Kostir og gallar við aðild að ESB

Fréttamaður RUV heimsótti Króatíu á dögunum og komst að þeirri niðurstöðu að það væru bæði kostir og gallar við aðild að ESB. Athyglisvert er að það er tekið fram í frétt RUV að í raun styður aðeins lítill hluti þjóðarinnar aðild að ESB, það þurfti að breyta stjórnarskrá til að tryggja aðild Króatíu og ótti er um að nú muni ungt og efnilegt fólk flytjast frá landinu.

Að líkindum hefur þessi frétt verið í vinnslu frá því fréttamaður fylgdi íslenska landsliðinu í knattspyrnu til Króatíu á dögunum. Það er margt forvitnilegt sem fram kemur í fréttinni. Hún er endurbirt hér: 

 

Það voru mistök að breyta stjórnarskrá Króatíu til að tryggja stuðning við aðild að Evrópusambandinu. Betra hefði verið að brúa gjána á milli þings og þjóðar. Þetta segir króatískur prófessor í stjórnmálafræði, Nenad Zakosek að nafni.

Króatar gengu í Evrópusambandið í júlí síðastliðnum en þá voru tíu ár frá því að þeir sóttu um aðild. Þeir eru annað ríkið í fyrrverandi ríkjasambandi Júgóslavíu, sem gengur í ESB. Nágrannarnir í Slóveníu voru á undan. Ekki er hægt að segja að meirihluti Króata hafi verið að baki þeirri ákvörðun því aðeins 45 prósent tóku þátt í þjóðaratkvæðagreiðslunni í fyrra og breyta þurfti stjórnarskrá til að hún væri gild.

Samkvæmt stjórnarskránni hefði meirihluti þjóðarinnar þurft að samþykkja aðild að ríkjasambandi en eftir breytinguna var nóg að meirihluti þeirra sem tóku þátt í atkvæðagreiðslunni væri hlynntur aðild. Gjáin á milli stjórnvalda og almennings kom því ekki í veg fyrir aðild að Evrópusambandinu. Þetta telur Zakosek að hafi verið mistök. Hann áætlar að um þriðjungur þjóðarinnar sé hlynntur ESB, þriðjungur sé á móti og þeir sem eftir eru fallist á orðinn hlut, en án nokkurrar gleði.

Króatía er eitt af smærri ríkjunum í ESB. Fyrirfram óttuðust margir að með inngöngu í ESB væru þeir af glata pólitísku og efnahagslegu sjálfstæði. Króatísk fyrirtæki yrðu ýmist gleypt af evrópskum risum eða þau yrðu ekki samkeppnishæf. Sömuleiðis segir Nenad Zakosek að margir hafi verið hræddir um að útlendingar ættu eftir að kaupa upp fasteignir við strendur landsins og besta ræktarlandið. Þá bjuggust margir við því að verðlag ætti eftir að hækka og lífskjör að versna.

Zakosek segir að enn sé of skammur tími liðinn frá því að Króatía gekk í ESB til að meta afleiðingarnar. Hann segir ljóst að mörg tækifæri fylgi aðild, en eitt og annað sé neikvætt. Helst kveðst hann vera uggandi vegna brottflutnings ungs menntafólks frá landinu. Vonandi eigi það þó eftir að breytast þegar frá líður.  

 

Íslendingar eru tiltölulega siðsamir

Spilling á Íslandi eru tiltölulega lítil samkvæmt könnun meðal 177 ríkja. Danir og Ný-Sjálendingar eru minnst spilltir samkvæmt könnuninni. Íslendingar eru í 12. sæti yfir minnst spilltar þjóðir, en í 3. - 11. sæti eru Finnland, Svíþjóð, Noregur, Singapúr, Sviss, Holland, Ástralía, Kanada og Lúxemborg. Íslendingar deila 12. sætinu með Þjóðverjum.

Í heildina tekið hefur spillingin minnkað í Evrópu á milli ára. Minnst er spillingin í Norður-Evrópu en mest í Suður- og Austur-Evrópu, eins og fram kemur hér. Athygli vekur að á meðan spilling minnkaði verulega í Grikklandi þá jókst hún talsvert á Spáni.

Niðurstaða þeirra sem stóðu að könnuninni er að heimurinn þurfi m.a. að bregðast við peningaþvætti, fjármálaspillingu í kringum stjórnmál og byggja upp gagnsærri opinbera stjórnsýslu.

Sjá könnunina í heild hér;  Corruption remains a global threat.