning hvort nokkur Íslendingur vilji með í þá vegferð.  

Sá Íslendingur sem ber ugg í brjósti gæti líka spurt sig hvort hann telji líklegt að Bandaríkjamenn og Bretar mundu sætta sig við að ríki, þeim óvinveitt, tæki land á Íslandi og reisti þar herstöð með eða án samþykkis Íslendinga. Svarið er augljóst.  Í framhaldi af því gæti hann spurt sig hvort skynsamlegt væri að Íslendingar gengju í hernaðarbandalag sem hvorki Bretar né Bandaríkjamenn væru aðilar að og gæti lent í andstöðu við þá einhvern tímann í framtíðinni, þótt það sé kannski ekki líklegt núna. 

Síðast en ekki síst verður ekki horft framhjá því að margt bendir til að mannréttindi og jafnvel lýðræði standi höllum fæti í Evrópusambandinu.  Í kóvitfaraldrium gengu mörg lönd Evrópusambandsins miklu lengra en tilefni var í því að skerða mannréttindi og mun lengra en íslensk stjórnvöld.  Sterk hreyfing er í átt til aukins eftirlits með þegnum Evrópusambandsins og ritskoðun hefur verið hert.  Þar eru sumir fjölmiðlar bannaðir.  Í Austur-Evrópu er nýbúið að drepa og limlesta á aðra milljón manna.  Mannréttindi þeirra fórnarlamba voru vegin og léttvæg fundin af Evrópusambandslöndunum og fleirum sem líka kyntu ófriðarbálið af öllum mætti.  Í meginatriðum er allt þetta gert með stuðningi eða þegjandi samþykki þegna sambandsins.  Það er mjög umhugsunarvert. 

 

Alltaf sama niðurstaða

Eflaust má margt bæta á Íslandi, en í þessum efnum standa Íslendingar einfaldlega framar flestum ríkjum Evrópusambandsins.  Það er því vægast sagt öfugsnúið að kaupa Evrópusambandið til að verja mannréttindi á Íslandi og borga fyrir með aleigunni.

Það er sama hvernig fátæktar-, mannréttinda- og svokölluðum öryggismálum er snúið, niðurstaðan verður alltaf sú að gæta beri fullveldis Íslands.  Í leiðinni má minnast þess að stjórnvald sem tapast á einum degi getur tekið mannsaldra að endurheimta.  Það sýnir sagan. 

 

 

Umsögn Heimssýnar um loftslagsskatt

Umsögn um

frumvarp til laga um viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir. Frá umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra.

 Heimssýn hefur efasemdir um að rétt sé að Alþingi samþykki ofangreint frumvarp sem lýtur sérstaklega að skattlagningu á ferðum á sjó og í lofti.

Frekar dýrt er að reka lítið nútímasamfélag í óblíðu veðurfari, fjarri öllum helstu heimsmörkuðum.  Sú skattlagning sem hér um ræðir bætir í þann aukakostnað því hún leggst sérstaklega þungt á Ísland, líklega mun þyngra en nokkurt annað land á Evrópska efnahagssvæðinu.   Ekki er augljós sanngirni í því.  Í því samhengi má minna á að Ísland hefur nú þegar gengið í gegnum orkuskipti í húshitun og nánast ekkert rafmagn á Íslandi er að jafnaði framleitt með jarðefnaeldsneyti.

Helsta markmið skatta af því tagi sem hér um ræðir er að minnka losun gróðurhúsalofttegunda og beina starfsemi í þá átt að draga úr losun.  Það kann að virka vel þar sem ýmsir valkostir eru, t.d. í samgöngum á meginlandi Evrópu.  Varla er hægt að tala um aðra valkosti en núverandi fyrirkomulag í samgöngum til Íslands, svo megináhrif útblástursskattsins verða því að afla fjár fyrir þann sem þiggur skattféð og aukaáhrif verða að draga úr komum ferðamanna til Íslands með tilheyrandi tapi fyrir íslensk fyrirtæki.

Af gögnum tengdum frumvarpinu má ráða að drjúgur hluti af því sem greitt verður í tengslum við ferðir til Íslands á sjó og í lofti renni í fjárhirslur erlends ríkjasambands.  Efast má um að sú tilfærsla á fé frá Íslandi til útlanda sé nauðsynleg til að vernda umhverfið, sem er yfirlýst markmið laganna.

Ekki verður annað séð en að upphæð þess skatts sem hér er til umræðu, eða verð losunarheimilda, geti breyst og það jafnvel mjög mikið.  Sagan hefur reyndar sýnt það.  Vekur það upp efasemdir um að þessi gjörð standist 40. grein stjórnarskrárinnar sem segir að engan skatt megi á leggja né breyta né af taka nema með lögum. 

Líklegt er að skatturinn á flugið muni beina flugi yfir N-Atlantshaf, milli Evrópu og N-Ameríku, frá Íslandi.  Það yrði án augljóss ávinnings fyrir umhverfið, og til skaða í sumum tilvikum, og til verulegs skaða fyrir atvinnulíf á Íslandi.

Skattur þessi eykur flækjustig samfélagsins og þar af leiðandi kostnað við rekstur.  Hann rýrir lífskjör á Íslandi og hefur óljós áhrif til að bæta umhverfið. 

 

Kveikur í graut

Sérkennilegur þáttur um peningamál var sýndur á sjónvarpsstöð sem kallar sig RÚV og margir kannast við.  Þátturinn ber nafnið Kveikur og var sýndur 5. desember síðastliðinn.

Í þættinum er margoft endurtekið að sum fyrirtæki á Íslandi geri upp í erlendri mynt, en slíkt standi heimilum ekki til boða.  Ekki er ljóst hvers konar uppgjör er vísað í, því eins og flestir vita skila hvorki einstaklingar né einkaheimili bókhaldi, hvað þá ársreikningum.  Það er hinn bóginn ljóst að mönnum er frjálst að semja um launagreiðslur í nánast hverju sem er, þar með talið evrum, dölum, salti eða gulli. Eins geta menn keypt útlenda peninga fyrir öll launin sín og geymt þá undir koddanum eða annars staðar þar sem hentar.

Þá má af sjónvarpinu skilja að með því að gera ekki upp krónum, heldur dölum eða evrum sé hægt að láta bókhald fyrirtækja líta svo vel út að það verði auðveldara að fá lán og að lánið verði jafnvel ódýrara en ef gert er upp í krónum.  Allt er það sérkennilegt og virðist byggjast á því að hægt sé að stunda bókhaldssjónhverfingar sem bankar sjái ekki í gegnum þegar þeir skoða rekstur og eignir fyrirtækja sem vilja fá lán. Hvað skyldu bankamenn segja um það?     

Ótalmargt fleira sem ástæða væri til að ræða frekar var kynnt í fyrrnefndum þætti, en eitt af því undarlegasta var þegar viðmælandi sagði undir lok 9. mínútu þáttarins að raunvextir á íbúðalánum á Íslandi væru rúmlega 10%.  Eins og flestir vita er það ekki rétt.  Raunvextir á íbúðalánum í stærsta banka Íslands eru rúmlega 3%.  Öllum getur orðið á og í beinni útsendingu verða mismæli ekki löguð eftir á. Hér er á hinn bóginn ekki bein útsending, heldur þáttur þar sem klippt er út og suður og allt hægt að laga og leiðrétta.  Það er samt ekki gert. Þáttastjórnandi leiðréttir viðmælandann ekki og tökumaður slekkur ekki og byrjar upp á nýtt eins og venjan er þegar viðmælandi ruglast í ríminu. Ekkert er heldur lagað í vinnslu þáttarins.  Það vekur óneitanlega upp spurningar um hversu vel þeir sem að verkinu standa skilja það sem fjallað er um.  Eru áhorfendur kannski að horfa inn í einhvers konar hliðarveruleika þar sem allt er í graut og óljós tengsl við raunveruleikann?