Baráttan gegn aðild að ESB vekur athygli í Bretlandi

Það er fróðlegt að lesa skrif Richards North um baráttuna hér á landi gegn aðild að ESB. Með skrifum hans fylgir lýsandi mynd um hið erfiða verkefni Samfylkingarinnar við að draga Ísland inn í Evrópusambandið.

Richard, sem hélt erindi í Háskóla Íslands í gær, greinir í skrifum sínum frá samtölum sínum við Ernu Bjarnadóttur, aðstoðarframkvæmdastjóra Bændasamtaka Íslands. Þar er m.a. fjallað um ferli umsóknar og aðlögunarviðræðna. Fyrrverandi ríkisstjórn og forsvarsmenn ESB sögðu að ekki ætti að taka langan tíma að klára það litla sem út af stæði í samningagerð. Markmið íslenskra stjórnvalda hefðu þó lítt verið gerð opinber.

Skrif Richards North eru hin skemmtilegasta lesning.

 

Evran eykur fátækt á Spáni

Evran eykur fátæktina á Spáni. Rúmleg þriðjungur barna býr við fátæktarmörk. Ein af ástæðunum er kreppan á Spáni sem evran á hlut að. Aðhaldsaðgerðir ESB gera ástandið enn verra. Atvinnuleysi er nú tæplega 30% á Spáni.

Mbl.is segir svo frá:

 

Rúmlega þriðjungur spænskra barna búa við fátæktarmörk að sögn góðgerðasamtakanna Save the Children. Aðhaldsaðgerðir stjórnvalda á Spáni hafi ennfremur gert ástandið verra.

Fram kemur í frétt AFP að samtökin vísi í nýjustu tölur frá Evrópusambandinu þess efnis að 2,8 milljónir einstaklinga undir 18 ára aldri hafi verið við fátæktarmörk árið 2012. Það samsvararði um 33,8% spænskra barna. 

33,8% spænskra barna við fátæktarmörk

Hvað er Já Ísland að fela? Hver var spurning nr. 1?

Glöggir lesendur hafa tekið eftir því að Já Ísland birtir ekki fyrstu spurninguna í þeirri skoðanakönnun sem greint var frá í dag.

Þetta vekur náttúrulega upp spurningar um hver sú spurning hafi verið og ekki síður hver svörin voru þar.

Hvað er Já Ísland að fela? 

Sighvatur Björgvinsson telur það heimsku að ætla sér þjóðaratkvæðagreiðslu um viðræður

Þjóðaratkvæðagreiðsla um áframhald viðræðna um aðild að ESB nú yrði á skjön við það lýðræðislega ferli sem átt hefur sér stað undanfarin 5 ár. Samfylkingin knúði í gegn samþykkt Alþingis um umsókn að ESB. Hún hafði allt kjörtímabilið til að klára málið en hafði ekki erindi sem erfiði og gafst upp hálfu ári áður en kjörtímabilinu lauk. Að láta kjósa um framhald viðræðna væri algjörlega á skjön við eðlilegan gang málsins.

Stjórnmálafræðingar og aðrir sérfræðingar um stjórnmál hljóta að sjá þetta í hendi sér. Æ fleiri líta á það sem hina mestu firru að láta fara fram atkvæðagreiðslu meðal þjóðarinnar nú í ljósi þeirrar þróunar sem átt hefur sér stað frá síðustu kosningum. Ný ríkisstjórn er tekin við sem á grunni samþykkta landsfunda og flokksþinga og kosningastefnuskrár hefur samþykkt skýran sáttmála og verkefnaskrá fyrir ríkisstjórnina. Þar segir skýrum stöfum að hætta eigi viðræðum. Ríkisstjórnarflokkarnir séu á móti aðild. Það er því engin pólitísk ástæða til þess að hefja viðræður að nýju. Það væri í raun og veru hlálegt eins og Sighvatur Björgvinsson, Alþýðuflokksmaður og fyrrverandi ráðherra, sagði svo skýrt í greinarskrifum fyrir stuttu, en greinin ber heitið Hrunið og heimskan.

Sighvatur sagði það sjálfsblekkingu og undarlegt að ágætlega greint og gáfað fólk eins og Þorsteinn Pálsson og Benedikt hjá Talnakönnun láti sér til hugar koma að fyrir tilstilli þjóðaratkvæðagreiðslu sé hægt að halda áfram eins og ekkert hafi í skorist í aðildarviðræðum við Evrópusambandið þegar núverandi ríkisstjórn, allir ráðherrar og báðir stjórnarflokkar hafi lýst djúpri andstöðu sinni við hvort tveggja; aðildarviðræðurnar og inngöngu í ESB.

Sighvatur segir að Þorsteinn og Benedikt ættu að gera sér grein fyrir þessu. Þeir séu hins vegar haldnir meðvitaðri sjálfsblekkingu.

Það eru margir fleiri en Sighvatur sem hafa fjallað um þjóðaratkvæðagreiðslu um áframhaldandi viðræður um aðild að ESB með sama hætti. Þorfinnur Ómarsson er einn þeirra. Hann sagði meðal annars um miðjan þennan mánuð að ríkisstjórnin hefði fullt lýðræðislegt umboð til þess að stöðva viðræðurnar við ESB.

Þessi rök þeirra Sighvats og Þorfinns vilja heitustu talsmenn ESB-aðildar Íslands ekki heyra minnst á. Þeir eru fastir í þeirri sjálfsblekkingu sem Sighvatur lýsti svo vel; það yrði hlegið að okkur í Brussel ef ríkisstjórn sem væri á móti aðild kæmi þangað í þeim tilgangi að semja um aðild.

Við lokin á þessu innleggi vaknar sú spurning  hvort ekki þyrfti að bjóða upp á námskeið í stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands þar sem farið væri fræðilega, faglega og af reynslu í þessa umræðu.

Kannski Sighvatur Björgvinsson gæti tekið að sér að vera stundakennari í námskeiði af slíku tagi. Umræðan bendir til þess að ekki væri vanþörf á slíku.

Reglur ESB munu víkja fyrir reglum stofnana Sameinuðu þjóðanna

Völd ESB eru þverrandi í alþjóðlegu samhengi. Áhrif alþjóðlegra stofnana sem hafa víðari skírskotun eru að verða meiri og Íslendingar og Norðmenn eru í betri aðstöðu en þjóðir í ESB til að hafa áhrif á slíka samninga þar sem ríki utan ESB hafa beina aðild að reglugerðasmíð af þessu tagi. Þetta á til dæmis við um fiskafurðir og önnur matvæli.

 

Þetta var meðal þess sem kom fram í fyrirlestri dr. Richards North, bresks rithöfundar, sagnfræðings og stjórnmálaskýranda í Háskóla Íslands í dag. Richard  hefur mælt fyrir því að Bretar segi sig úr ESB og gerist aðilar að EES-samningnum, því innri markaðurinn skiptir máli. Hins vegar munu alþjóðlegar viðskiptaskuldbindingar einnig gera hann þarflausan í framtíðinni. 

 

Morgunblaðið greinir frá sjónarmiðum Richards North - sjá hér:

  

 

„Ég tel næstum því 100% líkur á því að Bretland yfirgefi Evrópusambandið á næstu árum,“ segir dr. Richard North, rithöfundur og stjórnmálaskýrandi, en hann mun flytja erindi í hádeginu í dag um nýjustu ritgerð sína, Noregskosturinn (The Norway Option), þar sem hann færir rök fyrir þeim valkosti Breta að ganga aftur í EFTA og taka upp EES-samninginn í stað þess að vera áfram í Evrópusambandinu. Erindið hefst í stofu 101 í Odda hjá Háskóla Íslands kl. 12.

North segir að nafngiftin sé komin til þar sem Noregur sé stærsta ríkið af þeim þremur sem eru í EFTA og EES. „Ég hefði, til að gæta sanngirni, átt að láta heitið vera Noregs-Íslands-Liechtenstein-kosturinn,“ segir North, en bendir jafnframt á með glettni að skammstöfun þessara þriggja landa á ensku myndi vera „Núll-kosturinn“.

Viljum sömu völd og þið

North tók fram að helsta gagnrýnin gegn hugmynd sinni væri sú að efnahagur Noregs væri svo ólíkur efnahag Bretlands, að Noregs-kosturinn ætti ekki við. Efnahagur Noregs byggðist á olíu og mannfjöldinn væri mun minni en á Bretlandi. Noregur væri því líkari Skotlandi en öllu Bretlandi.

En hvers vegna ættu Bretar þá að ganga í EES? „Við myndum vilja vera jafnvaldamikil og þið,“ segir North, „og hafa okkar málefni í eigin höndum.“ Staða Íslands þyki því öfundsverð á Bretlandi. North segir að það sem hann hafi komist að, þegar hann var að rannsaka Noregskostinn, sé það hversu valdamikil í raun þessi lönd gætu verið á alþjóðavettvangi.

„Hnattvæðingin hefur gjörbreytt valdajafnvæginu á milli Evrópusambandsins og ríkja sem standa utan þess,“ segir North. Reglur Evrópusambandsins séu í síauknum mæli samdar á alþjóðlegu stigi, og Norðmenn hafa áttað sig á því. North nefnir sem dæmi viðtal sem hann tók við norskan dýralækni, sem vann fyrir norsk stjórnvöld, og sat fyrir þeirra hönd sem formaður nefndar Alþjóðamatvælaskrárráðsins um fisk og fiskafurðir. Í krafti setu sinnar þar hefði Noregur getað haft gríðarleg áhrif á alþjóðlegt lagaumhverfi um fisk og fiskvinnsluvörur, sem Evrópusambandið neyddist síðan til þess að taka upp vegna eigin skuldbindinga undir alþjóðarétti.

„Þannig að Noregur í þessu tilfelli býr til reglurnar fyrir Evrópusambandið, faxar þær til Brussel, þar sem menn neyðast til að taka þær upp, þeir setja stimpil Evrópusambandsins á þær og faxa áfram til Óslóar!“ North segir að fleiri dæmi þessa þekkist nú enda séu alþjóðlegar nefndir af þessu tagi til í nærri þúsunda tali. „Evrópusambandið líkist því einna helst heildsala og dreifingaraðila á lögum og reglugerðum frekar en framleiðanda,“ segir North og bætir við að fyrir Breta skjóti það skökku við að þegar verið sé að semja þær reglur sem á endanum gildi í Bretlandi eigi ríki eins og Ísland, þar sem færri búa en í einu hverfi í London, sæti við borðið, en Bretar ekki, þar sem fulltrúi Evrópusambandsins sjái um það fyrir þeirra hönd. „Íslendingar eru því miklu valdameiri í alþjóðasamfélaginu en við.“ 

Vill að Bretar skoði aðild að EES

Evrulöndin taka á sig miklar þrengingar

Það að Litháen sé að taka upp evru leiðir hugann að þeim fórnum sem Lettar urðu að færa áður en þeir tóku upp evru. Grípa varð til mikilla sparnaðarráðstafana. Opinbert byggingaeftirlit var lagt niður í því skyni og telja ýmsir að það hafi m.a. átt sinn þátt í því að þak á matvörumarkaði hrundi með þeim afleiðingum að 54 létust.

 

Lágmarks eftirlan í Lettlandi eru ríflega tíu þúsund krónur á mánuði og meðaltekjur á mánuði vel undir 75 þúsund krónum. Lettar, sem telja varla meira en tvær milljónir þurfa hins vegar að greiða sem svarar tugum milljarða króna í björgunarsjóð banka í Evrópu og ábyrgjast til viðbótar sem svarar 500 milljörðum króna.

 

Evra var tekin upp í Lettlandi án þess að þjóðin væri spurð álits. Allar skoðanakannanir bentu til þess að meirihluti þjóðarinnar væri á móti upptöku evrunnar.

 

Þegar er hafin umræða um það í Lettlandi að ríkið segi sig úr ríkjasambandinu.

 

 

 

 

 

Litháen stefnir á evru 2015

Þetta er bara misskilningur með ESB og friðinn

Það er goðsögn að ESB hafi tryggt friðinn í Evrópu. Það er mat tíu virtra breskra fræðimanna. ESB hefur ekki hindrað átök á Balkanskaga. Þar þurfti Nató til. Auk þess hefur efnahagsstefna ESB stuðlað að félagslegum ófriði á stórum hluta evrusvæðisins. 

 

Þetta kemur fram á mbl.is.  Þar segir ennfremur:

 

 

„Um leið og við fögnum þeirri staðreynd að Evrópuríki viðurkenni í dag mikilvægi friðsamlegra samskipta þá er það sögulega ónákvæmt og misvísandi að tengja það eingöngu við Evrópusamrunann. Sérhver sagnfræðileg greining á Evrópu eftirstríðsáranna verður að taka mið af gríðarlega mikilvægum þætti Atlantshafsbandalagsins (NATO), kalda stríðsins og Bandaríkjanna í að varðveita friðinn.“

Þetta segir í aðsendri grein vefsíðubreska dagblaðsins Guardian í gær sem tíu fræðimenn á sviði sagnfræði, meðal annars við háskólana í Cambridge og Oxford, undirrita. Greinin er viðbrögð við grein eftir Frank-Walter Steinmeier, utanríkisráðherra Þýskalands, í sama blaði síðastliðinn mánudag þar sem ráðherrann gerði meðal annars að umfjöllunarefni sínu vaxandi gagnrýni á Evrópusambandið (ESB) og hélt því fram að sambandið og forverar þess hefðu tryggt friðsamleg samskipti á milli Evrópuríkja.

Fræðimennirnir benda ennfremur á að ESB hafi mistekist hrapalega að koma í veg fyrir stríðsátök á Balkanskaganum sem og samfélagsleg átök í ríkjum við Miðjarðarhafið sem efnahagsstefna sambandsins hefði stuðlað að. Ekki væri rétt að afskrifa alla gagnrýni á ESB með því að tengja hana við á þjóðernishyggju. „Ógagnsæi og skortur á lýðræðislegri ábyrgð einkenna sem fyrr stofnanir ESB. Í stað þess að beina reiði sinni að þeim sem kvarta undan skorti á lýðræði innan sambandsins ættu leiðtogar þess að viðurkenna þörfina fyrir umbætur sem forgangsverkefni.“

Fræðimennirnir sem undirrita greinina eru David Abulafia prófessor við Cambridge University, dr. David Starkey, Andrew Roberts, Nigel Saul prófessor við University of London, dr. Brian Young hjá Oxford University, dr. Robert Crowcroft hjá University of Edinburgh, dr. Hannes Kleineke, Robert Tombs prófessor við Cambridge University, dr. Richard Rex hjá Cambridge University og Jeremy Black hjá University of Exeter. 

ESB ekki eitt um að tryggja friðinn

Eiríkur Bergmann segir að skuldir hefðu orðið meiri ef við hefðum verið í ESB

Það var mjög athyglisvert að heyra doktor Eirík Bergmann stjórnmálafræðing halda því fram í Kastljósi Ríkisútvarpsins í kvöld að ef Íslendingar hefðu verið í ESB fyrir hrunið hefðu opinberar skuldir verið langtum meiri en þær eru núna.

Það var jafnframt fróðlegt að heyra fullyrðingu Helga Seljan fréttamanns að hið evrópska regluverk hafi gert bankaútrásina og bankavöxtinn mögulegan, en þetta evrópska kerfi hafi ekkert komið okkur að haldi þegar í óefni var komið.

Það er gott að heyra að tveir svo málsmetandi menn skulu taka undir með því sem lengi hefur verið haldið fram hér á þessum vef:

1. Ein af forsendum þess að útrás bankanna var möguleg og um leið hinn mikli vöxtur bankakerfisins sem óx íslensku hagkerfi yfir höfuð voru hinar samevrópsku reglur sem gerðu það að verkum að þegar banki hafði fengið starfsleyfi hér á landi fékk hann í raun leyfi til að hefja starfsemi í öðrum löndum á evrópska efnahagssvæðinu. Það voru hins vegar engar nægilegar varnir eða nægt eftirlit yfir landamæri, hvað þá sameiginleg ábyrgð þeirra ríkja þar sem þessir bankar störfuðu. Því var hið evrópska regluverk eitraður kokteill fyrir Íslendinga.

2. Ef við hefðum verið í ESB fyrir hrunið hefðu stjórnvöld stærstu ESB-ríkjanna þvingað íslenska ríkissjóðinn til þess taka á sig ábyrgðir, ekki bara Icesave, heldur miklu stærri hluta af skuldum bankakerfisins. Það hefði leitt til þess að íslenska ríkið hefði orðið ógjaldfært og Íslendingar hefðu verið í jafn vondum ef ekki verri málum en Grikkir.

 Það er mjög athyglisvert að heyra Eirík Bergmann viðurkenna þetta eftir margra ára rannsóknir. Reyndar vissu sumir íslenskir embættismenn og sumir stjórnmálamenn þetta þegar árið 2008. Þess vegna var farin sú leið sem farin var með neyðarlögunum margfrægu.

Það er hins vegar gott til þess að vita að þessar staðreyndir skuli smám saman síast inn í vitund fræðimanna og fjölmiðlamanna.

Batnandi mönnum er best að lifa. 

Sigurður Ingi Jóhannsson harmar hótanir ESB um ólöglegar viðskiptaþvinganir

Sigurður Ingi Jóhannsson, umhverfis- og auðlindaráðherra, harmar hótanir ESB um ólöglegar viðskiptaþvinganir. Hann segir að Íslendingar hafi viljað leysa deiluna um makrílveiðar á vísindalegum grunni og að veiðar verði sjálfbærar. Ísland hafi lagt sitt af mörkum og sýnt samningsvilja.

 

Fjallað er um málið á mbl.is. Þar segir: 

  

 

„Ég verð ég að lýsa yfir vonbrigðum mínum með það að hótanir um viðskiptaaðgerðir séu á ný í umræðunni. Slíkar aðgerðir væru ólögmætar og það ýtir ekki undir jákvæðan framgang viðræðna að draga þær inní umræðuna,“ segir Sigurður Ingi Jóhannsson, atvinnuvegaráðherra, um  ummæli Mariu Damanakis sjávarútvegsstjóra Evrópusambandsins. Í netútgáfu Spiegel í gærkvöldi hótaði hún  Íslendingum og Færeyingum refsiaðgerðum gengu þeir ekki til samninga fyrir vikulok.

Sigurður Ingi segist ekki telja rétt að tjá sig um gang eða beint inntak þeirra viðræðna sem nú standa yfir á meðan þær fara fram, en viðræðufundur stendur nú yfir í Bergen í Noregi.

„Til þess að samningar náist verða öll strandríkin að vera tilbúin til þess að gefa eitthvað eftir. Færeyingar þurfa nú að taka sig saman í andlitinu og nálgast viðræðurnar lausnamiðað og Noregur að huga að orðspori sínu sem fiskveiðiþjóð sem stýrir veiðum með sjálfbærum hætti og hefur vísindaráðgjöf að leiðarljósi. Það er einstakt tækifæri til að leysa deiluna nú sem við höfum lagt okkar ítrasta af mörkum til að nýta og ég kalla eftir því að hin ríkin geri það sama.

Þau ár sem deilan hefur staðið yfir hefur málstaður Íslands staðfastlega verið sá að málið skuli leysa á vísindalegum grunni og stuðlað skuli að sjálfbærum veiðum. Styðjast þarf við nýjustu upplýsingar um göngumynstur stofnsins, fæðustöðvar hans og horfa til þeirra breytinga sem hafa orðið í hafi. Málið ber að nálgast í gegnum samningaviðræður, ekki hótanir um ólöglegar viðskiptaþvinganir.

Slitni upp úr viðræðum nú orsakast það ekki af skorti á samningsvilja okkar. Ísland hefur lagt sitt af mörkum til þess að nálgast niðurstöðu. Samningamenn okkar reyna nú til þrautar að leiða að samkomulagi í Björgvin en ég get því miður ekki sagt að það sé augljóst að það takist,“  segir Sigurður Ingi Jóhannsson. 

Vaxandi yfirgangur ESB í makríldeilunni

Frétt Spiegel sýnir að lítið lát er á yfirgangi ESB í makríldeilunni. Þvert á móti. Enn hótar ESB Íslendingum og Færeyingum refsiaðgerðum undirriti þeir ekki það sem ESB vill. ESB hótar að beita því afli sem felst í stærðarmun ríkjasambandsins og þjóðanna í Norðurhöfum. ESB sýnir sitt rétta andlit - en talsmaður þess virðist samt hlaupinn í felur.

 

Mbl. greinir frá þessu. Frétt mbl.is er svohljóðandi: 

 

 

Færeyingum og Íslendingum hefur verið gert rausnarlegt tilboð um lausn makríldeilunnar af hálfu Evrópusambandsins og taki þeir því ekki fyrir lok þessarar viku mun sambandið hefja samninga við Norðmenn án aðkomu þjóðanna tveggja. Taki Færeyingar og Íslendingar ekki tilboðinu kunna þjóðirnar ennfremur að standa frammi fyrir refsiaðgerðum.

Þetta segir Maria Damanaki, sjávarútvegsstjóri Evrópusambandsins, í samtali við fréttavef þýska blaðsins Spiegel í dag. Viðræður hófust í Bergen í Noregi í morgun um lausn deilunnar. „Möguleikinn á refsiaðgerðum er enn til staðar,“ segir hún. Hins vegar vonist hún eftir að samningar náist á síðustu stundu. Viðræður við Íslendinga og Færeyinga að undanförnu gefi vonir um að það takist.

Evrópusambandið hefur boðið Íslendingum og Færeyingum 11,9% hlutdeild í árlegum makrílkvóta en þjóðirnar hafa til þessa farið fram á 15-16% hlutdeild. Norðmenn telja hins vegar 11,9% vera of hátt hlutfall og hafa lagst gegn því. Sama er að segja um stjórnvöld á Írlandi en þau eru hins vegar ekki beinir aðilar að viðræðunum heldur semja fulltrúar Evrópusambandsins fyrir hönd þeirra. 

Hótar refsiaðgerðum vegna markrílsins