Evran er á undanhaldi hér á landi

Það er ljóst af svörum fulltrúa þeirra stjórnmálaflokka sem visir.is ræðir við að evran er heldur á undanhaldi. Viðreisn hefur gefið evru upp á bátinn. Það eru helst Samfylking og Björt framtíð sem enn vilja skoða evruna. Aðrir flokkar stefna ekki á evruna fremur en meirihluti þjóðarinnar. 

Viðsnúningur Viðreisnar í gjaldmiðlamálinu er athyglisverður og sætir reyndar talsverðri furðu þar sem Benedikt Jóhannesson, formaður flokksins, hefur talað einarðlega fyrir upptöku evru á undanförnum árum og í aðdraganda og við stofnun flokksins. Það er greinilegt að hann hefur orðið undir í flokknum hvað þetta varðar. Það er hins vegar ærið óljóst hverjir hafa velt formanninum í þessu máli. Þessi viðsnúningur virðist hins vegar sýna í hnotskurn þann vanda sem nýir flokkar eiga við að glíma. Stefnan í mikilvægum málum getur snúist skyndilega og ört eftir því hvernig vindar blása - líkt og gildir um vindhana sem notaður er til að kanna hvaðan vindur blæs.

Ljóst er einnig að Seðlabankinn hefur vísað hugmyndinni um myntráð út í hafsauga fyrir Ísland, líkt og Össur Skarphéðinsson hefur bent á.

Af fréttum að dæma hefur staða efnahagsmála aldrei verið betri á Íslandi en nú er. Eins og kemur fram í riti Seðlabankans, Valkostir Íslands í gjaldmiðils og gengismálum, eru það helst lönd sem búa við miklar og erfiðar þrengingar sem tekið hafa upp myntráð.

Blaðamaður virðist ekki leggja rétt út af ummælum fólks

Af þessu að dæma virðist blaðamaður ekki hafa hlustað nægilega vel eða skilið það sem sagt var, samanber: 

Villandi fyrirsögn, ef marka má það sem er skrifað í fréttinni

Vilja spyrja þjóðina um viðræðurnar

Alþingi á gráu svæði með fullveldisframsal

Alþingi virðist vera á gráu svæði varðandi fullveldisframsal í því máli sem fjallað er um í meðfylgjandi frétt. Fulltrúar í stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd Alþingis eru ekki á einu máli um það hvort framsal á fullveldi vegna fyrirhugaðrar innleiðingar á evrópskum reglum hér á landi um fjármálaeftirlit samrýmist stjórnarskránni, eins og fram kemur í fréttinni. Lögspekingar virðast ekki heldur sammála.

Það er því varla ofsagt að Alþingi sé hér á gráu svæði.

Skiptar skoðanir um fullveldisframsal

CNN leggur áherslu á að ESB eigi í tilvistarkreppu

Það er athyglistvert að ýmsir af stærstu fjölmiðlum heimsins, eins og CNN, taka það helst úr nýlegri ræðu Jean-Claude Junckers, forseta framkvæmdsastjórnar Evrópusambandsins, að sambandið eigi í tilvistarkreppu. Slík kreppa getur merkt að tilgangur sambandsins sé óljós og að framtíð þess sé óviss. 

Þetta eru í raun engin ný sannindi. ESB hefur átt í vaxandi tilvistarkreppu undanfarinn áratug. 

Almenningur og fyrirtæki í Bretlandi og víðar lætur sér í raun fátt um finnast - ýmis fyrirtæki með viðskipti í Bretlandi blómstra raunar sem aldrei fyrr ef marka má fréttaflutning CNN.

Úr því að Brexit er staðreynd er líklega best fyrir alla að líta fram á veginn með þá staðreynd í huga.

Það er athyglisvert að ESB-aðildarsinnar hér á landi virðast ekki enn hafa fregnað af tilvistarvanda Junckers og ESB. 

Bretar geta ekki valið úr að vild

Össur gleymdi ESB - um stund

Það var fróðlegt að heyra í þættinum á Sprengisandi á Bylgjunni rétt í þessu þegar Össur Skarphéðinsson og Ragnheiður Ríkharðsdóttir voru að fara yfir helstu kosningamálin að Össur mundi ekki eftir ESB fyrr en allri upptalningu var lokið. Þá mundi Össur skyndilega eftir ESB og bætti því við að allir væru sammála um að kjósa þyrfti um áframhaldandi viðræður. Hinn nýi þáttastjórnandi, Kristján Kristjánsson, minnti Össur þá á það að fáir virtust hafa áhuga á ESB-málunum enda væri ESB í tómum vandræðum þessi dægrin. 

Það er líklega til marks um það hversu lítilvægt þetta mál er orðið þegar utanríkisráðherra í þeirri ríkisstjórn sem sótti um aðild Íslands að ESB skuli varla muna eftir málinu.

Blússandi sigling í Bretlandi eftir Brexit

Þessi frétt í Viðskiptablaðinu bendir til þess að það sé blússandi sigling í Bretlandi eftir að landsmenn ákváðu að yfirgefa ESB.

Fréttin er svohljóðandi:

Vísitala sem fylgir verðþróun smærri fyrirtækja í Bretlandi sýnir að vöxtur þeirra hefur verið hraður síðan Bretar kusu að yfirgefa Evrópusambandið.

Hefur vöxtur þeirra farið fram úr vexti meðalstórra fyrirtækja, en vísitalan hefur hækkað um 4,1% síðan niðurstöður þjóðaratkvæðagreiðslunnar urðu kunnar.

Sölutölur langt fram úr væntingum

Lítil fyrirtæki jöfnuðu sig fljótt eftir áfallið sem kom eftir að niðurstöðurnar urðu kunnar og hagtölur sýndu að svartsýnustu spár reyndust ekki á rökum reistar.

Þvert á móti þá hafa sölutölur farið langt fram úr væntingum, hefur salan ekki aukist meira í júlímánuði síðan 2002, á sama tíma og Englandsbanki hefur lækkað stýrivexti sína og aukið við aðgerðir sínar til að koma fé út í hagkerfið.

Meiri vöxtur hjá minni fyrirtækjum

Fyrirtæki á FTSE vísitölunni sem fylgir verðþróun smærri fyrirtækja, hafa að meðaltali 320 milljón punda markaðsvirði, sem er um 14 falt andvirði áætlaðra tekna þeirra.

Meðalarðgreiðslur af þeim eru um 3,2% samanborið við minna en 3% hjá fyrirtækjum á FTSE 250 listanum yfir meðalstór fyrirtæki. 

Græða á veikara gengi pundsins

Fyrirtækin á vísitölunni fá mörg hver stóran hluta af tekjum sínum erlendis frá, svo þau græða á veikara gengi breska pundsins.

Á árinu 2016 hefur vísitalan hækkað um 3,7% samanborið við 2,5% hækkun á FTSE 250 vísitölunni, svo þetta er fjórða af síðustu 5 árum sem hún hækkar meira en vísitalan fyrir miðlungsstór fyrirtæki.

Meira en helmingur fyrirtækjanna hækkað í virði

Stærstu fyrirtækin af þeim sem tilheyra vísitölu smærri fyrirtækja, eins og til dæmis fjárfestingarfyrirtækið Melrose Industries Plc og Premier Farnell, fá nærri 70% af sölu sinni erlendis frá, samkvæmt tölum frá Bloomberg fréttastofunni.

Síðan niðurstöður atkvæðagreiðslunnar urðu kunnar, hafa meira en helmingur fyrirtækjanna sem tilheyra vísitölunni hækkað í virði, þar á meeðal hefur Ferrexpo Plc hækkað um meira en 150% síðan matsfyrirtækið Fitch Ratings hækkaði lánshæfismat járngrýtisframleiðandans, samfara hækkandi verði á málminum.

 

 

Fréttablaðið og Þorbjörn hnýta enn í EES-samninginn

Kunnugt er að Fréttablaðið og skríbentar þar á bæ hafa æ meiri efasemdir um ESB og evruna. Í gær og í dag gagnrýnir Þorbjörn Þórðarson EES-samninginn og það hvernig Íslendingar framfylgja honum. Nú er það frjálst flæði fjármagns, ein af fjórum meginstoðum ESB- og EES-samstarfsins, sem Þorbjörn segir stórhættulegt.

Þorbjörn segir:

Frjálst flæði fjármagns bætti lífskjör á Íslandi en skapaði vandamál á sama tíma. Það voru engin höft sett á innflæði gjaldeyris sem skapaði ævintýralegt ójafnvægi í íslensku hagkerfi.

Það væri fróðlegt að heyra leiðarhöfundinn setja þetta í samhengi við það sem nú er að gerast í þessum málum og heyra álit hans á því hvernig stjórnvöld nú eru að bregðast við í þessum efnum.

Þorbjörn Þórðarson útlistar böl EES-samningsins

Þorbjörn Þórðarson segir í leiðara í Fréttablaðinu í dag að EES-samningurinn hafi verið böl vegna þess lýðræðishalla sem í honum felist þar sem takmarkað tillit hafi verið tekið til þarfa Íslendinga. Þorbjörn segir Íslendinga ekki tíma að eyða peningum til að hafa áhrif á reglur á grunni EES-samningsins. 

Þorbjörn segir:

Það er við hæfi að velta fyrir sér stöðu EES-samningsins á þessum tímapunkti. Sérstaklega í ljósi þess að bankamenn í Lundúnum telja ekki eftirsóknarvert fyrir Bretland að taka beint upp afleidda löggjöf ESB án þess að hafa nokkuð að segja um gerð hennar. Þetta er hinn eiginlegi lýðræðishalli EES-samstarfsins í hnotskurn. Sú staða sem blasir við Norðmönnum, Íslendingum og Liechtensteinum. Ísland, ólíkt Noregi, ver ekki háum fjárhæðum í að hafa áhrif á þessa löggjöf eða með hvaða hætti hún er tekin upp í EES-samninginn.

 

Í þessu samhengi má efast um að Íslendingar hefðu markvert meiri áhrif á EES-samþykktir jafnvel þótt Íslendingar væru aðilar að ESB.

Þorbjörn segir ennfremur:

EES-samningurinn hefur fært Íslendingum miklar hagsbætur í formi fjórfrelsis og aðgangs að innri markaði ESB. Þannig er beint orsakasamband á milli lífskjarasóknar hér á landi og aðildar okkar að fjórfrelsinu frá 1. janúar 1994. En fyrir hvaða fórnarkostnað og á hvaða forsendum? Fyrir yfirþjóðlegt eðli samstarfsins og forgangsáhrif EES-reglna vegna bókunar 35 við EES-samninginn? Forsendum okkar eða forsendum 30 annarra þjóðríkja og á grundvelli löggjafar sem við höfum lítið sem ekkert að segja um?

Við skulum ekki velkjast í neinum vafa um að samhliða lífskjarasókninni hefur EES-samningurinn líka verið böl. Ekki síst vegna lýðræðishallans og þess að takmarkað tillit er tekið til þarfa okkar í gerðum sem Ísland hefur tekið upp. ESB-gerðir eru löggjöf sem Íslendingar hafa ekkert um að segja, tíma ekki að eyða peningum í að hafa áhrif á og eru alltaf of seinir að taka upp.

 

Hérna gleymir Þorbjörn því að EES-samningurinn var einn af þeim þáttum sem gerði útrás bankanna á erlendri grundu mögulega á síðasta áratug og fyrir vikið varð bankahrunið miklu stærra en ella hefði getað orðið. Jafnframt munaði litlu að EES-ríkjunum tækist, m.a. vegna aðildar Íslands að EES-samningnum, að þröngva Íslendingum til að taka á sig Icesave og aðrar skuldir bankanna. 

Eins og fram kemur í leiðara Þorbjörns eru ýmsir í Bretlandi lítt hrifnir af EES-samningnum og vilja fremur gera tvíhliða samninga við ESB. Það verður fróðlegt að fylgjast með vegferð Breta í þessum efnum.