Fullveldishátíð Heimssýnar 1. desember

Fullveldishátíð Heimssýnar verður haldin 1. desember í húsakynnum Heimssýnar, Ármúla 4-6 í Reykjavík, og hefst klukkan 20:30.

 

Fjölbreytt dagskrá:

Ávörp: Jón Bjarnason, formaður Heimssýnar og Halldóra Hjaltadóttir, formaður Ísafoldar

Hátíðarræða: Haraldur Ólafsson veðurfræðingur

Hljómsveitin Reggí Óðins

Sigurður Alfonsson harmonikkuleikari

Söngur, tónlist og kaffiveitingar

   Kynnir: Þollý Rósmundsdóttir

 

Allir velkomnir

Heimssýn

Nýr utanríkisráðherra Dana á móti ESB

Nýr utanríkisráðherra Danmerkur er á móti ESB eins og það er nú. Hann hefur barist gegn frekari samruna og gegn því að vald yfir dómsmálum færist í auknum mæli frá Dönum til býrókrata í Brussel. Skipan nýs utanríkisráðherra, Anders Samuelsens, með þessa sýn hefur vakið mikla athygli í Evrópu, en hann var um tíma þingmaður á ESB-þinginu.

Páll Magnússon með réttu spurninguna í ESB-málinu

Páll Magnússon, fyrsti þingmaður Suðurkjördæmis, segir Ísland betur sett utan ESB og að krónan gagnist okkur vel í viðtali við blaðið Suðra. Viðtalið er endurbirt á Pressunni.

Meðfylgjandi er sá hluti viðtalsins þar sem Páll lýsir afstöðu sinni varðandi ESB og framtíðargjaldmiðil þjóðarinnar. Það er Björgvin G. Sigurðsson, ritstjóri Suðra, sem er spyrjandinn.

 

Getum lifað ágætu lífi með krónunni 

Nú er óhætt að segja að viðkæmur og kvikur gjaldmiðill sé ástæða þess að margir vilja færa sig frá auka-aðildinni að ESB og ganga í sambandið, geta þá tengt krónu við evru eða tekið upp evru síðar. Hver er þín skoðun á þeim málum, getum við búið við minnsta gjaldmiðil í heimi án hafta og stýringar? 

„Ég held að við getum lifað hér ágætu lífi með krónunni og hún hefur beinlínis hjálpað okkur við að ná þeim ótrúlega viðsnúningi sem orðið hefur hér í efnhagsmálum frá hruni; miklu hraðari og betri en t.d. í þeim evru-löndum sem urðu fyrir svipuðum hremmingum og við. Við þurfum hins vegar að ná betri tökum á ýmsum þáttum sem leiða meðal annars af sér miklu hærri raunvexti hér en í nágrannalöndunum. Aðild að Evrópusambandinu er hins vegar hvorki rétta né eina leiðin til þess - og ég tel Ísland miklu betur sett utan þess en innan; sérstaklega núna þegar fullkomin óvissa ríkir um hvernig sambandið mun þróast eftir útgöngu Breta, sem er auðvitað ein mikilvægasta viðskiptaþjóð okkar Íslendinga.“

En á þjóðin að greiða atkvæði um framhald viðræðnanna við ESB, og kjósa síðan um endanlegan samning, er það ekki lýðræðisleg leið að umdeildu máli sem gengur þvert á flokka?

„Ef þjóðin á að greiða atkvæði um eitthvað þá er það um hvort hún vill sækja um aðild að Evrópusambandinu eða ekki. Skilmálarnir liggja fyrir og eru óumsemjanlegir. Þetta er margvottað og margstaðfest af Evrópusambandinu sjálfu. Það eina sem hægt er að semja um er með hvað hraða þessir skilmálar taka gildi - innan þröngra marka þó. Síðasta ríkisstjórn fór í þessa vegferð umboðslaus og án þess að spyrja þjóðina - og henni dugði ekki heilt kjörtímabil til þess einu sinni að opna þá kafla sem voru þó eiginlega þeir einu sem þurfti að semja um, það er sjávarútvegur og landbúnaður. Það er bara ein rétt leið í þessu máli: ef meirihluti Aþingis vill sækja um aðild að Evrópusambandinu þá spyr hann þjóðina hvort hún sé sama sinnis. Ef meirihluti þjóðarinnar segir já þá sækir Ísland um aðild. Annars ekki. Það er ekkert til sem heitir að sækja um viðræður um aðild að Evrópusambandinu. Það er ótrúlegt að það skuli enn vera stjórnmálamenn á Íslandi sem halda þessu fram þrátt fyrir að Evrópusambandið sjálft sé margbúið að hafna þessum skilningi.“

Greinin birtist fyrst í Suðra. Blaðið má lesa hér.

 

Prófessorar ræða vanda ESB

Prófessorarnir Torfi Tulinius og Stefán Ólafsson fjölluðu um vanda ESB í þættinum Á Sprengisandi á Bylgjunni í morgun. Á þeim mátti m.a. skilja að ef Marine Le Pen, leiðtogi þjóðernisinna í Frakklandi, yrði forseti landsins væri það afleiðing af alþjóðavæðingu efnahagslífsins og getuleysi stjórnvalda í Frakklandi og ESB til að huga að þörfum alls almennings. Í þessu samhegi voru m.a. nefnd vandamál Grikklands sem staðfesting á getuleysi ESB til að takast á við stór vandamál. Þá ræddu þeir félagar einnig um hinn vaxandi lýðræðishalla í ESB sem væri íbúunum lítt að skapi. 

Hlusta má á umræður Torfa, Stefáns og Kristjáns hér.

Torfa Tulinius er prófessor í íslenskum miðaldafræðum og Stefán Ólafsson er prófessor í félagsfræði. Torfi hefur m.a. borið saman Íslandssöguna nú við það sem gerðist á Sturlungaöld á Íslandi og er auk þess vel heima í frönskum stjórnmálum. Stefán Ólafsson hefur fjallað um íslensk þóðfélagsmál í áratugi með samanburði við það sem gerist erlendis.

Ómar, Stefán og Egill vilja ESB-málin á ís

Ómar Ragnarsson vill setja ESB-málin á ís. Ómar segir: 

Það er óvissa ríkjandi í málefnum ESB og almennt á Vesturlöndum, sem veldur því, að kannski verður það útgönguleið til að mynda ríkisstjórn að fresta málinu um sinn, annað hvort í einhvern tiltekinn tíma eða í ótiltekinn tíma, og sjá hvað setur. 

Undirskriftasöfnunin "Varið land" 1974 varð til þess að þegar vinstri stjórnir eftir það voru myndaðar, var hermálinu ýtt á undan sér. 

Ef andstaðan við inngöngu fer áfram vaxandi og þeim, sem vilja ganga í ESB, fer fækkandi, er kannski best að staldra við og fresta málinu um sinn. 

Stefán Ólafsson prófessor í félagsfræði segir það tímasóun fyrir næstu ríkisstjórn að halda áfram með ESB-umræðuna. Stefán segir:

Þjóðaratkvæði um endurupptöku aðildarviðræðna við ESB er hins vegar ekki brýnt mál. ESB hefur ákveðið að taka ekki fleiri aðildarríki inn á næstu 4-5 árum. Munið það!

ESB-aðildarviðræðurnar ættu því klárlega að vera áfram á ís. Annað er bara tímasóun og fóður fyrir sundrungu. Þetta mál skemmdi mikið fyrir vinstri stjórn Jóhönnu og Steingríms og engin ástæða er til að endurtaka þann leik nú.

Egill Helgason varar við því að gera atkvæðagreiðslu um áframhald viðræðna við Evrópusambandið að frágangsatriði í stjórnarmyndun. Egill segir:

Enn ríkir stöðnun í efnahagskerfi Evrópu og vandamál Grikklands eru óleyst. Þar hefur Evrópusambandið reynst úrræðalaust – einn vandinn er sá að hagsmunir efnahagsveldisins Þýskalands fara illa saman við hagsmuni ríkjanna við Miðjarðarhaf. Í þessu efni hefur evran reynst vera dragbítur.

...

Það gæti vel farið svo að Evrópusambandið verði álitlegri kostur eftir nokkur ár – en svo getur það líka gerst að Íslendingar verði enn meira afhuga aðild. Það veltur bæði á þróun heimsmála og því hvernig Evrópusambandinu tekst að leysa vandamál sín. Næstu misseri eru varla tíminn til að deila um það eða greiða atkvæði – óvissan er einfaldlega of mikil.

Vaxandi andstaða við inngöngu í ESB

Vax­andi andstaða er við inn­göngu í Evr­ópu­sam­bandið sam­kvæmt niður­stöðum nýrr­ar skoðana­könn­un­ar MMR. Þannig hef­ur andstaðan auk­ist um 7,2 pró­sentu­stig miðað við sam­bæri­lega könn­un í lok sept­em­ber og stuðning­ur við inn­göngu hef­ur á sama tíma dreg­ist sam­an um 7,3 pró­sentu­stig.

Svo segir á mbl.is. Þar segir einnig:

Skoðana­könn­un­in nú sýn­ir 57,8% and­víg inn­göngu í Evr­ópu­sam­bandið miðað við 50,6% í lok sept­em­ber. 20,9% eru hlynnt inn­göngu í sam­bandið nú sam­an­borið við 28,2% í sept­em­ber. Færri eru hlynnt­ir inn­göngu nú en þeir sem ekki taka af­stöðu með eða á móti en þeir eru 21,3%.

Af þeim sem and­víg­ir eru inn­göngu í Evr­ópu­sam­bandið eru 38,1% mjög and­víg­ir og 19,7% frek­ar and­víg­ir. 13% eru frek­ar hlynnt inn­göngu í sam­bandið og 7,9% mjög hlynnt­ir henni.

Til sam­an­b­urðar voru 31,8% mjög and­víg inn­göngu í Evr­ópu­sam­bandið í sept­em­ber, 18,7% frek­ar and­víg, 16,8% frek­ar hlynnt inn­göngu og 11,4% mjög hlynnt henni.

Ef aðeins er miðað við þá sem taka af­stöðu með eða á móti inn­göngu í Evr­ópu­sam­bandið sam­kvæmt skoðana­könn­un­inni nú eru 73,4% and­víg inn­göngu í sam­bandið en 26,6% hlynnt henni.

Skoðana­könn­un MMR var gerð dag­ana 7.-14. nóv­em­ber og var heild­ar­fjöldi svar­enda 904 ein­stak­ling­ar, 18 ára og eldri. Spurt var: Ert þú hlynnt(ur) eða and­víg(ur) því að Ísland gangi í Evr­ópu­sam­bandið (ESB)? Sam­tals tóku 87,8% af­stöðu til spurn­ing­ar­inn­ar.

Meiri­hluti hef­ur verið and­víg­ur inn­göngu í Evr­ópu­sam­bandið sam­kvæmt öll­um skoðana­könn­un­um sem birt­ar hafa verið hér á landi frá því sum­arið 2009.

Vaxandi andstaða við inngöngu í ESB

Leiðarahöfundur Fréttablaðsins gagnrýnir ESB-nálgunina

Þorbjörn Þórðarson, leiðarahöfundur Fréttablaðsins, fjallar um stjórnarmyndunarviðræðurnar í forystugrein í blaðinu í dag. Þar ræðir hann um þrjú erfið mál og er ESB-málið eitt þeirra. Í þeim efnum segir Þorbjörn:

Eitt stórt mál sem ná þarf sátt um í texta stjórnarsáttmálans snýr að Evrópusambandinu. Sjálfstæðisflokkurinn er á móti aðild. Björt framtíð vill að þjóðin „taki afstöðu til aðildar á grunni fullkláraðs samnings í þjóðaratkvæðagreiðslu“. Viðreisn vill „bera undir þjóðaratkvæði hvort ljúka eigi aðildarviðræðum við Evrópusambandið“.

Hvernig á að orða spurninguna í þjóðaratkvæðagreiðslunni? Og hvenær á að tímasetja hana? Evrópusambandið stendur á tímamótum. Meirihluti Breta greiddi atkvæði með úrsögn úr sambandinu í júní. Á sama tíma eru ríkin 19 í myntsamstarfinu um evruna enn að bíta úr nálinni með afleiðingar skuldakreppunnar. Það er líka áhugavert að velta fyrir sér hvernig eigi að „selja“ íslenskum kjósendum þetta mál. Er „sölupunkturinn“ sá að aðild að ESB sé gott markmið því í fyllingu tímans verði eftirsóknarvert að ganga inn í Evrópska myntbandalagið og taka upp evru?

Joseph Stiglitz, Nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, færir fyrir því rök í nýrri bók að evran hafi verið gölluð frá byrjun. Í reynd hafi flestir tapað á myntsamstarfinu og kerfisgallarnir í því feli í sér „óyfirstíganlegar hindranir“. Ein af þeim leiðum sem hann nefnir til úrbóta er að Þjóðverjar hætti í evrunni. Önnur er að brjóta samstarfið upp í tvö myntsvæði. Óbreytt ástand gangi ekki til lengdar. Evrusamstarfið sé dauðadæmt í núverandi mynd. Ætla stjórnmálamenn að selja íslenskum kjósendum að það sé eftirsóknarvert að taka upp evruna þegar einn fremsti peningahagfræðingur heims gefur evrunni þessa einkunn?

 

Leturbreyting er Heimssýnar.

Þjóðfundur stendur vörð um fullveldi

Það er athyglisvert og vert að hafa í huga nú þegar stjórnarmyndunarviðræður standa yfir að þjóðfundur sá sem efnt var til árið 2010 krafðist þess að staðinn yrði vörður um fullveldið. Þjóðfundur áréttaði það í nokkur skipti.  Þar segir:

• Ísland skal vera fyrirmynd annarra þjóða, sem vopnlaus og friðsöm þjóð, sem virðir alþjóðasamninga með sjálfbærni í huga án þess að afsala fullveldi þjóðarinnar.
  
  
• Ísland stuðli að friði í heiminum og eigi gott alþjóðlegt samstarf þar sem mannréttindi, sjúkdómavarnir og fullveldi Íslands verði í heiðri höfð.
  
  
• Ísland sé málsvari friðar og styðji ekki að ágreiningsmál séu leyst með stríðsátökum eða hernaði. Ísland taki þátt í alþjóðasamstarfi, sérstaklega norrænu og tryggi fullveldi Íslands í gegnum alþjóðasamstarf.
  
  
• Stjórnarskráin er grunnsáttmáli sem tryggir fullveldi, sjálfstæði og jöfnuð Íslendinga, varðveitir íslenska tungu, skilgreinir hlutverk forseta og aðskilnað ríkis og kirkju.

Það er ágætt að rifja þetta upp. Fullveldið er fjöregg þjóðarinnar.

 

 

Lesendur Heimssýnar höfðu rétt fyrir sér um Bjarna

Lesendur Heimssýnarbloggsins höfðu rétt fyrir sér um það hver myndi fyrst fá umboð til myndunar ríkisstjórnar eins og sést hér til hægri. Um 35% töldu að Bjarni Benediktsson fengi fyrstur umboðið. Aðrir fengu talsvert minna. Nú er hins vegar spurt um líklegustu ríkisstjórn.

Skýr svör frá ESB: Viðræður þýða ósk um aðild að ESB eins og það er

Reglur Evrópusambandsins eru óumsemjanlegar. Þær verður að lögleiða og innleiða af umsóknarríkinu. Inngönguviðræður snúast um að samþykkja hvenær og með hvaða hætti umsóknarríkið tekur upp og innleiðir allt regluverk ESB og stefnur. Inngönguviðræður snúast um skilyrði og tímasetningu upptöku, innleiðingar og framkvæmd á gildandi lögum og reglum ESB. 

Þetta kemur fram í svari upplýsingaveitu ESB til séra Svavars Alfreðs Jónssonar, sóknarprests á Akureyri, við spurningum um það hvernig sambandið líti á umsókn um aðild að ESB.

Í svarinu segir ennfremur: Hafa ber í huga að ESB starf­ræk­ir víðtækt samþykkt­ar­ferli sem sér til þess að ný ríki eru aðeins samþykkt þegar þau geta sýnt fram á það að þau muni og geti sinnt hlut­verki sínu sem full­gild­ir aðilar, það er með því að upp­fylla all­ar regl­ur ESB og staðla, hafa samþykki stofn­ana sam­bands­ins og ríkja þess og með því að hafa samþykki eig­in borg­ara - annaðhvort í gegn­um samþykki þjóðþinga þeirra eða þjóðar­at­kvæði.

Þarna höfum við það: Það er því algjörlega fráleitt að ætla að halda áfram svokölluðum samningaviðræðum til þess eins að sjá hvað kemur út úr samningnum. Samningaviðræður fela það í sér að umsóknarríki verður að yfirtaka alla skilmála ESB áður en það er samþykkt í klúbbinn.

Frétt um þetta á mbl.is er svohljóðandi:

Sr. Svavar Al­freð Jóns­son, sókn­ar­prest­ur á Ak­ur­eyri, sendi á dög­un­um fyr­ir­spurn til Evr­ópu­sam­bands­ins þar sem hann grennslaðist fyr­ir um það hvert eðli um­sókn­ar að sam­band­inu væri. Hvort í slíkri um­sókn fæl­ist að kanna án skuld­bind­inga hvað væri í boði í þeim efn­um eða hvort í henni fæl­ist yf­ir­lýs­ing um vilja til þess að ganga í Evr­ópu­sam­bandið.

Svavar seg­ist á bloggsíðu sinni hafa viljað fá úr þessu skorið þar sem skipt­ar skoðanir hafi verið í umræðunni hér á landi um það hvað ná­kvæm­lega fel­ist í um­sókn að Evr­ópu­sam­band­inu. Þannig hafi sum­ir sagt að hægt væri að sækja um inn­göngu ein­ung­is til þess að sjá hvað væri í boði af hálfu sam­bands­ins á meðan aðrir hafi sagt að ekki væri hægt að senda inn um­sókn án þess að hlíta skil­yrðum sem sett væru í um­sókn­ar­ferl­inu.

Svavar seg­ir í sam­tali við mbl.is að fyr­ir­spurn­in hafi þannig ein­fald­lega snú­ist um að það lægi fyr­ir með skýr­um hætti hvert eðli slíkra umræðna væri þannig að fólk væri bet­ur í stakk búið til þess að mynda sér skoðun á mál­inu óháð því hver afstaða þess ann­ars væri til þess hvort Ísland ætti að ganga í Evr­ópu­sam­bandið eða ekki.

Snú­ast um tíma­setn­ingu upp­töku lög­gjaf­ar ESB

Svar við fyr­ir­spurn­inni frá upp­lýs­inga­veitu sam­bands­ins, Europe Direct, barst tíu dög­um eft­ir að fyr­ir­spurn­in var send til þess að sögn Svavars. Fyr­ir­spurn hans var svohljóðandi í ís­lenskri þýðingu:

„Þegar ríki ákveður að sækja um inn­göngu í Evr­ópu­sam­bandið, lít­ur sam­bandið þá á slíka um­sókn annaðhvort sem 1) fyr­ir­spurn án skuld­bind­inga þar sem mögu­leik­arn­ir í boði fyr­ir um­sókn­ar­ríkið eru kannaðir og fundn­ar mögu­leg­ar und­anþágur frá óhag­stæðum atriðum lög­gjaf­ar Evr­ópu­sam­bands­ins eða 2) yf­ir­lýs­ingu um vilja um­sækj­and­ans til þess að ganga í sam­bandið í sam­ræmi við lög­form­legt fyr­ir­komu­lag inn­göngu í það?“

Svar Evr­ópu­sam­bands­ins var á þessa leið í ís­lenskri þýðingu:

„Regl­ur Evr­ópu­sam­bands­ins sem slík­ar (einnig þekkt­ar sem acquis) eru óumsemj­an­leg­ar; þær verður að lög­leiða og inn­leiða af um­sókn­ar­rík­inu. Inn­göngu­viðræður snú­ast í raun um það að samþykkja hvenær og með hvaða hætti um­sókn­ar­ríkið tek­ur upp og inn­leiðir með ár­ang­urs­rík­um hætti allt reglu­verk ESB og stefn­ur. Inn­göngu­viðræður snú­ast um skil­yrði og tíma­setn­ingu upp­töku, inn­leiðing­ar og fram­kvæmd­ar gild­andi laga og reglna ESB.

Hafa ber í huga að ESB starf­ræk­ir víðtækt samþykkt­ar­ferli sem sér til þess að ný ríki eru aðeins samþykkt þegar þau geta sýnt fram á það að þau muni og geti sinnt hlut­verki sínu sem full­gild­ir aðilar, það er með því að upp­fylla all­ar regl­ur ESB og staðla, hafa samþykki stofn­ana sam­bands­ins og ríkja þess og með því að hafa samþykki eig­in borg­ara - annaðhvort í gegn­um samþykki þjóðþinga þeirra eða þjóðar­at­kvæði.“

Reglur ESB „óumsemjanlegar“