ESB ræðst gegn Færeyingum

ESB ræðst nú gegn einni fámennustu þjóðinni í Evrópu eins og meðfylgjandi frétt ber með sér.

Í fréttinni segir að mikil reiði sé í Færeyjum með ákvörðun Evrópusambandsins að beita Færeyinga refsiaðgerðum vegna veiða þeirra á síld. Jacob Vestergaard, sjávarútvegsráðherra Færeyja, segir að Færeyingar muni selja síldina til Rússlands, Asíu og Afríku ef Evrópusambandið loki sínum mörkuðum.

Færeyingar hafa ákveðið að auka hlutdeild sína í síldarkvótanum úr 5% í 17%. Framkvæmdastjórn ESB hefur mótmælt þessari ákvörðun og í dag var tilkynnt að ESB myndi beita Færinga refsiaðgerðum vegna síldveiðanna. Færeyingum verður bannað að landa síld í höfnum ESB-landa, hvort sem henni er ætlað að fara á markað í ESB eða til annarra landa.

Í frétt mbl.is segir að Jacob Vestergaard segi í samtali við bt.dk að þessi ákvörðun sé furðuleg og ekki í samræmi við samskipti siðaðra þjóða. Hún sé ekki fallin til að stuðla að samkomulagi um skiptingu síldarkvótans. Hann segir að þó að Evrópumarkaður lokist þá hafi Færeyingar viðskiptasambönd við aðra markaði sem þeir muni nýta sér. Hann nefnir í því sambandi Rússland, Asíu og Afríku. Hann viðurkennir hins vegar að ESB-löndin hafi borgað hæsta verðið fyrir síldina. Ákvörðun ESB hafi því efnahagsleg áhrif í Færeyjum.

Meinað að selja síld til ESB-landa

Gunnar Bragi Sveinsson utanríkisráðherra segir engan vilja til frekari viðræðna við ESB

Það verður ekki ráðið annað af nýlegu viðtali Eyjunnar við utanríkisráðherra en að allar viðræður við ESB hafi verið stöðvarðar og að enginn vilji sé til frekari viðræðna. Óljóst sé við slíkar aðstæður hvað möguleg þjóðaratkvæðagreiðsla ætti að vera um.

Gunnar Bragi Sveinsson utanríkisráðherra segist ekki skilja úlfaþytinn hjá aðildarsinnum um að efna eigi til atkvæðagreiðslu um mögulegt áframhald viðræðna nú. Ríkisstjórnin hafi stöðvað viðræðurnar og ef kjósa ætti um eitthvað væri nærtækast að spyrja fólk beint um afstöðuna til aðildar að ESB. Eðlilegast sé að Alþingi ljúki þessu ferli formlega fyrst það hóf það án þess að spyrja þjóðina.

Ríkisstjórnin ætlar hins vegar að láta taka saman vandaðar upplýsingar um stöðu mála - og ekki hvað síst um stöðu mála í Evrópusambandinu þar sem evrusamstarfið heldur jaðarríkjunum og reyndar öllu Evrópusambandinu í skrúfstykki.

Sjá nánar: Eyjan.

Seðlabanki Evrópu er ríki í sambandinu

Seðlabanki Evrópu er líklega sjálfstæðasti og valdamesti seðlabanki í heiminum. Samt er lítið vitað hvernig veigamestu ákvarðanir eru teknar þar á bæ og fundargerðir um vaxtaákvarðanir hafa ekki verið birtar. Nú vilja tveir fulltrúar í stjórn Seðlabanka Evrópu breyta þessu og birta fundargerðir um vaxtaákvarðanir.

Seðlabanki Evrópu á að stuðla að stöðugleika í verðlagi og vera sjálfstæður, en það er skrifað í sáttmála sambandsins. Stjórnendur bankans hafa síðan sjálfir útfært þetta þannig að bankinn eigi að fylgja verðbólgumarkmiði sem felur í sér að verðbólgan verði minni en samt sem næst 2%. Þar sem þessir hlutir eru skrifaðir í sáttmála Evrópusambandsins verður þeim málum ekki breytt með neinum lögum. Reyndar er bankastjóri Seðlabanka Austurríkis þeirrar skoðunar að lagagrundvelli Seðlabanka Evrópu sé varla hægt að breyta (sjá hér). Hann bætir því við að fræðilegur grundvöllur Seðlabanka Evrópu byggi á sömu hagfræðikenningum og réðu ferðinni í fjármálaheiminum í aðdraganda bankahrunsins en þá trúðu ríkjandi stefnumótendur staðfastlega á frjálsa og nánast óhefta markaði sem áttu að virka fullkomlega. Við vitum hvert það leiddi okkur árið 2008, en Evrópa er enn að súpa seyðið af þeim ógöngum.

Ósk tveggja stjórnenda evrópska seðlabankans byggir á því að aukið gagnsæi muni bæði auka virkni og trúverðugleika peningastefnu bankans. Þeir eiga þó við ramman reip að draga þar sem þessi lokaða hefð sem umvafið hefur Seðlabanka Evrópu á djúpar rætur í þýska seðlabankanum, en vinnubrögð þar hafa að ýmsu leyti verið fyrirmynd í þeim evrópska. Þeir sem aðhyllast þýsku viðhorfin vilja fyrir alla muni koma í veg fyrir að fundargerðir um vaxtaákvarðanir verði birtar, því þeir óttast að þá muni skapast sú hætta að hægt verði með hagsmunapoti að hafa áhrif á fulltrúa einstakra landa í stjórn bankans.

Það verður fróðlegt að fylgjast með þessu.

Evrópuvaktin skrifaði nýlega um þetta, en auk þess má sjá umfjöllun um þetta í Europaportalen.

Sjá einnig síðu Seðlabanka Evrópu.

Fjármálasundrungin á evrusvæðinu mun vara um langa framtíð

Vaxtakostnaður ríkja og fyrirtækja á evrusvæðinu mun verða mjög ólíkur um langa framtíð. Mestur verður munurinn í Þýskalandi annars vegar, þar sem fjármagnskostnaður verður minnstur, og hins vegar í ýmsum jaðarlöndum á evrusvæðinu sem munu áfram búa við mikinn fjármagnskostnað ofan á skuldabaslið. 

Þetta kemur fram í Financial Times nýlega.

Viss teikn hafa veirð á lofti um að ástandið sé að batna svo sem á Spáni, þar sem atvinnuleysið virðist vera hætt að minnka, en það mátti búast við því þegar túristatímabilið er að ná hámarki. Reyndar virðist húsnæðisverð einnig hafa náð botninum á Írlandi. Þetta eru góðar fréttir fyrir þessi evrulönd.

Hins vegar benda ýmsir á, meðal annars Jonathan Loyens, aðalhagfærðingur Capital Economics fyrir evrusvæðið, að þrátt fyrir að evrusvæðið virðist hafa hegðað sér eins og hagkvæmt gjaldmiðilssvæði í upphafi þegar ýmsar hagstærðir, þar með taldir vextir og fjármagnskostnaður, leituðu saman og varð álíka í mörgum evrulöndunum, þá er sú þróun nú að baki.

Framundan er sundurleitini í hagþróun evruríkjanna, hvort sem litið er til vaxta, skulda eða hagvaxtar. Fjármagnskostnaður mun áfram verða tiltölulega lítill í Þýskalandi en mikill víða annars staðar. Út frá þessu séð megi efast um að evrusvæðið sé hagkvæmt gjaldmiðilssvæði.

Hér skal á það minnt að á þessu bloggsvæði hefur oftsinnis verið fjallað um það hverngi ágallar evrusvæðisins, þ.e. evrusamstarfsins sjálfs, hafa leitt til þess að vegna mismunandi verðþróunar í Þýskalandi aðallega annars vegar og á jaðarsvæðunum hins vegar þá hafa gífurlegar eignir safnast upp í Þýskalandi vegna viðskiptaafgangs sem hagstæð verð á útflutningi þeirra hefur skapað á sama tíma og óhagstæð verð á útflutningi jaðarríkjanna hafa leitt til viðskiptahalla, skuldasöfnunar og atvinnuleysis þar.

Það mun taka langan tíma að leiðrétta þetta misvægi - ef það tekst þá nokkurn tímann með evrunni.

 

Húsnæðisverð á evrusvæðinu hið lægsta í sjö ár

Húsnæðisverð á evrusvæðinu hefur aldrei verið lægra síðustu sjö árin að meðaltali, en mest hefur lækkunin verið á þeim svæðum sem verst hafa orðið úti í evrukreppunni. Það eru helst Þýskaland og Austurríki sem hafa komist hjá verðlækkunum. Það sem verra er, þau lönd þar sem eignir heimila eru helst bundnar í fasteignum hafa orðið verst úti.

Þetta kemur fram í Financial Times nýverið.

Spánn er meðal þeirra landa sem hafa orðið verst úti hvað þetta varðar, en þar mistu þúsundir fjölskyldna húseignir sínar eftir að evrukreppan hófst. En í Þýskalandi, þar sem færri búa í eigin húsnæði, hefur húsnæðisverð heldur hækkað. Allra verst hafa þó Írar orðið úti í þessum hamförum.

Þessi þróun helst meðal annars í hendur við þá sundurleitni í hagþróun á evrusvæðinu sem hér hefur áður verið fjallað um og verður væntanlega fjallað nánar um hér á næstunni. Sú sundurleitni er einmitt tilkomin vegna þeirrar spennitreyju sem evran setur ríkin í.

Enn efnahagslægð á Spáni

Enginn hagvöxtur var á Spáni á öðrum ársfjórðungi. Í frétt sem seðlabankinn í Madríd sendi frá sér í dag kemur fram að þjóðarframleiðslan hafi dregist saman um 0,1 prósent í apríl, maí og júní.

Þetta kemur frá hjá Ríkisútvarpinu.

Þar segir ennfremur:    

Það samsvarar 1,8 prósenta samdrætti á einu ári. Í frétt bankans segir að dregið hafi úr efnahagssamdrættinum, einkum vegna aukinnar eftirspurnar eftir spænskum útflutningsvörum. Efnahagslægð hefur verið á Spáni frá því um mitt ár 2011. Spænska ríkisstjórnin hefur hamrað á því síðustu vikur að ríkisreksturinn sé á réttri leið, einkum vegna aukins útflutnings. Þá tilkynntu stjórnvöld í síðustu viku að umtalsvert hefði dregið úr viðskiptahallanum í maí. 27 prósenta atvinnuleysi er á Spáni um þessar mundir. Verst er ástandið hjá ungu fólki á vinnumarkaði.

Franskur fjárfestingarbanki: Portúgal og Kýpur eru gjaldþrota

Franskur fjárfestingarbanki, Natixis, segir í nýrri skýrslu að Portúgal og Kýpur séu gjaldþrota en að forráðamenn Evrópusambandsins vilji ekki viðurkenna það opinberlega af ótta við smitunaráhrif.

Þetta kemur fram á Evrópuvaktinni í dag.   

Þar segir einnig: Í skýrslu bankans segir að aðgerðir til að skapa stöðugleika á evrusvæðinu hafi ekki skilað árangri. Frá þessu segir euobserver

Eru Bretar á leið út úr ESB og inn í EFTA og EES?

Yfirgnæfandi meirihluti breskra kjósenda vill að Bretar gangi úr ESB og skipi sér við hlið Norðmanna, Svisslendinga og Íslendinga með inngöngu í EFTA, en jafnframt með þátttöku í EES. Hugmyndin um inngöngu Íslands í ESB verður æ úreltari og ekki í nokkrum takti við tímann.

Svo segir Vinstrivaktin nýlega. Þar segir ennfremur:

Í splunkunýrri könnun sem gerð var fyrir Bruges Group í Bretlandi töldu 71% þeirra sem afstöðu tóku að best væri fyrir Breta að segja sig úr ESB og ganga frekar í EFTA en 29% töldu að Bretar ættu að vera áfram í ESB. Meirihluti var fyrir úrsögn úr ESB meðal kjósenda allra flokka, m.a. 81% meðal kjósenda Íhaldsflokksins, 54% meðal verkamannaflokksmanna, 50% meðal frjálslyndra, 95% meðal stuðningsmanna UKIP og 62% meðal stuðningsmanna annarra flokka.

Þetta eru stórmerkileg pólitísk tíðindi þegar haft er í huga að eftir nokkur ár verður efnt til þjóðaratkvæðis í Bretlandi um úrsögn úr ESB þótt atkvæðagreiðslan hafi enn ekki verið dagsett, en rætt er um árið 2018 í því sambandi. Ekki er vafi á að úrsögn Breta myndi hafa víðtæk áhrif í mörgum aðildarríkjum ESB og kemur þá Danmörk fyrst upp í hugann, en bæði Danir og Svíar hafa hafnað því eins og Bretar að taka upp evru.

Þeir sem helst tala fyrir úrsögn Breta úr ESB benda á að sérhvert EFTA-ríki hafi eigin fulltrúa í alþjóðlegum samtökum og fái þannig meiri áhrif á alþjóðavettvangi en ESB-ríkin, sem séu tilneydd að láta ESB koma fram fyrir sína hönd. EES-samningurinn veiti jafnframt neitunarvald gagnvart löggjöf ESB. Þá benda þeir á að meðaltals atvinnuleysi í EFTA-ríkjunum er aðeins 4%, í Bretlandi séu 7,5% án vinnu en meðaltals atvinnuleysi í ESB nálgist nú 13%.