Þjóðarhreyfing gegn afsali orkuyfirráða til Brussel

Það verður ekki annað séð en það sé að myndast hefðbundin og víðtæk félagsleg þjóðarhreyfing gegn þeim áformum núverandi ríkisstjórnar að fella orkumál á Íslandi undir reglugerðarbálka Evrópusambandsins. Nafntogað stjórnmálafólk úr flestum flokkum hefur risið gegn áformum ríkisstjórnarinnar, sveitarstjórnir fyrir sunnan og norðan hafa gagnrýnt áformin og nú hefur sjálft Alþýðusamband Íslands skorið upp herör gegn áformum ríkisstjórnarinnar.

Það sem er sérstakt við þessa hreyfingu er að það virðast vera stuðningsmenn ríkisstjórnarflokkanna sem eru hvað harðastir í andstöðu sinni við áformin um innleiðingu á Orkupakka 3. Því verður ekki trúað að forysta Sjálfstæðisflokks, Framsóknarflokks og Vinstri grænna þyki það eftirsóknarverðara að þóknast vafasömum kröfum skrifræðisþræla ESB en því fólki sem hefur byggt upp þessa stjórnmálaflokka og stutt þá með ráðum og dáð til þessa.

Fari svo að ríkisstjórnin lúti fremur vilja erlends yfirvalds en íslenskrar alþýðu er eins víst að pólitískur grundvöllur ríkisstjórnarflokkanna hrynur og hið póltíska landslag muni taka síst minni breytingum en víða í nágrannalöndunum.

Þriðji orkupakkinn „feigðarflan“

Umsögn Heimssýnar um orkubálkinn

Með þriðja orkulagabálki Evrópusambandsins er stigið stórt skref í framsali á valdi til erlends ríkjasambands sem Ísland á enga aðild að.  Það er sérstakt og mikið áhyggjuefni í ljósi þess að um er að ræða orkumál en orka náttúrunnar er ein af helstu stoðum samfélags á Íslandi.

 

Valdaframsal

Með þriðja orkulagabálknum er stjórnvald framselt til erlends ríkjasambands.  Á það einkum við í tengslum við landsreglarann og hina evrópsku landsreglarastofu (ACER).  Um einstök atriði valdaframsalsins er vísað til álitsgerðar Stefáns Más Stefánssonar og Friðriks Árna Friðrikssonar Hirst frá 19. mars 2019.

Valdaframsal til erlends ríkis eða ríkjasambands getur orðið afdrifaríkt og það getur reynst mjög torvelt og jafnvel margra kynslóða verk að endurheimta valdið.  Það sýnir reynsla fjölmargra þjóða; þar á meðal Íslendinga.  Hér skal áréttað að ekki er um að ræða alþjóðastofnun sem falið er ákveðið og skýrt verkefni heldur erlent ríkjasamband sem segja má að sé hliðstætt Bandaríkjunum, Sovétríkjunum sálugu eða Kína svo dæmi séu tekin.  Hið erlenda ríkjasamband hefur margháttaða hagsmuni í öllum málum.  Þeir fara stundum saman við hagsmuni Íslendinga en stundum alls ekki.

Löggjöf og allar ákvarðanir hins erlenda ríkjasambands munu ávallt taka mið af hagsmunum sambandsins og aðstæðum í sambandinu en ekki hagsmunum og aðstæðum Íslendinga.  Svo vill til að nánast öll helstu atriði í orkumálum Evrópusambandsins eru ólík því sem er á Íslandi.   Á það við um framleiðslu, dreifingu og tengingar; markað og vægi orkuframleiðslu og orkusölu fyrir samfélagið.  Það væri því mjög sérkennileg niðurstaða að gangast undir vald hins erlenda ríkjasambands og binda hendur stjórnvalda á Íslandi í þessu mikilvæga máli um ókomna tíð.

 

Fyrirvarar

Tillagan sem um ræðir er, eins og hún birtist á vef Alþingis, án nokkurs fyrirvara.  Ljóst er að með samþykkt hennar bakar Ísland sér þjóðréttarlega skuldbindingu til að innleiða þar umrædda bálka í landsrétt, sbr. kafla 6.4 í álitsgerð Stefáns Más Stefánssonar og Friðriks Árna Friðrikssonar Hirst um málið frá 19. mars 2019.  Skipta þá fyrirvarar í íslenskum lögum eða yfirlýsingar einstakra valdamanna ekki máli.  Til þeirra þátta verður vart litið þegar úrskurðað verður í samræmi við frumgerð hinna evrópsku lagabálka.  Má í því sambandi minna á nýlegan dóm varðandi innflutning á hráu kjöti.

Rætt hefur verið um að hafa fyrirvara á afléttingu á hinum stjórnskipulega fyrirvara.  Þótt það sé vissulega betri kostur en að hafa enga fyrirvara ber engu að síður að gjalda varhug við slíku.  Slíkum gjörningi hlýtur að fylgja óvissa.  Fyrirvarar hafa nefnilega ríka tilhneigingu til að þynnast út eða hverfa með ýmsum hætti.  Fyrirvarinn sem hér um ræðir hverfur t.d. ef lagður verður sæstrengur.    

 

Óvissa

Óvissa hentar illa, ekki síst í nútímasamfélagi.  Allt þetta orkubálksmál má segja að einkennist af því að óvissa eykst.   Það er óvíst hvernig landsreglarinn fer með vald sitt og eins Landsreglarastofa Evrópusambandsins (ACER).  Það er óvíst hvaða svigrúm íslensk stjórnvöld hafa til að bregðast við óvæntum aðstæðum og það er óvíst hversu lengi fyrirvarar halda; hvort þeir halda yfir höfuð eitthvað og með hvaða hætti verður sótt að þeim.  Fjölmargir sérfræðingar hafa bent á ýmsa óvissuþætti, m.a. varðandi stjórnun auðlinda, hættu á skorti á raforku og svigrúm og getu til viðbragðavið slíku. 

Sem eitt af ótalmörgum dæmum um óvissu má hugsa sér spurninguna:  Hvernig fer ef Íslendingar komast að því að best sé að selja Bretum rafmagn?  Evrópskar stofnanir hafa skyldum að gegna gagnvart sambandsríkjunum, ekki utanaðkomandi ríkjum.  Munu þær ekki leita leiða til að koma í veg fyrir að „hrein“ raforka verði seld út úr orkubandalaginu?  Hvaða afleiðingar hefur það ef lagabálkar um Landsreglarastofu virkjast ef sæstrengur verður lagður milli Íslands og Bretlands? 

Í óvissukerfi af þessu tagi er skynsamlegast að halda öllum valdheimildum hjá þeim sem þurfa að bregðast við, þ.e. stjórnvöldum á Íslandi, en ekki að dreifa þeim til annarra aðila, óháð því hversu velviljaðir þeir kunni að vera fólki á Íslandi.   Halda ber því til haga að á þetta atriði lagði Henrik Bjørnebye, lagaprófessor við Háskólann í Osló, áherslu, á opnum fundi í Háskólanum í Reykjavík 13. ágúst 2018.  Henrik taldi það hafa verið mikils virði að norsk stjórnvöld hefðu getað brugðist við ófyrirséðum aðstæðum og breytingum sem upp hafa komið í orkumálum á undanförnum áratugum og forðað landsmönnum frá miklu tjóni.  

 

Rök með orkulagabálknum

Í umræðu undanfarinna vikna hefur verið erfitt að greina haldbær rök sem lúta að því að Ísland gangist undir hina evrópsku orkulöggjöf.  Í stuttu máli má segja að rökin lúti að hagsmunum neytenda, vilja til að markaðsvæða orkuframleiðslu og orkusölu og síðast en ekki síst að ekki megi stefna EES-samningnum í tvísýnu.

Neytenda- og markaðsmál eru augljóslega með þeim hætti að sinna má þeim með fullum sóma án þess að framselja agnarögn af valdi til útlanda.  Hvers kyns tilraunir má gera í markaðsvæðingu með löggjöf frá Alþingi án þess að gangast undir erlent vald.  Markaðsvæðing með þeim hætti hefur þann ótvíræða og stóra kost að unnt er að lagfæra það sem út af kann að bregða, sbr. fyrri kafla um óvissu.

Engar raunverulegar vísbendingar hafa komið fram um að EES-samningurinn sé undir í þessu máli.  Í samningnum er beinlínis gert ráð fyrir að þjóðþing hafni löggjöf.  Norðmenn hafa gert það án nokkurra eftirmála.  Eftir höfnun fer málið aftur til meðferðar hjá EES og nærtækt er að þar komi sú niðurstaða að orkulöggjöfin henti ekki Íslandi af ástæðum sem margoft hafa verið kynntar og lúta að einangrun landsins.  Ekkert bendir til annars en að Evrópusambandið láti sér í léttu rúmi liggja að Ísland verði utan garðs í þessu máli. 

Gangist Ísland undir orkulöggjöfina mun það á hinn bóginn magna andstöðu við EES-samninginn en hún hefur af ýmsum ástæðum farið hratt vaxandi að undanförnu.  

 

Eignarhald og stefna orkubandalagsins – Hvert er stefnt með orkulagabálkum?

Það er til lítils að eiga auðlind ef frelsið til að selja eða nýta afurðina er takmarkað.  Vald Evrópusambandsins er töluvert og sívaxandi í málum sem lúta að dreifingu og sölu raforku.  Það eykst verulega með þriðja orkulagabálknum og mun án efa aukast með orkulagabálkum sem á eftir koma.  Einlægur vilji Evrópusambandins til að stjórna orkumálum innan Evrópusambandsins og EES er skýr og þangað er stefnt skref fyrir skref.  Alþingismenn verða að gera upp við sig hvort þeir vilji taka þátt í þeirri vegferð og nú er rétti tíminn til þess. 

Evrópusambandið vill að framleiðsla og sala orku verði á markaði.  Þar þykir ekki henta að hafa markaðsráðandi ríkisfyrirtæki á borð við Landsvirkjun og finnst mörgum að þar sé alls ekkert pláss fyrir ríkisfyrirtæki.  Embættismenn Evrópusambandsins virðast vera á þeirri skoðun, samanber nýlegar og ákveðnar kröfur sambandsins á hendur nokkrum aðildarlöndum um aðlögun að reglum sambandsins.  Þær kröfur greina túlkendur tilkynninga sambandsins sem kröfur um einkavæðingu orkufyrirtækja, samanber fréttatilkynningu Reuters um einkavæðingu vatnsaflsvirkjana í Frakklandi og fleiri löndum sem lesa má um hér: https://af.reuters.com/article/energyOilNews/idAFL8N21Q3Y9.  Vilji alþingismenn ekki skipta upp orkufyrirtækjum í opinberri eigu og selja þau er eðlilegt að halda ekki inn á þá braut að færa Evrópusambandinu valdheimildir í orkumálum.

 

Í stuttu máli hvetjum við í Heimssýn alþingismenn til að hafna algerlega þriðja orkulagabálki Evrópusambandsins.  Samþykkt hans mundi hafa ófyrirsjáanlegar afleiðingar sem allt bendir til að yrðu þvert á yfirlýstan vilja þingmanna og gegn yfirgnæfandi meirihluta þjóðarinnar.   

Tómas I. Olrich: Orku­lög­gjöf ESB krefst sam­eig­in­leg­s orku­markaðar og raforkuflutnings yfir landamæri

Tómas Ingi Olrich, fyrrverandi sendiherra, ráðherra og þingmaður Sjálfstæðisflokksins ritar grein sem birt er í Morgunblaðinu í dag þar sem hann greinir á tiltölulega skýran hátt ýmsar þær flækjur sem Orkupakki 3 og umræðan um hann endurspeglar. Við lestur greinar hans verður ekki annað séð en að utanríkisráðherra sé kominn í öngsræti með málið og langt frá því sjálfstæði sem flokkur hans hefur boðað.

Grein Tómasar er endurbirt hér:

 

Óskipulegt undanhald

Eftir Tómas I. Olrich

Laugardagur, 27. apríl 2019

 

Eft­ir Tóm­as I. Olrich: „Það er sann­ar­lega kom­inn tími til að Íslend­ing­ar sæki fram í stað þess að hörfa.“

Stökk­breyt­ing hef­ur orðið á þing­flokki Sjálf­stæðis­flokks­ins. Hún virðist hafa orðið í kjöl­far þess að skýrsla þeirra lög­fræðing­anna, Stef­áns Más Stef­áns­son­ar og Friðriks Árna Friðriks­son­ar Hirst, var lögð fram. Í skýrsl­unni er bent á tvær leiðir til að fást við þriðja orkupakk­ann.

 

Önnur leiðin er sú að aflétta ekki stjórn­skipu­leg­um fyr­ir­vara um inn­leiðingu orkupakk­ans og taka málið upp, eins og ráð er fyr­ir gert, við sam­eig­in­legu EES-nefnd­ina. Leiðin býður upp á sókn­ar­tæki­færi. Færu Íslend­ing­ar þá leið væru þeir að sækja rétt sinn til að fá und­anþágu frá því reglu­verki orku­mála ESB, sem ekki snert­ir Ísland. For­senda leiðar­inn­ar er að þessi rétt­ur standi und­ir nafni. Ef hann ger­ir það ekki eru það ekki síður mik­il­væg­ar upp­lýs­ing­ar.

Hin leiðin er að inn­leiða orkupakk­ann í ís­lensk­an rétt en „með laga­leg­um fyr­ir­vara um að ákvæði hans um grunn­virki yfir landa­mæri öðlist ekki gildi, enda (sé) slík­um grunn­virkj­um ekki fyr­ir að fara hér á landi“. Þessi leið þýðir í raun að gildis­töku hluta orkupakk­ans er frestað uns Ísland hef­ur tengst orku­markaði ESB/EES um sæ­streng. Það er hefðbundið und­an­hald og tæp­lega hægt að tala um það leng­ur sem skipu­lagt.

Áfang­ar und­an­halds­ins eru marg­ir og meira eða minna þekkt­ir. Þannig hafa nú all­ir leyfi til að fjár­festa í ís­lensk­um bújörðum og sanka að sér nátt­úru­leg­um auðlind­um í krafti þeirra rétt­inda. Girðing­ar, sem sett­ar voru 1995, voru tekn­ar niður þegar at­huga­semd­ir og hót­an­ir um kær­ur bár­ust um og eft­ir alda­mót­in síðustu. Með sam­bæri­leg­um hætti hafa varn­ir ís­lensks land­búnaðar hrunið. Það eru sem sagt ýms­ar leiðir sem ís­lensk stjórn­völd hafa kosið sem áfanga í und­an­haldi sínu. Sú síðasta er sú hef­ur nú valdið stökk­breyt­ingu inn­an þing­flokks Sjálf­stæðis­flokks­ins.

 

Álits­gerðin

Álits­gerð Stef­áns Más Stef­áns­son­ar og Friðriks Árna Friðriks­son­ar Hirst er at­hygl­is­verð fyr­ir margra hluta sak­ir. Hún er að mínu mati vönduð. Þó vek­ur hún spurn­ing­ar, sem hún svar­ar ekki. Ég sný mér fyrst að þeim.

Það sem vek­ur at­hygli mína, og jafn­framt von­brigði, er að álits­gerðin skuli fjalla af nokkru tóm­læti um þátt­töku Íslands í Evr­ópska efna­hags­svæðinu (EES) eins og um væri að ræða þátt­töku í hverri ann­arri alþjóðastofn­un. ESB er póli­tísk stofn­un, tolla­banda­lag, sem hef­ur lengi velkst í vafa um hvort það eigi að stefna í átt til einn­ar rík­is­heild­ar eða ekki. Sú umræða er enn óút­kljáð. Í nokkr­um rykkj­um hef­ur þó ESB þró­ast í átt til auk­ins miðstjórn­ar­valds. Orku­til­skip­an­ir ESB eru hluti af þess­ari þróun.

Það er ekki hægt að ræða um Banda­rík­in sem alþjóðastofn­un, þótt það ríki bygg­ist á mörg­um ríkj­um. Það er ekki held­ur hægt að rugla Sov­ét­ríkj­un­um sál­ugu, né held­ur Rúss­neska sam­bands­rík­inu sam­an við alþjóðastofn­un. Hvaða til­gangi þjón­ar það þá að rugla með þetta hug­tak í álits­gerð sem þess­ari, sem á ekki að grafa und­an eig­in fag­legu yf­ir­bragði með svo aug­ljós­um hætti? Hug­takarugl­ing­ur­inn er þeim mun baga­legri, sem hann hef­ur greini­lega náð að rót­festa sig í ut­an­rík­is­ráðuneyt­inu (sbr. svar ut­an­rík­is­ráðherra við fyr­ir­spurn frá Óla Birni Kára­syni, þingskjal 1315).

Þegar fræðimenn hug­leiða stöðu Íslands gagn­vart um­heim­in­um, sjálf­stæði þjóðar­inn­ar og það svig­rúm sem stjórn­ar­skrá lýðveld­is­ins veit­ir eða veit­ir ekki til að færa vald­heim­ild­ir und­an stjórn­völd­um, þá hlýt­ur að skipta máli, hvort slíkt af­sal valds er til viður­kenndr­ar alþjóðlegr­ar stofn­un­ar, ell­egar til ann­ars rík­is, eða póli­tísks bræðings á borð við ESB. Evr­ópu­sam­bandið vík­ur til hliðar flest­um viðmiðum sem til­tek­in eru sem grund­völl­ur lýðræðis­ríkja. Það hlýt­ur því að vera sér­stök ástæða til að vanda til at­hug­un­ar á því hvort ís­lenska stjórn­ar­skrá­in veit­ir yf­ir­leitt nokkuð svig­rúm til valda­afsals til ann­ars rík­is eða fjölþjóðlegs tolla­banda­lags, sem hag­ar sér að flestu leyti sem ígildi rík­is.

Regl­urn­ar sem tolla­banda­lagið ESB set­ur eru ekki al­gild­ar. ESB vík­ur oft frá þess­um regl­um af póli­tík­um ástæðum. Vel þekkt dæmi eru um þetta. Hef ég áður vikið að því að regl­ur um rík­is­fjár­mál og viðskipta­halla hafi vikið fyr­ir póli­tísk­um þrýst­ingi frá Þýskalandi og Frakklandi. Regl­un­um var hins veg­ar beitt af hörku gagn­vart smærri ríkj­um, einkum þó gegn Grikkj­um og öðrum þjóðum Suður-Evr­ópu.

 

Stjórn­mála­menn und­ir pils­faldi sér­fræðinga

Það ligg­ur í aug­um uppi að sér­fræðing­arn­ir verða að forðast það sem heit­an eld­inn að blanda sér í stjórn­mál. Það er annarra að meta fram­lag þeirra sem grund­völl stjórn­mála­ákv­arðana.

 

Þeir fræðimenn, sem setja sér það mark­mið að fjalla heiðarlega um stjórn­skipu­leg álita­mál tengd framsali rík­is­valds til stofn­ana ESB/EFTA vegna þriðja orkupakk­ans, verða að þræða leið sem tek­ur í senn til­lit til reglna, sem hafa laga­gildi fyr­ir dóm­stól­um, og hins veg­ar til póli­tískra yf­ir­lýs­inga, sem hafa ekki stoð í lög­um eða reglu­verki. Sú veg­ferð er vandrötuð, ekki síst þegar um er að ræða verk­beiðanda, ut­an­rík­is­ráðherra lýðveld­is­ins, sem virðist í vand­ræðum og skorta yf­ir­sýn, ef ekki líka kjöl­festu, og leit­ar af þeim sök­um und­ir pils­fald sér­fræðing­anna, sé þess nokk­ur kost­ur.

 

Þótt var­færn­is­lega sé stigið til jarðar, leyfa sér­fræðing­arn­ir sér að leggja til tvær leiðir til að bregðast við þeim vanda að stjórn­ar­skrá­in hef­ur eng­in ákvæði, sem leyfa að vald sé flutt til fjölþjóðlegs tolla­banda­lags. Ann­ars veg­ar leggja skýrslu­höf­und­ar til að Ísland fari fram á und­anþágur frá viðeig­andi orku­reglu­gerðum á þeirri for­sendu að hér á landi fari ekki fram raf­orku­viðskipti milli landa. Þessi kost­ur er tal­inn ein­fald­ur í fram­kvæmd.

Hinni lausn­inni fylg­ir hins veg­ar veru­leg­ur mein­bug­ur. Hún bygg­ist á þeirri grunn­for­sendu að orkupakk­inn leggi ekki skyld­ur á Ísland til að koma á fót grunn­virkj­um yfir landa­mæri, held­ur sé ákvörðun um það al­farið á for­ræði Íslands.

 

Tak­markað vald en tals­verður vilji

Þó kem­ur það hvergi fram í álits­gerðinni að ís­lensk stjórn­völd hafi vald til að setja sig á móti því að komið verði á teng­ingu um sæ­streng við raf­orku­markað ESB/EES. Um slíkt svig­rúm fjalla eng­ar samþykkt­ar und­anþágur. Þar er ein­ung­is gefið í skyn að þriðji orkupakk­inn leggi ekki þá skyldu á ís­lensk stjórn­völd að koma á fót grunn­virkj­um yfir landa­mæri. Það er hins veg­ar andi allr­ar orku­lög­gjaf­ar ESB að koma á fót sam­eig­in­leg­um orku­markaði aðild­ar­land­anna og flytja orku yfir landa­mæri til að full­gera þann markað.

 

Þótt eng­in skylda hvíli á ís­lensk­um stjórn­völd­um að leggja sæ­streng, þýðir það ekki að ís­lensk stjórn­völd geti hindrað lagn­ingu sæ­strengs þvert á til­gang orku­til­skip­ana ESB/EES. Þetta mál er í raun skilið eft­ir óút­kljáð af hálfu höf­unda álits­gerðar­inn­ar. Kem­ur það einna skýr­ast fram neðan­máls (nr. 62) á síðu 35.

 

Það er mik­ill barna­skap­ur að ímynda sér að ís­lensk stjórn­völd hafi fullt for­ræði á teng­ingu lands­ins við orku­markað ESB/EES ef þess er hvergi getið í form­leg­um und­anþágum og ein­ung­is vitnað í póli­tísk­ar yf­ir­lýs­ing­ar ut­an­rík­is­ráðherra Íslands og fram­kvæmda­stjóra orku­mála inn­an fram­kvæmda­stjórn­ar ESB. Yf­ir­lýs­ing­ar þess­ara emb­ætt­is­manna eru ekki á nokk­urn hátt laga­lega skuld­bind­andi.

 

Ekki er rétt að úti­loka þann mögu­leika að inn­an rík­is­stjórn­ar Íslands séu þegar að verða til áætlan­ir um að tengj­ast orku­markaði ESB/EES með sæ­streng. Lands­virkj­un hef­ur á því verk­efni mik­inn áhuga og tel­ur sig geta hagn­ast vel á verk­efn­inu. Stofn­un­in tel­ur að raf­orku­verð muni hækka, en er ekki eins bjart­sýn á þá hækk­un og Þor­steinn Víg­lunds­son. Eru áætlan­ir Lands­virkj­un­ar gerðar í tóma­rúmi eða styðjast þær við vel­vilja rík­is­stjórn­ar­inn­ar?

 

Þegar litið er til út­list­ana Lands­virkj­un­ar um þann hag sem Íslend­ing­ar geta haft af sæ­strengn­um, eins og stofn­un­in hugs­ar sér hann, blas­ir við að þar eru menn komn­ir fram úr sjálf­um sér. Skipt­ir þá litlu hvort litið er á rök­semda­færslu stofn­un­ar­inn­ar frá hag­fræðisjón­ar­miði eða um­hverf­is­sjón­ar­miði – að ekki sé minnst á hags­muni ís­lenskr­ar at­vinnu­starf­semi. Spurn­ing­in sem vakn­ar er hvort Lands­virkj­un er kom­in fram úr rík­is­stjórn­inni eða hvort hún á sam­leið með ráðherr­un­um.

 

Upp­lausn stjórn­mála­flokka

Nú ber­ast tíðindi víða að um óstöðug­leika stjórn­mála­flokka. Þótt sú upp­lausn eigi sér ef­laust ýms­ar skýr­ing­ar, er ekki hægt að líta fram hjá því að inn­an Evr­ópu hafa þær all­ar tengsl við Evr­ópu­sam­bandið. Það hend­ir oft­ar en ekki að stjórn­mála­f­orkólf­ar draga sjálfa sig upp úr töfra­hatti og þá dag­ar svo uppi við sól­ar­upp­rás.

 

Það er ekki lengra síðan en í mars­mánuði 2018, sem Bjarni Bene­dikts­son, formaður Sjálf­stæðis­flokks­ins og fjár­málaráðherra, undraðist hvers vegna menn hefðu áhuga á því að kom­ast und­ir boðvald sam­eig­in­legra eft­ir­lits­stofn­ana. Nú hef­ur hann ákveðið að fara þá leið. Í fartesk­inu hef­ur hann ekki annað en yf­ir­lýs­ingu ut­an­rík­is­ráðherr­ans um fullt for­ræði ís­lenskra stjórn­valda á því hvort Ísland teng­ist með sæ­streng. Vitað er að sú yf­ir­lýs­ing er ekki á nokk­urn hátt laga­lega bind­andi. Með hon­um stend­ur þing­flokk­ur Sjálf­stæðis­flokks­ins. Það er mik­il ógæfa að sjá þann mögu­leika ein­an í stöðunni að ríða netið sem þétt­ast og sjá svo seinna hvort og hvernig við get­um sloppið úr troll­inu.

 

Há­vær en tví­ræð lof­gjörð um stökk­breyt­ing­una

Þess er með ýms­um hætti freistað að gera lítið úr mál­flutn­ingi þeirra sjálf­stæðismanna, sem vara við því að samþykkja þriðja orkupakk­ann. Það vek­ur hins veg­ar at­hygli hve mik­il þögn rík­ir af hálfu for­ystu flokks­ins um fögnuð þeirra, sem klufu Sjálf­stæðis­flokk­inn vegna and­stöðu hans við inn­göngu í ESB.

Þó ganga þess­ir síðast­nefndu lengst í að bera lof á Sjálf­stæðis­flokk­inn fyr­ir fram­göngu hans í mál­inu og lofa full­um stuðningi við af­greiðslu orkupakk­ans. Þeir fagna hækkuðu orku­verði til al­menn­ings og at­vinnu­lífs. Einn þeirra geng­ur jafn­vel svo langt að bera lof á ut­an­rík­is­ráðherra Íslands fyr­ir að draga, með rök­um Björns Bjarna­son­ar, gerv­all­an þing­flokk Sjálf­stæðis­flokks­ins eins og hverja aðra kan­ínu upp úr töfra­hatti lodd­ar­ans. Fagn­ar Þor­steinn Páls­son þess­um meintu töfra­brögðum og lof­syng­ur þing­flokk Sjálf­stæðis­flokks­ins fyr­ir að auðvelda eft­ir­leik­inn fyr­ir þeim sem berj­ast fyr­ir aðild Íslands að ESB.

Óljóst er enn þegar þetta er ritað, hvort dreng­skap­ur fyrr­ver­andi for­manns Sjálf­stæðis­flokks­ins auðveld­ar þing­flokki Sjálf­stæðis­flokks­ins að standa sem einn maður að inn­leiðingu orkupakka ESB.

 

Loka­orð

Það er sann­ar­lega kom­inn tími til að Íslend­ing­ar sæki fram í stað þess að hörfa. Það er mik­ill mis­skiln­ing­ur að það skapi okk­ur skjól og auki virðingu viðsemj­enda okk­ar að hörfa sí­fellt og fara með veggj­um, hlýðnir og auðmjúk­ir. Það hlut­verk var okk­ur ætlað í Ices­a­ve-mál­inu. Það vannst vegna þess að ein­arður mál­flutn­ing­ur fór fram gegn upp­gjöf rík­is­stjórn­ar Jó­hönnu Sig­urðardótt­ur og for­set­inn vísaði mál­inu til þjóðar­inn­ar.

 

Höf­und­ur er fv. alþing­ismaður og ráðherra.

Skrifið undir á orkanokkar.is

Skriðþunginn í baráttunni fyrir innlendri stjórn á orkumálum eykst jafnt og þétt.  Sífellt fleiri taka til máls gegn orkupakkanum og rökin með honum láta, sem fyrr, standa á sér. 

Við hvetjum alla til að skrifa undir áskorun á þingmenn að hafna því að framselja vald í orkumálum til erlends ríkjasambands!

 

https://orkanokkar.is/

Verulegur vafi

"Með vísan til framanritaðs er það niðurstaða höfunda álitsgerðarinnar að verulegur vafi leiki á því hvort framsal ákvörðunarvalds til ESA samkvæmt 8. gr. reglugerðar nr. 713/2009, eins og ráðgert er að taka hana upp í EES-samninginn samkvæmt ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar frá 5. maí 2017, rúmist innan ákvæða stjómarskrár lýðveldisins Íslands nr. 33/1944."

 

Ofarnritað og margt fleira sem styður gagnrýnisraddir á orkubálk Evrópusambandsins er að finna í greinargerð lögfræðinganna Stefáns Más Stefánssonar og Friðriks Árna Friðrikssonar Hirst sem er hér: 

https://www.althingi.is/altext/pdf/149/fylgiskjol/s1237-f_XIII.pdfhttps://www.althingi.is/altext/pdf/149/fylgiskjol/s1237-f_XIII.pdf

Orkubálkurinn verður tekinn til skoðunar í Safnahúsinu laugardaginn 6. apríl kl. 12

Á fundinum má búast við safaríkum ávörpum.

http://ogmundur.is/greinar/2019/04/a-ogurstundu-i-orkumalum